پرچمی غیر از پرچم آمریکا در اسکار برافراشته نمیشود
به گزارش خبرنگار فرهنگی تسنیم به نظر میرسد موفقیت اصغر فرهادی در رویداد اسکار باعث ایجاد فضایی دو قطبی در بین هنرمندان کشور شده است. برخی از هنرمندان که همواره به سیاسی شدن هنر معترض هستند، با انتقاد از کسانی که در قبال اسکار بردن فرهادی ناخوشنود و یا حتی بیتفاوتند، آنها را زیر سوال میبرند. این افراد که دائم ابراز عقیده آزاد را فریاد میزنند، فضای هنری کشور را به سمتی هل دادهاند که کسی که فروشنده را نقد کند یا از این فیلم خوشش نیاد سزاوار هو شدن باشد. این فضا در حالی ایجاد شده که همگان بر روی سیاسی بودن جایزه این دوره اسکار اتفاق نظر دارند. اسدالله نیک نژاد از اعضای آکادمی اسکار در آخرین برنامه هفت ضمن تبریک به فرهادی گفت: «دو فیلم بودند که همه ما فکر میکردیم رقابت اصلی را در بخش بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان خواهند داشت. یکی فیلم سوئدی «مردی به نام او» و یک فیلم آلمانی «تونی اردمن» که همگی فکر میکردند رقابت اصلی و تنگاتنگ بین این دو فیلم است.» این صحبتها نشان میدهد فیلم فرهادی در بین داوران ( حتی داوران ایرانی اسکار) شانسی برای کسب اسکار نداشته است و اتفاقاتی که در هفتههای اخیر راجع به عدم اجازه ورود اتباع کشورهای مسلمان به آمریکا افتاد، باعث تغییر رای داوران شده است.
از سوی دیگر رضا کیانیان در رویداد تکانه که یک رویداد اقتصادی اجتماعی است با اشاره به جایزه اسکار فرهادی گفت: «عدهای از این که آقای فرهادی اسکار گرفته است، خوشحال نیستند و بیشتر ناراحتاند که چرا آن ها اسکار نگرفتهاند! اساساً چرا باید درباره یک ماجرای خوشحال کننده آنقدر بحث شود؟! به این دلیل که اصغر فرهادی یک نفر است. اما ما یاد نگرفتهایم بدانیم که او جزء ماست. حال اگر تیم فوتبال ایران با هر تیمی بازی کند و ببرد، همه مان خوشحال میشویم و شادی میکنیم. باید یاد بگیریم به دیگران ایراد نگیریم؛ بلکه به خودمان ایراد بگیریم.»
با این اوصاف این سوال مطرح میشود که آیا تنها علت اینکه کسانی به موفقیت فرهادی در اسکار بیتفاوت و یا ناخوشنودند تنگ نظری آنها است و یا اینکه آیا همه لزوماً از جایزه بردن فرهادی باید خوشحال باشند؟
اسدالله نیک نژاد در برنامه هفت به موضوعی اشاره میکند که میتواند به پاسخ این سوال کمک کند. وی با اشاره به موضوع نحوه عرضه اثر برای دیده شدن آن برای کسب موفقیت در اسکار گفت: «گاهی اتفاق می افتد که هزینه عرضه و پخش فیلم از کل هزینه ساخت اثر بیشتر شود» و وقتی افخمی مجری برنامه هفت از او پرسید ممکن است این هزینه از 10 میلیون دلار بیشتر شود، این مبلغ را برای پخش در آمریکا اندک دانست! وی همچنین با بیان اینکه این پخش کنندهها هستند که باعث میشوند یک اثر در بین داوران دیده شود، در مورد فیلم فروشنده گفت: «دی وی دی این فیلم توسط پخش کننده به دستم رسید و به این طریق این فیلم را تماشا کردم». نیک نژاد درباره نماینده سال گذشته سینمای ایران یعنی فیلم «محمد رسول الله» مجیدی نیز گفت: «فیلم «محمد رسول الله»، فیلمی ایرانی بود که دارای استانداردهای جهانی است. اما خود فیلم یک قدم است، مهم عرضه جهانی آن است.» این کارگردان در ادامه بر بیتفاوتی پخش کننده این اثر برای دیده شدن توسط داوران تصریح کرد. امری که باعث شد این فیلم دیده نشود» این صحبتها نشان میدهد موفقیت در اسکار تنها منوط به ساخت یک اثر خوب نیست، بلکه این جریان سرمایه داری است که سرنوشت اثر را در اسکار مشخص میکند. باید بپذیرفت که فیلم فروشنده فرهادی نیز با همه نقاط قوت و ضعف خود با گذر از این مجرا موفق به کسب جایزه شده است. جایزهای که نقش مسائل سیاسی نیز در آن به صورت پررنگی اثر گذار بوده است.
خوشحالی از موفقیت یک هموطن موضوع پنهانی نیست، اما چگونگی این موفقیت نیز در خوشحالی بسیار اثر گذار است. هنر ذاتاًٌ پدیده ایست که برای دیده شدن خلق میشود. پس بنابراین هر بینندهای میتواند و حق دارد با توجه به دانش، تجربه و احساس خود با اثر برخورد کند و آن را دوست داشته باشد یا نداشته باشد. از سوی دیگر خوشحالی از موفقیت تیم ملی در یک مسابقه فوتبال وقتی اتفاق میافتد که مخاطب مبارزهای غیرتمندانه را برای برافراشته شدن پرچم کشورش در زمین بازی مشاهده کند. بنابراین دور از ذهن نیست که برخی افراد نه از سر تنگ نظری، بلکه به خاطر دلسوزی جایزه فرهادی را مورد نقد قرار میدهند.
بهتر است با کنار گذاشتن این فضای دو قطبی و متهم کردن یکدیگر، اسکار را نه به عنوان وحی منزل، که به صورت واقعی و به صورت یک جشنواره فیلم نگاه کنیم. در اسکار هیچ گاه پرچمی غیر از پرچم آمریکا برافراشته نمیشود.
منبع: تسنیم
10