پخش آگهی‌های بازرگانی در شبكه كودك محدود شد
مدتی پیش پای یك آگهی بازرگانی تازه به شبكه كودك باز شد؛ آگهی‌ای كه در آن استفاده از یك تبلت هوشمند «مخصوص كودكان و نوجوانان» را تبلیغ می‌كرد و با توجه به گرافیك بصری جذاب و محتوای چشم‌نوازش، كودكان زیادی را جذب كرده بود.
با این حال ماجرای تبلیغات در این شبكه تلویزیونی كه قرار بود مخاطبانی از بین گروه سنی كودكان و خردسالان داشته باشد، فقط به این یك مورد محدود نبود و خانواده‌هایی كه فرزندانشان مخاطب این شبكه بودند، مدتی بود كه به پخش آگهی‌های مختلف از این شبكه اعتراض داشتند. آگهی‌هایی كه حتی صرفا فقط مخاطب كودك نداشتند و در مواردی آگهی‌های مربوط به مخاطبان بزرگسال چون كرم جلوگیری از چین و چروك پوست و لوازم خانه هم از این شبكه پخش می‌شد!
پخش آگهی‌های بازرگانی ویژه مخاطبان گروه سنی كودك، از جمله مواردی است كه به منزله حركت روی لب تیغ می‌ماند و در همه‌جای دنیا با محدودیت‌ها و ظرافت‌هایی روبه‌روست. این قضیه از این جهت حساس محسوب می‌شود كه كودكان قوه تشخیص آگهی بازرگانی را از پیام‌های اخلاقی رسانه‌ای ندارند و نمی‌توانند نكاتی چون منفعت‌های مالی و اقتصادی را در تمیز قائل شدن میان آگهی‌ها لحاظ كنند.
از این روست كه وقتی آگهی تبلیغ یك تبلت هوشمند مخصوص كودكان از شبكه تلویزیونی كودك پخش و با واكنش روبه‌رو شد، بر آن شدیم تا به چند و چون ماجرا پرداخته و اخلاقی بودن این آگهی را از نگاه كارشناسان بررسی كنیم.
در این گزارش افرادی چون محمد سرشار مدیر شبكه تلویزیونی كودك، دكتر میترا حكیم شوشتری فوق‌تخصص روان‌پزشكی كودك و نوجوان و علی اسكندری دانش‌آموخته كارشناسی ارشد رشته تبلیغات بازرگانی نظرشان را پیرامون تبلیغات تلویزیونی برای كودكان گفته و رواج این قضیه را نفی كردند.
حالا برایمان بسی جای خوشحالی دارد كه به فاصله اندكی بعد از انتشار آن گزارش، ضوابط پخش آگهی‌های بازرگانی در شبكه كودك قدری مورد بازنگری قرار گرفته و قرار است دیگر كمتر از این نوع آگهی‌ها را در شبكه كودك سیما شاهد باشیم. بر این اساس محمد سرشار در مطلبی كه اخیرا در كانال تلگرامی خود نوشت، ضمن تشكر از گزارش جام‌جم، اقدام اخیر اداره‌‌كل بازرگانی صدا و سیما را به منزله پاسخ مثبت این نهاد به دغدغه‌های خانواده‌ها عنوان كرده و نوشت: «روز پنجشنبه یك بخشنامه امیدبخش در فضای مجازی دست به دست می‌شد؛ ضوابط جدید آگهی‌های بازرگانی در شبكه‌های پویا، نهال، امید و دیگر شبكه‌های كودك. در این بخشنامه مدیركل بازرگانی صدا و سیما به كانون‌ها و شركت‌های تبلیغاتی دستور داده برای حفاظت از كودكان در برابر آسیب‌ای اجتماعی، با دقت نظر كافی رفتارهای آموزنده را تبلیغ كنند. این بخشنامه گامی رو به جلو و پیشرفتی مهم در ساماندهی آگهی‌های بازرگانی تلویزیونی برای كوچك‌سالان است.»
سرشار ادامه داد: «در این مسیر چهارساله برای اصلاحات اساسی در تبلیغات تجاری تلویزیونی برای كودكان، یك موفقیت بزرگ شكل گرفته و این حقیر به عنوان مدیر شبكه كودك، وظیفه دارم از چند گروه تشكر ویژه كنم: یكم از همه خانواده‌ها و مخصوصا مادران دغدغه‌مندی كه برای حفاظت از فرزندانشان و حمایت از رویكرد تربیتی شبكه كودك، ساكت ننشستند؛ با روابط‌عمومی صدا و سیما (162) تماس گرفتند، در فضای مجازی دغدغه‌هایشان را نوشتند و در صفحات صاحبان آگهی و مدیران مربوط نظر دادند. ممنونم.
دوم قدردان كارشناسان و اصحاب رسانه كه به موقع وارد عمل شدند و به شكل علمی، زبان گویای خانواده‌های نگران گردیدند، هستم... می‌دانم تا رسیدن به وضعیت مطلوب آگهی‌های بازرگانی برای كوچك‌سالان، فاصله بسیار است. اما اگر این همبستگی میان خانواده‌ها، اصحاب رسانه و شبكه كودك برای اصلاح وضع موجود ادامه داشته باشد، ان‌شاءا... در آینده موفقیت‌های بزرگ‌تری را جشن خواهیم گرفت.»
در بخشنامه‌ای كه در 29 فروردین (یعنی سه روز پس از تاریخ انتشار گزارش ما) از سوی اداره كل بازرگانی صدا و سیما در اختیار كانون‌ها و شركت‌های تبلیغاتی قرار گرفت، این‌طور اشاره شد كه «سازندگان تیزرهای تبلیغاتی‌ای كه در فواصل برنامه‌های خاص كودكان پخش می‌شود، باید به منظور محافظت ایشان در برابر آسیب‌های اجتماعی ناشی از تبلیغات نامناسب، با دقت نظر كافی رفتارهای آموزنده نظیر نظافت خانه و شهر، احترام به والدین، احترام به بزرگ‌ترها، كمك به همنوع و نوعدوستی و ... را تبلیغ كنند.» این بخشنامه از اول اردیبهشت لازم‌الاجراست و انتشارش را گامی مثبت در زمینه رعایت حقوق كودكان می دانیم و به فال نیك می‌گیریم.
منبع: جام جم
1981
