حاشیه‌نگاری سی‌وهفتمین جشنواره فیلم فجر: از متلک پولاد تا درگیری با حراست
این مطلب قصد دارد به حواشی سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر در سه روز ابتدایی آن بپردازد.
اولین روز، اولین تأخیر
انگار جشنــــــواره بــــــــدون حاشیه قابل تصور نیست و البته این ذات جشنواره‌هاست و در همه جای دنیا هم وجود دارد که به عنوان عوامل فرامتنی در رونق و جذابیت جشنواره تأثیر می‌گذارد اما قطعاً تأخیر در زمان نمایش فیلم یا نرسیدن فیلم به جشنواره و جابه‌جایی فیلم‌ها جزو حاشیه‌های جذاب نیست و از بی‌برنامگی یا عدم اعتقاد به نظم و انضباط جشنواره‌ای نشأت می‌گیرد. خیلی‌ها در روز اول جشنواره برای تماشای اولین فیلم جشنواره که هم نام کارگردان آن معتبر است و هم سوژه و قهرمان فیلمش برنامه‌ریزی کرده بودند تا فیلم «غلامرضا تختی» را از دست ندهند اما وقتی به جشنواره رسیدند متوجه شدند که فیلم تختی به عنوان فیلم افتتاحیه پخش نمی‌شود. مثل همیشه مشکلات فنی به عنوان دلیل اصلی این تصمیم اعلام شد و فیلم به جای نمایش اول به عنوان آخرین فیلم روز اول به نمایش درآمد. این جابه‌جایی این شانس را برای پولاد کیمیایی ایجاد کرد تا اولین فیلمش در مقام کارگردان به فیلم افتتاحیه تبدیل شود. اتفاقی که شروعی تلخ و ناامیدکننده را برای اهالی رسانه و منتقدان به همراه داشت. با این حال تلخی این تجربه با تماشای فیلم تختی علی‌رغم تلخی‌هایی که در خود قصه و قهرمان آن وجود داشت به نوعی جبران شد. با این حال این جابه‌جایی منجر شد تا خود عوامل فیلم در سینما حاضر نباشند و فیلمشان بدون حضور آنها به نمایش درآید. پس از نمایش این فیلم به دلیل نبود عوامل و کارگردان در سینما نشست خبری آن هم به بعد از اکران فیلم سوم، یعنی «سال دوم دانشکده من» منتقل شد. سانس سوم روز گذشته به اثر جدید رسول صدرعاملی (سال دوم دانشکده من) اختصاص یافته بود که با انجام تشریفات و استقبال از آنها مقابل دوربین عکاسان به روی هر چهار پرده سینما ملت رفت.
متلک پولاد کیمیایی
فیلم رسول صدر عاملی «سال دوم دانشکده من» همه را به یاد سه‌گانه او درباره دختران نوجوان انداخت اما نتوانست انتظار آنها را برآورده کند. پس از نمایش فیلم صدرعاملی نشست این فیلم برگزار شد و پس از آن هم طبق هماهنگی صورت گرفته، نشست فیلم سینمایی معکوس بلافاصله آغاز شد. در این نشست که با حضور پولاد کیمیایی کارگردان فیلم سینمایی انجام شد، کیمیایی بشدت از این اقدام جشنواره فجر در جابه‌جایی فیلم‌ها انتقاد کرد. وی با بیان این‌که چطور می‌شود فیلمی که آماده نیست در هیأت انتخاب مورد ارزیابی قرار گرفته و به جشنواره راه پیدا کرده است، اظهار کرد: به من اعلام کرده بودند که اگر تا ۲۰ دی ماه فیلمت را نرسانی انتخاب نخواهد شد؛ ولی حالا می‌بینیم که برخی فیلم‌ها هنوز آماده نمایش هم نیستند. کیمیایی که از این اقدام بسیار ناراحت شده بود، عنوان کرد: ما که می‌دانیم این فیلم‌ها با چه سرمایه‌هایی ساخته می‌شود، اما نمی‌خواهیم حرفی بزنیم و چیزی را برملا کنیم. از جمله سؤال‌های مهم و حاشیه‌سازی که می‌شد در مورد این فیلم حدس زد تأثیرپذیری کارگردان از پدرش است. کیمیایی درباره شخصیت پدر در فیلمش گفت که او شخصیتى مرموز و گمگشته است که می‌خواستم درابهام بماند. او همچنین اشاره کرد که قصد داشته قهرمان‌سازی‌اى که از سینمای غرب می‌آید و در سینمای مسعود کیمیایی هم بومی‌سازی شده را بشکند. منصوری مدیر فیلمبرداری فیلم معکوس هم گفت خوشحال است که پولاد راه خودش را رفته و اضافه کرد که او و مسعود کیمیایى با هم کاملاً تفاوت دارند و فقط نام خانوادگى‌شان مشترک است. منصورى تأکید کرد مسعود کیمیایى هرگاه به عنوان تهیه‌کننده سر صحنه حاضر مى‌شد هیچ دخالتى در کار نداشت.
کیومرث پوراحمد و یک عقبگرد دیگر
کیومرث پوراحمد که در طی سال‌های گذشته با فیلم‌های نسبتاً ضعیفش بشدت مورد نقد قرار گرفته بود و حتی در برخی موارد با واکنش‌های تمسخرآمیز مواجه شده بود(که حاشیه‌های زیادی را نیز به همراه داشت) باز هم با فیلم جدیدش نتوانست رضایت مخاطبان و منتقدان را جلب کند و حتی با این نقد مواجه شد که چرا فیلم‌هایی در این سطح باید به جشنواره راه پیدا کند.«تیغ و ترمه» زندگی دختری را روایت می‌کند که در کودکی پدر خود را از دست داده و مادرش نیز به خارج مهاجرت کرده است. این دختر در خانه دوست پدرش بزرگ می‌شود تا این‌که مادرش به ایران برگشته و می‌خواهد که او را با خود به خارج از کشور ببرد. همین موضوع دستمایه‌ای برای کنجکاوی دختر در زندگی گذشته‌اش می‌شود. با این حال پوراحمد که فیلمش چندان جلب نظر نکرد، وقتی مقابل خبرنگاران نشست در کمال آرامش نقدهای وارد شده را شنید و پذیرفت و تأکید کرد، شاید پس از جشنواره فکری اساسی برای «تیغ و ترمه» کند.
درخونگاه و یک پایان مناقشه برانگیز
سانس پایانی دومین روز سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر مختص به فیلم «درخونگاه» بود. این فیلم گرچه به زعم آخرین سانس بودن با استقبال بسیار خوبی از سوی اهالی رسانه همراه بود اما پایان‌بندی فیلم به نوعی برای بسیاری از اهالی رسانه خوشایند نبود.نشست خبری این فیلم نیز با استقبال خبرنگاران و منتقدان بسیاری همراه بود. اما نظرات درباره این فیلم به صورت دوگانه مطرح می‌شد. عده‌ای ایراداتی را به این فیلم وارد می‌دانستند با وجود این بازی بازیگران فیلم سبب شده بود تا فیلم برایشان جذاب باشد. گفتنی است در حاشیه نشست خبری فیلم «درخونگاه»، داروغه‌زاده دبیر سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر هنگام نشست فیلم در بین اصحاب رسانه و منتقدین حضور پیدا کرد. به‌طوری که گبرلو مجری برنامه از حاضرین خواست که به سبب صحبت با ایشان در نشست خبری خللی به وجود نیاید. جدا از نمایش این فیلم‌ها و برگزاری نشست‌های خبری که با مدیریت و اجرای محمود گبرلو همراه بودند و تفاوت نوع کارش با فرزاد حسنی که روز گذشته مجری نشست‌ها بود رضایت کمتری را در پی داشت.
بازگشت اشکان خطیبی به سینما
پنجشنبه یازدهم بهمن‌ماه، ساعت ۱۳ کار دومین روز از سی‌وهفتمین جشنواره فیلم فجر در پردیس سینمایی ملت که به عنوان سالن رسانه‌ها در نظر گرفته شده، با انیمیشن «آخرین داستان» آغاز شد. شاید بتوان گفت به دلیل این‌که این فیلم اولین سانس جشنواره بود، آنچنان از سوی اهالی رسانه در نشست خبری مورد استقبال قرار نگرفت اما در عوض با حاشیه‌هایی همراه بود.اشکان خطیبی بعد از مدت‌ها که گفته بود فیلمی در سینما را قبول نمی‌کند با این فیلم مجدداً به سینما برگشت و به عنوان یکی از صداپیشگان انیمیشن «آخرین داستان» روز گذشته در کاخ جشنواره حضور پیدا کرد.از دیگر نکات جالب توجه در نشست خبری این انیمیشن، مدت ساخت آن بود که از سوی سازندگان گفته شد ۹ سال به طول انجامیده و در این مدت بسیاری از عوامل فیلم یا ازدواج کرده یا صاحب فرزند شده‌اند.
درگیری اهالی رسانه با حراست پارکینگ
بعد از پایان نشست فیلم درخونگاه هرکدام از خبرنگاران برای رفتن به منزل خود مسیری را پیش می‌گیرند. برخی از تاکسی استفاده کرده و برخی دیگر با ماشین شخصی خود می‌آیند. اما روز گذشته وقتی خبرنگاران به پارکینگ دانشکده پرستاری مراجعه می‌کنند، حراست این دانشکده به دلیل عدم هماهنگی و گذشتن از ساعت ۱۲ از آزاد کردن ماشین‌ها و باز کردن در پارکینگ خودداری می‌کند.در ادامه بعد از یک ساعت مجادله بین دو طرف که نزدیک به ۸۰ نفر بیرون در مانده بودند، درگیری بین خبرنگاران و حراست پارکینگ به وجود می‌آید.این در حالی‌ست که هیچ کدام از عوامل جشنواره در مقابل تلفن‌های خبرنگاران حاضر نشدند که به دانشکده مراجعه کنند و سرانجام در ساعت ۱:۳۰ نیمه شب اجازه خروج به ماشین‌ها داده شد.
تختی و تختی‌های بازیگر
فیلم تحسین‌برانگیز بهرام توکلی (کارگردان) و سعید ملکان (تهیه‌کننده) بالاخره با کلی تأخیر و ناهماهنگی سالن‌ها در زمان شروع به روی پرده سینما رسانه رفت. نکته جالب این فیلم زمان شروع نشست خبری آن پس از پایان فیلم بود. به دلیل آن‌که زمان شروع فیلم در چهار سالن سینما ملت متفاوت از هم آغاز شده بود، بسیاری از خبرنگاران که فیلم آنها زودتر به اتمام رسیده بود زمان زیادی را معطل عوامل فیلم ماندند. سعید ملکان تهیه‌کننده این فیلم که سوژه اصلی خبرنگاران شده بود، در پاسخ به سؤالی مبنی بر این‌که به مراکز مختلفی وصل است و سرمایه‌های مشکوکی را در فیلمش به کار می‌برد گفت: ترجیح می‌دهم سکوت کنم و پاسخی ندهم. نکته قابل توجه دیگر نشست فیلم سینمایی تختی حضور امیر جدیدی بازیگر کنار گذاشته شده از این فیلم بود. به نظر می‌رسید حضور امیر جدیدی در این نشست حرکتی نمادین برای پاسخ به شایعات مبتنی بر اختلاف او با سعید ملکان و بهرام توکلی بود. توکلی در مورد پرداختن به کودکی تختی و کنار رفتن امیر جدیدی از این فیلم گفت: ما می‌خواستیم به وجوه مختلف زندگی ایشان به صورت مفصل بپردازیم. ما متمرکز شدیم به بخشی که خود آقای تختی در دست نوشته‌هایشان به آن اشاره کرده بودند و همچنین روایت‌هایی که از آنها شده بود. نشست خبری فیلم سینمایی غلامرضا تختی تا ساعت ۲ بامداد به درازا کشیده شد. ملکان هم در مورد گریم امیر جدیدی گفت: دوستی و همکاری ما ادامه دارد. مشکل جدیدی بحث گریم بود.جدیدی نقش تختی را بازی نکرد اما اخلاقش مثل تختی بود.خوب است این‌ها را یاد بگیریم. شاید از جذابیت‌های این نشست حضور نابازیگرانی بود که هر کدام مقطعی از زندگی تختی را بازی کرده بودند. امیر رضا فرامرزی درباره بازی نقش کودکی تختی بیان کرد: بازی سختی بود اما باعث افتخار من بود که در کنار ملکان و توکلی بازی کردم. گودرزی بازیگر نقش نوجوانی تختی نیز گفت: من فیلم را دوست داشتم. محسن تختی نیز در این نشست بیان کرد: اگر راهنمایی‌های ملکان و توکلی نبود بعید می‌دانم می‌توانستم این نقش را ایفا کنم. شاهرخ شهبازی بازیگر دیگر نقش تختی نیز گفت: آقای تختی 1000 بود و من صفر هم نیستم که این نقش را بازی کردم. خیلی خوشحالم که در این فیلم نقش بازی کردم.
منبع: ایران
1981
