ژنده پوش‌های میلیونر در کوچه پس‌کوچه‌های قزوین

این روزها تشخیص نیازمند واقعی کار دشواری شده است، گدا هم گداهای قدیم! لااقل ظاهر و باطن آن‌ها یکی بود، اما الان همه چیز فرق کرده است.

برای همه ما پیش آمده که در سطح شهر با گداهای مختلفی روبرو شویم و از ما درخواست کمک کنند، از زن و مرد جوان گرفته تا کودک و میانسال و حتی افراد مسن، همه در نقاط مختلف شهر و به نحوی دست نیاز به سمت مردم دراز می‌کنند، اما آن چه این روزها به عنوان یک پدیده در استان قزوین دیده می‌شود، بازی گدایان در میدان شهر و کسب درآمدهای هنگفت از جیب مردم است.

پاییز ۹۹ بود که برای اولین بار در استان قزوین یک متکدی مرد ۴۵ ساله پس از دستگیر شدن توسط پلیس و بازرسی دقیق میلیاردر از آب درآمد، اما داستان به این جا ختم نشد و سروکله این افراد حقه باز مجددا در شهر پیدا شد و روز به روز بر جمعیت آن‌ها افزوده می‌شود.

برای روشن شدن موضوع به سراغ شهروندان استان قزوین رفته و از آنها خواسته تا از تجربه خودشان در این خصوص مردم را مطلع کنند.

یکی از شهروندان که ساکن مینودر است تجربه جدید خود درمورد تکدی گری را اینگونه بازگو می‌کند:

«در تاریکی شب لحظه‌ای که جلو آمد و از من درخواست کمک کرد را به یاد دارم، چادر خیلی کهنه و نخ نما به تن داشت، در نگاه اول از صورت رنگ پریده و صدای خسته‌اش این طور برداشت کردم که واقعا نیازمند باشد، من هم مبلغی را کمک کردم، اما مدت زیادی نگذشت که هنگام بازگشت به منزل مجددا او را مشاهده کردم، با این تفاوت که درحال رفتن به سمت خودروی سواری ۲۰۶ اس دی بود، درب ماشین را باز کرد و چادر خودش را از سر برداشت و درون یک کیف پنهان کرد، درحالی که لباس‌های خودش را مرتب می‌کرد، چراغ‌های داخل ماشین را روشن و به شمارش پول‌ها مشغول شد، من از کنار خودروی او عبور کردم، تعداد اسکناس‌های مچاله شده نشان می‌داد که رقمی بین ۵۰۰ تا یک میلیون تومان جمع‌آوری کرده است، به محض دیدن من خودرو را روشن کرد و سریعا از محل دور شد.»

دیگر شهروند قزوینی ساکن غیاث آباد می‌گوید:

«پیرمرد میانسال و ناتوانی هر شب بین ساعات ۲۱ تا ۲۲ با یک گونی بر دوش زنگ منزل مردم را می‌زد و از آن‌ها طلب کمک می‎کرد؛ من مغازه خواروبار داشتم و یک شب تصمیم گرفتم به جای پول نقد، مقداری کالای غیرنقدی مانند روغن، برنج و شیرینی‌ به او بدهم، پیرمرد متکدی آن‌ها را داخل گونی گذاشت، همسایه ما به او مقداری پول داد و همین طور که پیش می‌رفت، صاحب هر منزل به قدر توان به او کمک می‌کرد، ساعت از ۲۴ گذشته بود و من درحال رفتن به سمت منزل بودم که دیدم در گوشه‌ای از یک مخروبه مردی روی زمین نشسته و درحال انجام کاری است، کنجکاو شدم تا ببینم موضوع چیست، نزدیک تر که رفتم مشاهده کردم همان پیرمرد متکدی درحال جدا کردن اسکناس‌ها و مرتب کردن پول‌هاست.

خبری از گونی نبود، شب بخیر گفتم و پرسیدم آقا شما منزل نداری؟ گفت چرا دارم و از جا بلند شد و حرکت کرد، با فاصله خیلی زیاد او را تعقیب کردم، به سمت یک دستگاه خودروی ۴۰۵ رفت و مابقی اجناس داخل جیبش را درون صندوق عقب گذاشت، سپس سوار ماشین شد و محل را ترک کرد.»

چندتن از رانندگان تاکسی تقاطع ولیعصر نزدیک پارک شهید بهشتی نیز به تکدی گری زنی اشاره می‌کنند:

این زن متکدی به همراه فرزند خردسالش که البته برای ما حکم فرشته نجات را دارد؛ به رانندگان مختلف شهری مراجعه می‌کند تا بتواند پول‌های خود را عوض کند، ماجرا از این قرار است که وی تمام پول‌های گدایی خود را در اختیار رانندگان تاکسی قرار می‌دهد تا اسکناس درشت دریافت کند، رانندگان به جان او دعا می‌کنند و به محض دیدنش دور او صف می‌کشند تا از پول خردهای او بتوانند برای کرایه مسافر استفاده کنند؛ به گفته یکی از رانندگان این زن متکدی روزانه بین ۴۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان درآمد دارد که ماهانه به ۱۲ تا ۱۸ میلیون تومان می‌رسد.

فرهنگ دروغ گفتن و استفاده از حقه برای رسیدن به هدف

یک جامعه شناس در استان قزوین علت بروز چنین پدیده را ترویج دروغ در جامعه می‌داند.

الهام نظری گفت: این ‌پدیده می‌تواند معلول سیستم آموزشی و حاکمیتی در جامعه باشد، وقتی دروغ گفتن فراگیر می‌شود و در همه حوزه‌ها دیده می‌شود، قطعا نتیجه آن را باید در همه اقشار جامعه مشاهده کرد.

نظری: وقتی مسؤولان جامعه به مردم دروغ می‌گویند و میزان شفافیت در جامعه کاهش پیدا می‌کند، سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی کاهش پیدا کرده و مردم تصمیم می گیرند به راحتی سر همدیگر کلاه بگذارند.

الهام نظری افزود: متاسفانه وقتی مسؤولان جامعه به مردم دروغ می‌گویند و میزان شفافیت در جامعه کاهش پیدا می‌کند، سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی کاهش پیدا کرده و مردم تصمیم می گیرند به راحتی سر همدیگر کلاه بگذارند.

وی تاکید کرد: این پدیده نه تنها ذاتی و شخصی نبوده و کاملا ساختاری است، بلکه قبح این موضوع نیز از نظر فرهنگی در سطح کلان شکسته شده و به تدریج به سمت عموم جامعه جریان پیدا می‌کند، به طوری که استفاده از این چنین حقه‌هایی نه فقط برای کسب درآمد و تکدی گری بلکه به روشهای مختلف و با اهداف مختلف هر روز در جامعه مشاهده می‌شود.

نظری بیان داشت: تنها راهکار برای مقابله با این پدیده استفاده از یک روش سیستماتیک آموزشی و فرهنگی است، مخصوصا روی شفافیت باید بیشتر کار کرد و به مردم یاد داد با پدیده‌های اجتماعی با رویکردی شفاف و آگاه برخورد کنند.

مقابله با متکدی بدون فرهنگسازی

مسوول مرکز ساماندهی متکدیان شهرستان قزوین گفت: اینکه آیا افراد دیگری با وضعیت اقتصادی مشابه این فرد وجود دارند یا خیر نمی‌توان با قاطعیت سخن گفت؛ اما مواردی داریم که فرد متکدی دارای خودرو و خانه است و تکدیگری هم می‌کند و مردم به او کمک می‌کنند.

رحیمی: متاسفانه موضوعی که در قزوین اساسا انجام نشده و نمی‌شود همین فرهنگ سازی است.

محسن رحیمی افزود: باید فرهنگ سازی کرد تا مردم به افراد در خیابان کمک نکنند؛ متاسفانه موضوعی که در قزوین اساسا انجام نشده و نمی‌شود همین فرهنگ سازی است. ما در زمینه جمع آوری و ساماندهی متکدیان سعی کردیم تمام توان و انرژی مجموعه را به کار بگیریم تا جمع‌آوری را تشدید کنیم؛ اما در حوزه فرهنگ سازی حتی یک بنر، بیلبورد یا فیکسچر در جایی نصب نشده یا حتی در حد یک زیرنویس تلویزیونی هم به ساماندهی متکدیان پرداخته نشده است.

وی بیان داشت: مردم نمی‌توانند یک فرد نیازمند را از متکدی حرفه‌ای تشخیص بدهند بنابراین باید به ما اعتماد کنند تا وضعیت فرد توسط مرکز ساماندهی متکدیان بررسی شود و در صورت نیازمند بودن مورد حمایت قرار گیرد.

تفاوت بین متکدیان حرفه‌ای و نیازمندان واقعی، لیست متکدیان قزوین باید در سامانه ثبت شود

مدیرکل دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری قزوین نیز تکدی گری را نوعی آسیب اجتماعی دانست و گفت: وجود متکدیان علاوه بر اینکه چهره شهر را تخریب می‌کند، باعث می‌شود تا فرهنگ گدایی و کمک خواستن جای کار و تلاش را بگیرد.

مریم بیدخام افزود: مردم باید یاد بگیرند تا از کمک کردن به این افراد خودداری کرده و اجازه ندهند این عادت در جامعه ترویج شود تا عده‌ای با حقه و نیرنگ در این خصوص درآمدزایی کنند.

وی به نهادهای کمک کننده و متولی در این خصوص اشاره کرد و گفت: کمیته امداد، بهزیستی و حتی شهرداری متولی ساماندهی متکدیان سطح شهر هستند و اگر شخصی واقعا از نظر مالی به کمک نیاز داشته باشد، باید با بررسی بیشتر به جای ماهی گرفتن از مردم، فن ماهی گیری را یاد بگیرد و برای همیشه توانمند شود.

بیدخام تصریح کرد: اشتغال، مهارت آموزی، تحصیل و هر آن چیزی برای یک فرد نیازمند ضروری است، باید در دستور کار قرار گیرد، اما متکدی حرفه‌ای هرگز به این ها نیاز ندارد و می خواهد درآمدزایی داشته باشد، بنابراین بین افراد باید تفکیک قائل شد.

بیدخام : ضروری است که تمامی متکدیان سطح شهر شناسایی و مشخصات آنها در قالب یک سامانه ثبت شود.

این مسؤول بیان داشت: اگر جلوی تکدی گری گرفته نشود، سبب بروز و رشد آسیب های اجتماعی از جمله سرقت، اعتیاد، کودک آزاری و غیره خواهد شد، در همین راستا برای مقابله با تکدی‌گری ضروری است که تمامی متکدیان سطح شهر شناسایی و مشخصات آنها در قالب یک سامانه ثبت شود، در این صورت مشخصات متکدیان حرفه‌ای که بارها جمع‌آوری شده و دوباره به چرخه تکدی گری بازگشته‌اند مشخص می‌شود و می‌توان برای آن‌ها تصمیم گیری کرد.

بیدخام خاطرنشان کرد: برای شرایط ویژه برخی نیازمندان واقعی مراکز نگهداری از قبیل گرمخانه، شلتر، مرکز میان راهی و سایر مراکز حمایتی نیز باید پیش بینی شود و بر اساس غربالگری دستگاه‌های متولی هر یک از این افراد در این مکان‌ها ساماندهی شوند.

نیم نگاه: متاسفانه هنوز در گوشه و کنار شهر قزوین افراد بسیاری با عنوان نیازمند درحال گدایی کردن هستند که برخی از آن‌ها حتی جوان بوده و با بهانه‌های مختلف و ارقام مشخص از مردم پول طلب می‌کنند.

به نظر می رسد که هنوز طرح ساماندهی متکدیان به خوبی اجرایی نشده و این موضوع در مکان‌های خلوت شهر مانند کوچه‌ها و منازل مسکونی بیش از پیش رویت می‌شود.

منبع: ایرنا

68