علی نصیریان، افتخار ۷ دهه سینمای ایران/عکس
علی نصیریان بازیگر، نمایشنامه‌نویس و کارگردان سینما، تئاتر و تلویزیون است که بیش از هفت دهه از عمر خود را برای هنر ایران صرف کرده است.
نصیریان در ۱۵ بهمن ۱۳۱۳ در میدان شاهپور کوچه مهدی خان در تهران بدنیا آمد. نام پدر او حشمت نصیریان فردی بسیار مذهبی اما در عین حال با ذوق و شوق بود. وی در زمان کودکی با دیدن تعزیه و نقالی به بازیگری علاقه‌مند شد. سال ۱۳۲۶ به دبیرستان پیرنیا در چهارراه گمرک رفت. در آنجا با جمشید لایق، اسماعیل داورفر و مهدی فتحی همکلاسی شد.
در ۱۶ سالگی همزمان با دبیرستان به کلاس جامعه باربد رفت و در آنجا موسیقی، تئاتر و ادبیات فرا گرفت. این کلاس را اسماعیل مهرتاش در سال ۱۳۰۵ راه انداخته بود و در آن موسیقی، تئاتر و ادبیات درس می داد. سپس در کلاس‌های تئاتر سعدی حضور یافت.
او در سال 1330کتاب هنر تئاتر را خواند. این کتاب که اولین کتاب آموزشی تئاتر در ایران بود، تصمیم نصریان را نهایی کرد.
بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ تئاتر سعدی بسته شد و نصیریان مجبور بود به هنرستان هنرپیشگی برود، جایی که طب الگوی کنسرواتوار هنرهای پاریس اداره می‌شد. این هنرستان در آن زمان تنها مدرسه تئاتر موجود در ایران بود. نصیریان پس از شرکت در آزمون ورودی و کسب نمره مورد نیاز، وارد این مدرسه شد و پس از آن فعالیت های خود را به صورت جدی تری ادامه داد.
بعد از ۳ سال تحصیل در سال ۱۳۳۵ در ۲۲ سالگی اولین نمایشنامه‌اش را نوشت.
در سال ۱۳۳۶ در اداره هنرهای دراماتیک وزارت فرهنگ هنر شاهنشاهی استخدام و سپس با شاهین سرکیسیان آشنا شد که نقطه عطفی در زندگی هنری‌اش بود.
نصیریان بعد از ورود به وزارت فرهنگ بعنوان سرپرست شش گروه تئاتری نزدیک به ۵۰ تئاتر نمایشی برای تلویزیون ساخت که حتی برای اجرا به پاریس نیز دعوت شدند.
سال ۱۳۴۲ در ۲۷ سالگی یک بورسه مطالعه تئاتر در کشور آمریکا را دریافت کرد و توانست به مدت شش ماه آنجا تحصیل کند و چیزهای زیادی یاد بگیرد.
علی نصیریان در سال ۱۳۴۸ وقتی ۳۳ ساله بود، با بازی در فیلم گاو به کارگردانی داریوش مهرجویی در کنار عزت الله انتظامی و جمشید مشایخی اولین تجربه‌اش جلوی دوربین را بدست آورد، فیلم گاو نخستین فعالیت سینمایی او بود.
این بازیگر سرشناس، تا سال ۱۳۵۵ قبل از انقلاب توانست در فیلم‌های موفقی چون «آقای هالو»، «ستارخان»، «پستجی»، «دایره مینا»، «مهرگیاه» و «سرایدار» بازی کند.
دو سال بعد از انقلاب اسلامی یعنی سال ۱۳۵۹ در ۴۴ سالگی با بزرگترین پروژه تلویزیون سریال «هزار دستان» به قاب تصویر بازگشت.
در سال ۱۳۶۲ در نقش قاضی شارح در سریال سربداران نقش آفرینی کرد. سال ۱۳۷۲ با دعوت مجامع جهانی به تئاتر برمی گردد و نمایش بلبل سرگشتهاش را در آمریکا، کانادا و آلمان به روی صحنه می‌برد. ۱۳۷۸ در یکی از پرکارترین سال های زندگی، ۹ تئاتر تلویزیونی، ۳ سریال، یک فیلم سینمایی و یک تئاتر صحنه‌ای را بازی کرد. تئاتر سلطان و سیاه در تالار سنگلج رکورد فروش تئاتر را شکست.
علی نصیریان بازیگر نقش اول فیلم شکارچی شنبه هرساله برای دیدار با پسرش به ایالات متحده باید سفر می کرد. برطبق اخبار منتشره کارگردان این فیلم به وی می گوید که درصورت بازی در این فیلم برای همیشه ویزایش در آمریکا لغو خواهد شد و دیگر نمی تواند به آنجا سفر کند. وی مسئولیت آن را قبول می کند و این کار خود را ذخیره ای برای آخرتش می نامد.
علی نصیریان در سال ۱۳۸۱ در اولین دوره انتخاب چهره های ماندگار، به عنوان چهره ماندگار عرصه هنر معرفی می شود و در سال ۱۳۸۴ نشان درجه یک فرهنگ و هنر را می گیرد.
وی در سال ۱۳۸۶ با بازی در «میوه ممنوعه» در نقش حاج یونس نقش آفرینی کرد. این مجموعه را شاید بتوان بنا به توصیف کارگردانش حسن فتحی راوی آدم‌های خاکستری دانست.
علی نصیریان در سن ۲۱ سالگی در سال ۱۳۳۶ با مینو (فاطمه) بیات که از آشنایان قدیمی خانوادگی شان بود ازدواج کرد، حاصل این ازدواج سه پسر به نام های برمک، باربد و بابک بود که هر سه در خارج از کشور زندگی می کنند. همسرش ایشان در روز ۱۳ بهمن در سال ۱۳۹۷ فوت کرد.
جشن تولد 80 سالگی علی نصیریان چهره ماندگار هنر بازیگری ایران در هشتمین نشست صمیمانه هنرمندان با عنوان تولد ماه در موزه هنرهای دینی امام علی (ع) برگزار شد. در این مراسم از تندیس علی نصیریان بازیگر پیشکسوت سینمای ایران رونمایی شد.
علی نصیریان در سن ۸۸ سالگی در چهل و یکمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم فجر (۱۴۰۱)، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را برای بازی در فیلم هفت بهار نارنج کسب کرد، نصیریان پیشتر در سن ۸۴ سالگی در سی و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر (۱۳۹۷)، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را برای بازی در فیلم مسخره‌باز کسب کرد و تبدیل به مسن‌ترین فردی شد که این دو جایزه را دریافت کرده‌است.
از جمله زمینه‌های مطالعاتی علی نصیریان ادبیات و شعر کلاسیک فارسی، به ویژه غزل‌های حافظ است. نصیریان شعر حافظ را نمونهٔ بارز شعری مبارز می‌داند که ماحصل آن مبارزه با روی و ریا است.
