13فیلم‌ توقیفی با موضوعات اجتماعی /عکس

1-فیلم شیشلیک ساخته محمدحسین مهدویان

فیلم «شیشلیک» به کارگردانی محمد حسین مهدویان و نویسندگی مهدی ژوله است که در سی و نهمین جشنواره فیلم فجر به نمایش در آمد؛ اما بعد از آن اجازه اکران عمومی ‌پیدا نکرد و در دفتر تهیه‌کننده خاک می‌خورد. فیلم شیشلیک زندگی کارگری در یکی از شهرک‌های حاشیه‌ای تهران را نمایش می‌دهد که دچار ظلم و ستم رئیسش شده است و حالا به دنبال راه نجات برای خود و خانواده است.

هوشنگ گلمکانی منتقد سینما درباره فیلم شیشلیک می‌گوید: «این فیلم، یک کمدی سیاه است که بازی خوب رضا عطاران و پژمان جمشیدی آن را از فضای شعار جدا کرده است.» البته بزرگ‌نمایی در سیاه‌نمایی وضعیت کارگران نیز دلیل اصلی توقیف این فیلم است.

2-فیلم صدسال به این سال‌ها ساخته سامان مقدم

فیلم «صدسال به این سال‌ها»، روایتگر داستان زنی به نام ایران است که در طی ۳۰ سال عمرش اتفاقات مختلفی برای او رخ می‌دهد. فاطمه معتمدآریا، رضا کیانیان و پرویز پرستویی بازیگران اصلی این فیلم به کارگردانی سامان مقدم هستند. این فیلم که برای اکران در جشنواره بیست و ششم آماده شده بود، رنگ پرده را ندید و توقیف شد؛ اما در سال ۱۳۸۸ فیلم صد سال به این سال‌ها در حاشیه جشنواره بیست و هشتم به اکران محدود رسید. بعد از اکران کوتاه چندروزه فیلم به‌خاطر فشار‌های سیاسی دوباره به پستوی فیلم‌های توقیفی رفت و همچنان نیز خبری از نمایش آن نیست.

3-فیلم گزارش یک جشن ساخته ابراهیم حاتمی‌کیا

یکی از طولانی‌ترین مدت‌های توقیف یک فیلم متعلق به ابراهیم حاتمی‌کیا است. فیلم «گزارش یک جشن» درباره یک مؤسسه است که توسط همسر یک رزمنده اداره می‌شود و در آنجا ضمن آموزش‌های پیش از ازدواج، زمینه‌های ازدواج آنهایی که به هم علاقه‌مندند نیز فراهم می‌کنند. موضوع این فیلم دلیل اصلی توقیف آن بوده است و همچنان سرنوشت آن مشخص نیست.

4-فیلم کاناپه ساخته کیانوش عیاری

داستان فیلم «کاناپه» از دل مردم کوچه و خیابان بیرون می‌آید و قصه خانواده‌ای را شرح می‌دهد که به طور اتفاقی یک کاناپه را پیدا کرده و با خود به خانه می‌آورند و یک کاناپه پر دردسر که باعث بحران در میان خانواده می‌شود و لحظات کمدی را خلق می‌نماید. عیاری برای واقعی نشان‌دادن زندگی روزمره در خانه، از کلاه‌گیس به‌جای روسری در زنان استفاده کرده است و همین دلیل توقیف چندین ساله این فیلم است.

5-فیلم قاتل و وحشی ساخته حمید نعمت‌الله

فیلم «قاتل و وحشی» داستان زنی به نام زیباست که همراه با دخترش در حال آماده‌شدن برای یک جشن عروسی بزرگ هستند؛ اما ناگهان اسیر چنگال یک باند مخوف مافیایی می‌شوند. او به دنبال راه نجات خود و دخترش است که به‌نوعی تقابل خیر و شر را یادآور می‌شود.

همکاری چندباره حمید نعمت‌الله و لیلا حاتمی ‌این بار سرانجام خوشی نداشته است. فیلم قاتل و وحشی ساخته حمید نعمت‌الله یکی از پر سر و صداترین فیلم‌های این روزهاست که از همان ابتدا با یک دومینوی بدشانسی مواجه شد. در میانه راه به دلیل اختلافات مالی فرصت اکران در جشنواره سال ۹۸ را پیدا نکرد. در سال‌های بعدی نیز موفق به دریافت پروانه نمایش حتی برای اکران در جشنواره فیلم فجر نشد. در آخرین دوره جشنواره فجر نیز با وجود اعلام اکران آن در بخش ویژه، از لیست اکران حذف شد.

6-فیلم خیابان‌های آرام ساخته کمال تبریزی

فیلم سینمایی «خیابان‌های آرام» به کارگردانی کمال تبریزی در سال ۱۳۸۹ در ژانر تاریخی ساخته شده است. فیلم خیابان آرام داستان شش فرد دیوانه را به تصویر می‌کشد. آنها پس از بروز اختلال در مرکز اطلاعات کامپیوتری، موفق به فرار از بیمارستان روانی می‌شوند. این فرار باعث ایجاد هرج‌ومرج و اختلال در شهر می‌گردد. در این میان، یک خبرنگار زن به نام نیکی کریمی ‌که همسرش حسن معجونی، رئیس پلیس است، تصمیم می‌گیرد گزارشی از این حادثه تهیه کند. همسر او نیز در تلاش است تا فراری‌ها را پیدا کند، اما همه چیز به همکاری این دو بستگی دارد. این فیلم در ظاهر مشکلی ندارد؛ اما اشاره‌های سیاسی آن به حوادث سال ۱۳۸۸ باعث توقیف آن شد.

7-فیلم برادران لیلا ساخته سعید روستایی

لیلا، زنی حدود ۳۵ ساله (یا بیشتر) و مجرد است که در خانواده‌ای درگیر با بحران‌های اقتصادی زندگی می‌کند. او در دفتر اداری یک مرکز خرید کار می‌کند و تنها درآمد ثابت خانواده را دارد.

برادران لیلا در ۲۵ مهٔ ۲۰۲۲، بدون کسب پروانهٔ نمایش، در جشنواره فیلم کن ۲۰۲۲ به نمایش درآمد؛ در نتیجه توسط سازمان سینمایی کشور، به اتهام «تخلفات و سرپیچی تهیه‌کننده و کارگردان آن از مقررات»، توقیف شد. این فیلم، در جشنوارهٔ کن، برندهٔ جایزهٔ فدراسیون بین‌المللی منتقدان فیلم (بخش غیراصلی) شد. برادران لیلا در اسفند ۱۴۰۱، به صورت غیررسمی، در اینترنت پخش شد.

این فیلم از سوی برخی «مناقشه برانگیزترین و سیاسی‌ترین فیلم سال» توصیف شد.

8-فیلم ارادتمند؛ نازنین، بهاره و تینا ساخته عبدالرضا کاهانی

در این فیلم زندگی سه دختر با خاستگاه‌های فکری گوناگون روایت می‌شود که هر سه به نوعی مجردند و همین می‌شود که به دل خیابان زده و با حضور در مهمانی‌ها و دورهمی‌ها از مردان انتقام می‌گیرند.

پس از ارسال فیلم به شورای پروانه نمایش اخبار ضد و نقیضی در رابطه با پروانه فیلم منتشر شد که حکایت از سنگ‌اندازی این شورا در اکران این فیلم داشت. گمانه‌زنی‌های زیادی در مورد چرایی صادر نشدن مجوز این فیلم در فضای سینما مطرح شد. اما محمدحسین لطیفی از اعضای شورای پروانه نمایش در اولین مصاحبه خود پیرامون این فیلم گفت: «ارادتمند نازنین، بهاره، تینا» ساخته عبدالرضا کاهانی امکان اصلاح ندارد و بنابراین مجوز نمایش نخواهد گرفت.

9-سینما نیمکت  ساخته محمد رحمانیان

سینما نیمکت محصول سال ۱۳۹۳ است که تنها چند اکران محدود در پردیس چارسو را تجربه کرد. داستان در دهه ۶۰روایت می‌شود و در ستایش سینماست. این فیلم داستان مردی است که عاشق فیلم و سینماست و درگیر اتفاقاتی در زندگی اش می‌شود. این فیلم داستان یک گروه دوره گرد نمایشى است که در سال‌هاى ٦٨-٧٣ (دوران ممنوعیت ویدیو‌ها) فیلم‌هاى تاریخ سینما را در روستاهاى دورافتاده و قهوه خانه‌ها براى مردم اجرا مى‌کنند.

علی عمرانی، مهتاب نصیرپور، هومن برق‌نورد، اشکان خطیبی بازیگران اصلی فیلم هستند.

10- رستاخیز ساخته احمدرضا درویش

از سال ۹۴ و پس از توقف اکران فیلم «رستاخیز»، هر سال که ماه محرم از راه می‌رسد، نام این فیلم و حواشی عجیب آن بر سر زبان‌ها می‌افتد و ابهامات و سؤالاتی درباره توقیف آن مطرح می‌شود، اما پرونده فیلم همچنان باز می‌ماند و گره ماجرای این فیلم باز نمی‌شود و اکران آن همچنان در‌هاله‌ای از ابهام است.

داستان فیلم تاریخی مذهبی است. بعد از مرگ معاویه پسر ابوسفیان، یزید بن معاویه خود را خلیفه مسلمین می‌خواند و به فرماندار مدینه نامه می‌نویسد که از امام حسین بیعت بستاند. بکیر بن حر که به عنوان پیک مخصوص دربار یزید بن معاویه برگزیده شده‌است مأمور رساندن نامه یزید بن معاویه به مدینه می‌گردد. او که جوانی چابک و پرانرژی است و در تکاپوی حقیقت است در مدینه متوجه می‌شود که حامل نامه‌ای است که در آن به کشتن امام حسین فرمان داده شده‌است.

11-خرس ساخته خسرو معصومی‌

فیلم سینمایی «خرس» که به تازگی نسخه با کیفیت آن قاچاق شده است محصول سال ۱۳۹۰ است و برای اولین و آخرین‌بار در جشنواره سی‌ام فیلم فجر روی پرده رفت؛ فیلمی‌که بلافاصله پس از جشنواره به محاق توقیف رفت و با وجود اعتراض و پیگیری چندباره کارگردانش در نزدیک به یک دهه گذشته، هیچ توضیح مشخصی درباره دلایل توقیف آن ارائه نشد.

این فیلم داستان رزمنده‌ای است که تصور می‌شده شهید شده اما سال‌ها اسیر بوده و پس از آزادی از اسارت و در هنگام بازگشت به منزل با ازدواج همسرش روبه رو می‌شود. پرویز پرستویی، مریلا زارعی‌، فرهاد اصلانی‌ بازیگران اصلی فیلم هستند.

12- من، زهره ساخته سیامک ابراهیمی

فیلم من زهره به دلیل سبک خاص فیلم‌برداری تک پلان و پرداختن به موضوعات اجتماعی، توجه برخی منتقدان را به خود جلب کرد. این فیلم به دلیل پرداختن به موضوع جنجال‌برانگیز ورزش زنان در ایران، در همان سال توقیف و از پخش و اکران جا ماند.

همچنین منتقدان جشنواره بین‌المللی سیمفست رومانی نیز به سبک بصری فیلم اشاره کرده و آن را یکی از جسورانه‌ترین آثار سینمای ایران دانستند. آن‌ها معتقد بودند که فیلم با استفاده از تکنیک تک پلان موفق شده است تا فضای پیچیده زندگی زنان ورزشکار ایرانی را به خوبی به تصویر بکشد.

در نقدی دیگر که در روزنامه «ایرنا» منتشر شده بود، به تاثیرگذاری داستان فیلم در به تصویر کشیدن مشکلات و چالش‌های اجتماعی اشاره شد. منتقد این روزنامه فیلم را اثری درخور توجه توصیف کرد که در کنار سبک بصری خاص، توانسته است به خوبی به مسائل شخصی و اجتماعی بپردازد.

13-مهمونی کامی ‌ساخته علی احمدزاده

این فیلم اولین ساخته بلند علی احمدزاده است که با پروانه ساخت ویدئویی (تله فیلم) ساخته شد اما وزارت ارشاد آن را به دلیل موارد غیراخلاقی و شرم آور توقیف کرد و از حضور در جشنواره فیلم فجر بازماند.

مهمونی کامی‌بدون مجوز ارشاد در جشنواره‌های جهانی شرکت کرده است. علی احمدزاده پس از ناامیدی از اکران عمومی‌فیلم با انتشار پستی فیلم را به رایگان در صفحه شخصی خود برای تماشای مخاطبان قرار داد

داستان این فیلم دربارهٔ عده‌ای جوان است که به قصد رفتن به یک مهمانی از شمال عازم تهران می‌شوند.