یورو ۲۰۲۴؛ جایی که هوش مصنوعی و فناوری حرف اول را در فوتبال می‌زنند
رقابت‌های جام ملت‌های اروپا در آلمان در شرایطی در حال برگزاری است که کارشناسان می‌گویند علم فوتبال نسبت به گذشته تا حدود زیادی تغییر کرده و امروزه بهره‌گیری از فناوری نقش نخست را در آماده‌سازی تیم‌ها دارد.
شرکت‌های کامپیوتری فعال در زمینه‌های مختلف فناوری در پشت سر تیم‌ها هستند و کارشناسان آن‌ها با آنالیز بازی رقبا، شانس تیم‌ها برای برنده شدن را افزایش می‌دهند.
این تحلیل‌های مبتنی بر فناوری تنها به تغییرات تاکتیکی تیم‌ها محدود نمی‌شوند، بلکه مواردی را در بر می‌گیرند که پیش‌تر به نظر بسیاری «شانس» محسوب می‌شدند: مانند ضربات پنالتی.
ژان پیر برسیانی، عصب‌شناس اهل سوئیس، معتقد است که پنالتی‌ها کاملاً یک بازی شانسی نیستند، بلکه چیزی هستند که می‌توان آن را از طریق تمرین بهبود بخشید. از جمله توانایی واکنش سریع‌تر برای تغییر جهت ضربه در هنگامی که دروازه‌بان ابتدا حرکت می‌کند.
تیم تحقیقاتی او در دانشگاه فرایبورگ یک ابزار تمرینی ساده و قابل حمل طراحی کرده است که می‌گویند می‌تواند مهارت‌های حرکتی حسی بازیکنان را تا ۲۸ درصد تقویت کند و بر اساس آزمایش‌ها احتمال تبدیل ضربات پنالتی به گل را بیش از یک سوم افزایش دهد.
در آزمایش‌های انجام شده بازیکنان حرفه‌ای در یک زمین معمولی در برابر یک دروازه‌بان مجازی هولوگرافی، که ظاهر و حرکاتش شبیه دروازه‌بانان سطح بالاست، پنالتی زدند.
این نرم‌افزار شبیه‌ساز که به عینک «واقعیت افزوده» متصل است، به طور تصادفی موقعیت هدف را به فرد پنالتی‌زن میدهد.
درست قبل از ضربه زدن به توپ، دروازه‌بان هولوگرامی شیرجه‌ای را آغاز می‌کند. در اینجا از بازیکن خواسته می‌شود که در لحظه آخر سریعاً تغییر تصمیم داده و توپ را به سمت دیگری بفرستد.
با این تمرین تمامی بازیکنان به طور قابل توجهی زمان پاسخ یا آستانه حرکت حسی خود را از میانگین ۴۲۹ میلی‌ثانیه به ۳۰۹ میلی‌ثانیه کاهش دادند. محققان می‌گویند اگر این تمرینات مداوم باشد، می‌تواند شانس تبدیل ضربه به گل را برای بازیکنان تا ۳۵ درصد افزایش دهد.
سازندگان این نرم‌افزار در این باره می‌گویند: «بازیکنان به طور مداوم واکنش‌های بهتری از خود نشان دادند. ما آستانه حرکتی حسی را بهبود بخشیدیم. در واقع چیزی که ما بهبود می‌دهیم توانایی مغز برای استفاده از اطلاعات بصری در مورد دروازه‌بان به منظور هدایت سریع‌تر و کارآمدتر ضربه است.»
الگوریتم‌های این نرم‌افزار ثابت نیستند، بلکه با تحلیل پیشرفت، خستگی هر بازیکن و یا زمان حرکت دروازه‌بان برای حفظ همان سطح دشواری به طور دائم بهینه می‌شوند.
آقای برسچیانی، رئیس این گروه نرم‌افزاری، می‌گوید شیرجه دروازه‌بان‌های هولوگرافیک را می‌توان تا میلی‌ثانیه برنامه‌ریزی کرد، این در حالی است که یک «دروازه‌بان تمرینی واقعی» نمی‌تواند به چنین سطحی از واکنش برسد.
کمک‌های فناوری محدود به ضربات پنالتی نیست. برای مثال تیم ملی فوتبال آلمان در این رقابت‌ها از حمایت یک گروه نرم‌افزاری «اس‌ای‌پی» (SAP) برخوردار بود تا شیوه بازی حریفان را از نگاه خودشان تشخیص دهد.
تحلیلگران این گروه نرم‌افزاری از طریق برنامه‌های کاربردی به طور مستقیم آنالیز بازی‌ها را به تبلت‌ها و تلفن‌های هوشمند مربیان و بازیکنان می‌فرستادند.
این تحلیل‌ها که بر اساس ترکیب اصلی حریف شکل گرفته است، شامل تصویرسازی‌های ویدیویی پرجزئیات و تجزیه و تحلیل بازیکنان کلیدی تیم رقیب می‌شود.
نرم‌افزار تولیدی این گروه همچنین با ارائه اطلاعاتی در مورد الگوهای رفتاری دروازه‌بانان، سناریوهای ضربات پنالتی را پیش چشم بازیکنان می‌گذارد.
همزمان در سوی مقابل این نرم‌افزار به دروازه‌بانان می‌گوید که برای مثال آیا بازیکن حریف زیر فشار الگوی زدن ضربه پنالتی خود را تغیر میدهد یا نه.
یک نماینده این گروه به خبرگزاری رویترز گفت که نمی‌تواند اطلاعات یا جزئیات بیشتری در مورد نحوه استفاده تاکتیکی این نرم‌افزار توسط تیم آلمان در طول مسابقات ارائه دهد.
فدراسیون آلمان به دنبال بهره‌گیری بیشتر از هوش مصنوعی است. این فدراسیون امیدوار است بتواند با استخراج داده‌های میانگین ۱۵۰۰ بازی در هر فصل کار تیم‌ها و آنالیزورهای باشگاه‌ها را آسان‌تر کند.
