عزت سینمای ایران، ستاره بی افول آسمان هنر

در میان هنرمندان و علاقه مندان به هنر سینما، نام ستارگانی به چشم می خورد که به واسطه مهارت و هنرنمایی آنها در این عرصه، شخصیت های فراموش نشدنی خلق شده است؛ ستارگانی که گذر زمان چیزی از درخشش آنها کم نکرد.

عزت الله انتظامی با سابقه ای حدود هشت دهه هنرنمایی در این عرصه، از جمله این ستارگان است که هرگز افولی برایش متصور نیست.
31 خرداد 1303 در محله سنگلج تهران به دنیا آمد و در رشته برق تحصیل کرد اما علاقه اش به بازیگری، او را راهی شهر هانوفر آلمان کرد تا در مدرسه شبانه روزی آنجا، سینما و تئاتر بیاموزد.

هرچند فیلم «گاو»، اولین بازی او در سینمای ایران نیست و پیش از آن فیلم «واریته بهاری» را بازی کرد، اما بازی در نقش «مش حسن»، کسی که سعی می کند جای خالی گاو مرده اش را با بازی در نقش او زنده نگه دارد، شگفت انگیز است.

فیلم گاو تنها همکاری انتظامی با داریوش مهرجویی کارگردان فیلم نیست، همکاری این دو نفر آثار درخشانی در تاریخ سینمای ایران به وجود آورد، «آقای هالو»، «دایره مینا»، «پستچی»، «اجاره نشین ها»، «هامون» و «بانو» از جمله فیلم هایی است که مهرجویی کارگردانی و انتظامی نقش هایی تاثیرگذار در آنها ایفا کرده است.

در فیلم «هامون» که یکی از مهمترین آثار مهرجویی پس از انقلاب است، انتظامی نقش کوتاه اما تاثیر گذاری دارد اما این هنرمند تنها با مهرجویی همکاری نداشته و بازی در آثار ماندگار «علی حاتمی» نقطه عطف دیگری در کارنامه هنری اوست؛ آثاری که با «ستارخان» آغاز می‌شود، در سریال «هزاردستان» به اوج خود می‌رسد و با «حاجی واشنگتن»، «کمال الملک»، «کمیته مجازات»، «تهران روزگار نو»، «گرند سینما» و فیلم ناتمام جهان پهلوان تختی ادامه پیدا می‌کند.

بازی در نقش ناصرالدین شاه قاجار هم یکی از خاطره‌انگیزترین نقش‌های عزت الله انتظامی است، او این نقش را در فیلم «کمال الملک» بازی می‌کند و همین نقش به یادماندنی باعث می شود، در فیلم «ناصرالدین شاه آکتور سینما» نیز نقش این شاه قاجار را عهده دار شود.

انتظامی تاکنون نقش های زیادی بازی کرده، محدوده فعالیت های او به یک نقش ماندگار ختم نمی‌شود، نقش مرد پول پرست «روز فرشته» ساخته بهروز افخمی و پدر زن پولدار «روز واقعه»، ساخته علی اسدی هم همچنان خاطره انگیز است.

اما یکی از درخشان ترین نقش های انتظامی بازی در فیلم «روسری آبی» ساخته رخشان بنی اعتماد است، او در این فیلم نقش پیرمردی را بازی می کند که عاشق زن جوانی که کارگر اوست، می شود؛ عشقی که رسوایی زیادی به دنبال دارد، رسول رحمانی پیرمرد عاشق پیشه فیلم هنوز هم در ذهن ها مانده است.
انتظامی بازیگر پر سابقه تئاتر، سینما و تلویزیون مشهور به آقای بازیگر سینمای ایران در سال 82 به‌عنوان یکی از چهره های ماندگار انتخاب شد.

وی در طول دهه های فعالیت از 1328 تاکنون به خاطر هنرنمایی های بی بدیل، موفق به دریافت جایزه های فراوان در عرصه هنر شده است.

تندیس بهترین بازیگر نقش مکمل مرد جشنواره بین‌المللی فیلم بیروت 2008 ، برای فیلم شب، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد بخش بین‌الملل جشنواره فیلم فجر 1382 برای فیلم گاوخونی و سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد جشنواره فیلم فجر 1380 برای فیلم خانه‌ای روی آب از جمله افتخارات این ستاره سینما در طول دهه های فعالیت است.

افتخارآفرینی انتظامی باعث شد، آیین بزرگداشت و تجلیل از او در سال 2007 میلادی مصادف با مهر ماه 1385در مقر سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد (یونسکو ) در پاریس برگزار شود.

در این آیین، پوستر فیلم‌هایی که انتظامی در آن‌ها نقش‌آفرینی کرده،‌ به همراه آرشیو عکسهای شخصی وی و لوح تقدیر فیلم گاو به نمایش درآمد.

انتظامی بی شک در کنار علی نصیریان، جمشید مشایخی، محمدعلی کشاورز و مرحوم داود رشیدی، یکی از طلایی ترین بازیگران سینمای ایران است.

وی اکنون 94 سال دارد، چند سالی است که دیگر جلوی دوربین ظاهر نشده، با این حال این ستاره سینما در دهه 80 هم فعال بود و در 13 فیلم از جمله «گاوخونی»، «خانه ای روی آب» و «حکم» بازی کرده است.

کتاب شناخت نامه عزت‌الله انتظامی با عنوان «من عزتم، بچه سنگلج» توسط نشر سخن در سال 1392 منتشر شد.

در مقدمه این کتاب یادداشتی از ژان کلود کریر، فیلم‌نامه‌نویس و بازیگر فرانسوی، با عنوان «عزت انتظامی: یک شمایل» به چشم می‌خورد.

وی در این یادداشت آورده است: «هیچ دستوری برای ستاره شدن و ستاره ماندن وجود ندارد، باید دارای یک نگاه، یک حضور، جذابیتی آنی و چهره‌ای آشنا، حتی پیش از نخستین دیدار، بود، باید دارای یک دم، یک حس و تمام ویژگی‌هایی که لغت روح را معنی می‌کند، بود».

منبع: ایرنا

728