زنگ خطر کم سوادی در میان سلبریتی‌ها و نسل جدید/ تبدیل اغلاط املایی به کلید واژه‌های مصطلح

پرهیز از شیوه صحیح و اصول نگارش فارسی موضوعی است که امروزه در فضای مجازی به چشم می‌خورد که سبب دگرگونی‌هایی در تغییر زبان فارسی شده است.

کلماتی مانند فک کنم، خدافظ، اصن ی وضعی به جای معادل اصلی آن‌ها فکر کنم، خداحافظ، اصلا یک وضعی و سایر کلمات دیگر که شما هم در فضای مجازی تغییرات آن را مشاهده کرده‌اید، این روزها توسط کاربران تلفن همراه و رایانه به وفور استفاده می‌شود.

اصن، واقعن، گف، بزنگ، خاهش، حتمن، لودفن، فعلن، حتا و سایر کلمات مشابه، کلماتی هستند که با یک گشت زدن در فضای مجازی به چشم شما هم خورده است و حتی شاید شما هم جزء آن دسته افرادی باشید که از این کلمات استفاده می‌کنید و این کلمات را به اشتباه جایگزین معادل اصلی فارسی شان کرده‌اید.

شاید اگر این کلمات را حدود 10 سال پیش در گفتگوهای روزمره خود به کار می‌بردیم، برای همگان خنده دار و نا آشنا به نظر می‌رسید، اما امروزه نه تنها برای افراد ناآشنا نیست، بلکه این دگرگونی فارسی در فضای مجازی در حال گسترش است به نوعی که بسیاری از افراد آن را در زبان محاوره‌ای خود نیز به کار می‌برند و این موضوع سبب ایجاد نگرانی‌هایی برای دوستداران زبان فارسی شده است.

تغییر اصول نوشتار فارسی که همه ما آن را از کودکی تا نوجوانی در مدارس آموزش دیده‌ایم و بی توجهی به آن شاید تهدید و خطر بزرگی برای زبان فارسی باشد؛ همچنین افراد صاحب شهرت همچون بازیگران، خواننده‌ها و فوتبالیست‌ها که ممکن است تعداد زیادی طرفدار و مخاطب در صفحات مجازی خود داشته باشند با انتشار یکی از این کلمات نادرست و لغات نامفهوم مثل قطعن به جای قطعا می‌توانند تاثیر بسزایی در ترویج این شکسته نویسی داشته باشند.

می‌توان علت این تغییرات در ادبیات فارسی و مشاهده آن در فضای مجازی وپیام رسان‌ها را تلفیق زبان محاوره با زبان نوشتاری دانست که تبدیل به یک نوع شکسته نویسی یا به اصطلاح شلخته نویسی شده است.

استفاده از این شکسته نویسی‌ها حتی به افراد مشهور و تحصیل کرده نیز سرایت کرده است. اگر در توئیت و صفحات مجازی این افراد بیشتر دقت کنید، تعداد زیادی از کلمات فارسی که دچار دستخوش و تغییر شده‌اند را مشاهده می‌کنید برای مثال محمد جواد حق شناس که یکی از اعضای شورای اسلامی شهر تهران و روزنامه نگار است، در توئیت خود در پی شفافیت سازی مسئله گوشبری کودک کار نوشت: در پی دستور آقای جهانگیری برای رسیدگی به ماجرای گوشبری در منطقه 3 شهرداری، موضوع با قید فوریت در دستور کار قرار گرفت، این کودک کار( مهاجر افغان)، یافته شد، گوش او سالم بوده حتا بخیه‌ای هم نداشت و مشخصا یک سفارش # خبرسازی به قصد تشویش اذهان شهروندان و تخریب شورا و شهرداری بود!

بسیارند افراد مشهور همچون بازیگران و فوتبالیست‌ها که در صفحات مجازی خود با داشتن تعداد زیادی طرفدار و مخاطب به اشتباه از کلمات نادرست و غلط استفاده می‌کنند به طور مثال علی سامره پیشکسوت و بازیکن سابق تیم استقلال در صفحه اینستاگرام خود با نزدیک به 60 هزار مخاطب متنی را منتشر کرد که در آن تعدادی از کلمات را نادرست به کار برده است و یا حتی روزنامه استقلال جوان کلمه منقتد را به جای منتقد به کار می‌برد، همچنین امیرحسین سهرابیان یکی دیگر از فوتبالیست‌های کشور که در اینستاگرام خود به اشتباه نوشت یارب نذر تو برنگردد و اشتباهات رایج دیگر که عکس‌های آن را مشاهده می‌کنید و ممکن است تعدادی از آن‌ها از روی بی دقتی باشد.

نذر یا نظر؟

نشاط یا نشاد؟

منقتد یا منتقد؟

اینستا یا انستا؟

تن من مباد و پرسپولیس باد

اینکه برخی از افراد از نظر نوشتاری کلمه‌ای را به اشتباه می‌نویسند شاید مقبول تر از این باشد که در لفظ و در نوشتار ساختار کلمات را تغییر دهند، به طور مثال از کلمه عسیسم به جای عزیز استفاده می‌کنند. در تصاویر زیر نمونه‌های دیگری از این شکسته نویسی را مشاهده می‌کنید که افراد عادی در مکالمه‌های روزمره خود با دوستان‌شان و یا در صفحات مجازی خود همچون اینستاگرام و توئیت به کار برده‌اند.

حال با کمی تأمل می‌توان دریافت که فضای مجازی با این دگرگونی‌هایی که برای زبان فارسی پدید آورده است، در آینده‌ای نه چندان دور چه بلایی بر سر زبان فارسی می‌آورد.

می‌توان فضای مجازی را زمینه ساز ایجاد این تغییرات در زبان فارسی اعلام کرد و به دلیل اینکه بیشتر طرفداران فضای مجازی همچون تلگرام را جوانان تشکیل می‌دهند، آنان نیز از این تغییرات استقبال می‌کنند و گسترش هرچه بیشتر همین موضوع زنگ خطر و تهدید بزرگی برای زبان فارسی ماست که سال‌های زیادی برای حفظ و نگهداری آن تلاش شده است.

این شلخته نویسی در زبان فارسی و گسترش آن سبب نگرانی بسیاری از معلمان و اساتید دانشگاه شده است و این موضوع حتی سبب گله‌مندی تعدادی از معلمان شده است که در مقطع ابتدایی از این موضوع شکایت دارند که دانش آموزان به سبکی که در صفحات مجازی خود می‌نویسند، در نگارش خود نیز همین شیوه را به کار می‌برند.

زبان فارسی که زبان مادری ما محسوب می‌شود، زبان 20 یا 30 سال گذشته نیست، بلکه قدمت آن به هزاران سال می‌رسد و هنگامی که در این زمینه بیشتر مطالعه داشته باشید، می‌بینید که در یک کلمه با جابجایی یک فتحه یا کسره کل معنای کلمه بهم می‌ریزد و این گونه است که می‌توان به حساسیت زبان فارسی پی برد، به طور مثال کلمه احیا به فتح اول به معنای زنده و کلمه احیا به کسره اول، مصدر و به معنای زنده کردن و آباد کردن است و یا مثال دیگر دو کلمه استجاره و استیجاره است که به اشتباه گاهی اوقات کلمه استجاره که در زبان عربی به معنای پناه بردن است، به جای استیجاره که معنای آن اجاره کردن است به کار می رود که این نیز اشتباه است.

منبع: باشگاه خبرنگاران

10