اهتمام مدیران به کمدی‌های مبتذل است نه آثار عاشورایی/شجاعت ندارند
مجتبی فرآورده تهیه کننده سینما با بررسی وضعیت تولید آثار مذهبی در سینمای ایران تاکید کرد از مشکلات فیلمسازی عاشورایی، مدیرانی هستند که نمی خواهند حاشیه امن خود را از دست بدهند.
با شروع محرم و صفر و سوگواری سرور و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) برنامه های فرهنگی و هنری مختلفی برای انتقال پیام این قیام عدال‌طلب اجرا می شود، اما در این یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین رسانه ها یعنی سینما رو به انفعال می رود که دلیل آن خالی بودن سبد تولیدات ما در عرصه عاشورا است.
هر سال هم این سوال مطرح می شود که سهم سینمای ایران در به تصویر کشیدن بزرگترین واقعه شیعیان چیست؟ بعد از گذشت ۴۰ سال از پیروزی انقلاب اسلامی ایران چند اثر سینمایی با مضمون واقعه کربلا ساخته شده است؟
مجتبی فرآورده تهیه کننده و کارگردان سینما سال ها قبل قصد داشت فیلم «ثارالله» را بسازد که نشد بسازد. حال پای صحبت های وی نشستیم تا درباره شرایط تولید آثار سینمایی تاریخی و مذهبی صحبت کنیم. وی در بخشی از صحبت های خود به کم توجهی مدیران دولتی فرهنگ و هنر به حوزه عاشورا و اهل بیت اشاره و تاکید کرد که متولیان فرهنگی جسارت ورود به این حوزه را ندارند و به دنبال کار بی حاشیه و بی دردسر هستند.
با ما در این مصاحبه همراه باشید:
*عاشورا در کنار اهمیت اعتقادی برای ما، بار دراماتیک بالایی هم دارد اما سینمای ایران در این زمینه کم کار بوده است. شما دلیل این جریان را در کجا می بینید؟
-دلایل بسیار روشنی دارد و اصلا موضوع پیچیده ای نیست. مهمترین دلیل در این زمینه متولیان فرهنگی کشور هستند که هم و غمی واقعی برای کار در حوزه فرهنگ اهل بیت و عاشورا ندارند.
با بررسی مجموعه مصاحبه های وزیران ارشاد و معاونان سینمایی آنها در ۴۰ سال گذشته می بینیم که همه آنها در ایام محرم و صفر اعلام می کنند که این وزارتخانه به دنبال تولید فیلم در حوزه فرهنگ عاشورا است اما در مقام عمل هیچ گامی در این زمینه برنمی دارند. به عنوان مثال وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی فعلی سال گذشته اعلام کرد که برای ایام محرم و صفر در سال آینده فیلم عاشورایی تولید می کنیم که البته خروجی سینماها در این ایام کاملا مشخص است که تا چه اندازه در این زمینه ورود کرده اند.
اگر بودجه رسمی حوزه فرهنگ که بالغ بر ۷ هزار میلیارد تومان است در زمینه فرهنگ عاشورا و اهل بیت هزینه نمی شود، متولیان پاسخ دهند که این بودجه فرهنگی را کجا هزینه می کنند؟ اصل مطلب نبود جسارت در متولیان فرهنگی کشور است و این نبود جسارت را به کم کاری اهالی سینما ربط می دهند در حالی که اهالی سینما در این حوزه کم کار نبوده و نیستند.
تلاشی که متولیان فرهنگی برای رفع توقیف بسیاری از فیلم ها انجام دادند، کدام را برای رفع توقیف «روز رستاخیز» به کارگردانی احمدرضا درویش انجام دادند؟ اگر متولیان فرهنگی و هنری کشور نمی توانند پای مجوزی که صادر کرده اند، بیاستند برای چه یان جایگاه را اشغال کرده اند؟ این دوستان تا حرف از فضای عاشورایی و فرهنگ اهل بیت می شود، پا پس می کشند و جسارت کافی ندارند.
من در این زمینه سه تجربه مهم داشتم که هیچ کدام به ثمر نرسید و آن هم به این دلیل است که مدیران خود را از تولید چنین پروژه هایی کنار کشیدند. در ابتدا که طرح و فیلمنامه را به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارایه می کنیم فرش قرمز برایمان پهن می کنند اما پای عمل که می رسد خود را کنار می کشند.
*بحث ضعف فیلمنامه در زمینه تولیدات عاشورایی تا چه اندازه در کاهش تولید در این زمینه موثر بوده است؟
-معتقدم ضعف فیلمنامه مشکل ما نیست بلکه کم کاری در تولید اثر مشکل اصلی ما به شمار می رود. در سال چند فیلم اجتماعی در سینمای ایران ساخته می شود و چندتای آنها قابل اعتنا است؟ نگارش و تولید فیلم های اجتماعی باعث ارتقای سطح تولید این آثار هرچند به تعداد کم می شود. مگر در حوزه تولیدات عاشورایی چقدر کار تولید شده است؟ وقتی در این زمینه اثری تولید نمی شود چگونه می توانیم توقع داشته باشیم که یک اثر شاهکار تولید شود.
درباره حضرت مسیح (ع) بالغ بر ۲۰۰ فیلم در سینمای جهان تولید شده است، اما تنها ۴ یا ۵ فیلم در خور اعتنا و شاخص در این زمینه داریم. این مساله در مورد دیگر انبیای الهی نیز همینطور است.
نمی دانم چرا همه توقع دارند بدون تجربه و کار کردن، یک شاهکار در مورد عاشورا و یا فرهنگ اهل بیت تولید کنیمنمی دانم چرا همه توقع دارند بدون تجربه و کار کردن، یک شاهکار در مورد عاشورا و یا فرهنگ اهل بیت تولید کنیم. البته من نفی نمی کنم که باید آثار خوب با فیلمنامه های مطمئن و قابل قبول تولید شود، اما این بهانه ای شده است برای کار نکردن در حوزه عاشورا.
*برخی بر این باورند در کنار تولید فیلم های تاریخی درباره عاشورا باید آثاری برگرفته از مفهوم عاشورا هم ساخته شود که تجربه ثابت کرده این تولیدات نیز با کیفیت پایین تولید شده اند.
-بحث پرداختن به مفاهیم عاشورایی بجای پرداختن به خود واقعه، مغلطه ای است که دیگر جواب نمی دهد. ارایه سینمایی مفاهیم دینی و عاشورایی نیازمند شخصیت ها و قهرمانانی است که توان حمل و ارایه مفاهیم بلند و عمیق را داشته باشند. چرا خداوند در قرآن مفاهیم رفیع و عمیق را بجای طرح در قالب شخصیت انبیای الهی در قالب مردم کوچه و بازار مطرح نمی کند؟ چون که ظرف باید توان حمل مظروف را داشته باشد.
ما در عالم ماده و واقع زندگی می کنیم و بی شک محتوای عاشورا وابسته به یک فرد و یا مصداق مشخص است و بدون توجه به خالق آن هیچ معنایی وجود ندارد. به این معنا که نمی توان فرهنگ عاشورا را بدون امام حسین(ع)، حضرت ابوالفضل(ع)، حضرت علی اکبر(ع) و بدون حضرت زینب(س) نشر داد. این نوع اظهارنظرها معمولا برای توجیه تغییر مسیر آورده می شود و این مطالب گفته می شود تا چنین تولیداتی ساخته نشوند.
باید از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بپرسیم چرا برخلاف قولی که برای ساخت فیلم عاشورایی دادید، چنین اثری تولید نشد؟ آیا کسی پیشنهاد ساخت ارایه نکرد و یا طرحی وجود نداشت؟
آنطور که من می دانم تقاضا برای تولید آثار سینمایی با موضوع عاشورا وجود دارد اما آنقدر در مقابل آنها سنگ اندازی می شود که اثر مورد نظر تولید نمی شود.
این همه فیلم مبتذل در حوزه سینمای کمدی روانه بازار می شود که بی اخلاقی و بی حیایی و فحاشی در آن به قدری است که مسئولان جرات نمی کنند با خانواده خود به سینما بروند و هر بار مسئولان می گویند دفعه بعد فیلم ها را اصلاح می کنیم حالا چرا در قبال تولید آثار مربوط به اهل بیت و عاشورا اهتمامی وجود ندارد.
تلویزیون به من گفت که برای این پروژه باید اسپانسر داشته باشید و من گفتم شما با دریافت این بودجه هنگفت و صرف هزینه های گزاف در ساخت و تولید اینهمه برنامه بی محتوا، توقع دارید من بروم فلان کارخانه تولید سس یا لاستیک را بیاورم که برای امام حسین(ع) کار کنند؟در این جا از تجربه خودم برای شما مثال می زنم. زمانی که برای ساخت فیلم سینمایی «ثارالله» با موضوع امام حسین (ع) اقدام کردم، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نام ۴ محقق و پژوهشگر را داد و از من خواست که مجوز و تایید رسمی این افراد نسبت به فیلمنامه را بگیرم. تایید رسمی از سوی این افراد و برخی از مراجع و علمای دینی گرفته شد و به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارایه کردم اما باز هم شرایط برای ساخت این پروژه این بار با بهانه نبود بودجه فراهم نشد. اگرچه قرار بود «ثارالله» با حمایت بخش خصوصی ساخته شود و ما تنها کمک هایی از سوی دولت داشته باشیم اما با توقیف فیلم «رستاخیز» بخش خصوصی از ادامه کار پا پس کشید و مدیران دولتی حتی به خود زحمت ندادند این سوال را بپرسند که چرا این پروژه متوقف شد.
سینمای عاشورایی صاحب بدون مسئولیت زیاد دارد و رفتار آنها شرایطی را ایجاد می کند که بخش خصوصی ترجیح می دهد در این زمینه ورود پیدا نکند چرا که خطر توقیف شدن فیلم را احساس می کند. این درحالی است که اگر بخش خصوصی در حوزه کمدی های سخیف وارد شود بی شک فیلم مورد نظر اکران می شود.
منبع: مهر
10
