تکدی‌گری خراشی بر چهره قزوین

امروزه تکدی گری در شهرهای متوسط و بزرگ به یک شغل و پیشه برای بسیاری از افراد تبدیل شده است که به روش های مختلف از طریق معلول و بیمارنمایی، نمایش نوزادان و اطفال و برانگیختن حس ترحم شهروندان بروز و ظهور می یابد.

حضور و پرسه متکدیان از کودکان تا بزرگسالان با ظاهر آشفته و لباس مندرس و ژولیده نه تنها موجب ناراحتی و نگرانی عابران و شهروندان می شود بلکه چهره شهر را نیز در نظر مسافران به ویژه گردشگران در شهرهای توریستی مخدوش و نازیبا می سازد.

در این میان وقتی مشخص می شود که یک متکدی نه تنها نیازمند واقعی نبوده بلکه از کمک کننده نیز سرمایه دارتر و حتی میلیاردر هم بوده است حس اعتماد، نوع دوستی و کمک های خیرخواهانه شهروندان از بین می رود و ممکن است دیگر حس خود برای کمک به نیازمندان واقعی را نیز از دست بدهند.

با توجه به حساسیت این موضوع با محسن رحیمی، مسوول مرکز ساماندهی امور متکدیان شهر قزوین گفت و گو کرده و در باب اقدامات مطلوب این مرکز در یکسال و نیم اخیر پرسیده است.

وظیفه اصلی مرکز ساماندهی امور متکدیان شهرستان قزوین چیست؟

همه مراکز استانها براساس مصوبه شورایعالی اداری، مرکزی را به عنوان مجمتع اردوگاهی متکدیان یا مرکز ساماندهی متکدیان دارند که با شرح وظایف شورایعالی اداری که توسط معاون رییس جمهوری به استانداری ها و فرمانداریها ابلاغ شده است، کار می کنند.

ما براساس همین مصوبه در حوزه ساماندهی متکدیان وظیفه شناسایی، جمع آوری و غربالگری متکدیان و ارجاع آنها به دستگاه های متولی را در حوزه ساماندهی برعهده داریم.

به عنوان مثال افراد معتاد درحال تکدی به بهزیستی و مراکز ترک اعتیاد، افراد مستضعف، فقیر و نیازمند به کمیته امداد و متکدیان حرفه ای به دستگاه قضایی و سایر دستگاه های مربوط ارجاع می شوند و این وظیفه کلی ما است.

روال کار این مرکز در برخورد با متکدیان چگونه است؟

ما در این مرکز، سه شیفت در طول شبانه روز فعالیت داریم و در هر شیفت نیروهای انتظامی و شهرداری اقدام به گشت زنی در سطح شهر کرده و متکدیان را جمع آوری می کنند.

روال کار ما این است که هر متکدی در دفعه اول جمع آوری، یک تذکر شفاهی و کتبی دریافت می کند و در صورت تکرار تکدی گری به دستگاه قضایی ارجاع می شود.

سال گذشته چند متکدی را در سطح شهر جمع آوری و چند نفر را به دستگاه قضایی معرفی کردید؟

سال گذشته نزدیک به ۳۰۰ نفر جمع آوری و ساماندهی متکدیان داشتیم که تلاش کردیم از بین آنها نیازمندان این حوزه، حرفه‌ای ها، معتادان و افراد بومی و غیربومی را شناسایی کنیم.

روال ما این بوده است که در وهله اول به هیچ عنوان برخورد قهری مد نظر نباشد به همین دلیل از بین تمام متکدیان جمع آوری شده در سال گذشته تنها ۱۰ نفر را به دستگاه قضایی ارجاع دادیم که یکی از آنها شخصیت معروف متکدی میلیاردر بود که به دستگاه قضایی معرفی شد.

بنای ما در این مرکز به هیچ عنوان برخورد قهری نیست و دوست داریم آسیب شناسی کنیم و به فراخور حال فرد جمع آوری شده، تصمیم گیری کنیم.

در این مرکز با نیازمند واقعی چه برخوردی صورت می گیرد؟

براساس مستندات و شواهد موجود برخی از افراد جمع آوری شده واقعا نیازمند هستند به عبارت دیگر تقریبا ۲۵ تا ۳۰ درصد متکدیان شهر قزوین را نیازمندان تشکیل می دهند که ممکن است این رقم در سایر شهرها متفاوت باشد.

با توجه به این موضوع، یک واحد خیریه را در ذیل این مرکز ایجاد کردیم تا کمک خیران را به دست نیازمندان واقعی برسانیم.

اقدامات خوبی در سال گذشته در این زمینه انجام شد و نزدیک به ۱۰۰ بسته معیشتی بین افراد نیازمند که در فرایند جمع آوری شناسایی شده بودند توزیع شد.

همچنین ۷۰۰ پرس غذا توزیع کردیم و به سایر مراکز مقابله با آسیب های اجتماعی از قبیل شلتر آقایان و مرکز توانمندسازی آقایان و بانوان و کمپ مردان و زنان نیز خدمات دادیم.

توزیع اقلام دارویی و صلواتی کردن ۲ واحد نانوایی به مناسبت های مختلف از دیگر اقدامات ما در این زمینه بوده است.

احساس می کنیم باید به مخاطب بگوییم اگر درخواست می کنیم به متکدی کمک نکنید در ازای آن راهکار ما این است که کمک هایی خود را از طریق کارهایی مانند صلواتی کردن نانوایی ها به دست نیازمندان واقعی برسانید.

با شیوع کرونا جمع آوری متکدیان شهر قزوین دچار اختلال نشد؟

با شیوع کرونا اوایل ساماندهی متکدیان سخت بود و برخی از مراکز استان ها گشت ساماندهی متکدیان را به دلیل شیوع کرونا و خطرات آن تعطیل کردند ولی ما نه تنها گشت را تعطیل نکردیم بلکه افزایش هم دادیم.

ما در دوران شیوع کرونا گشت جمع آوری و ساماندهی متکدیان را تشدید کردیم و بعضا طرح های ضربتی را اجرا نمودیم.

حتی برخی از ایام را مشخص کردیم و هر سه شیفت گشت مرکز را در یک شیفت متمرکز و کل شهر را گشت زنی کردیم.

آیا دستگاه های اجرایی استان در این زمینه همکاری و همراهی لازم را دارند؟

طی یک سال گذشته، عزم جدی همه دستگاه های اجرایی قزوین را در این زمینه شاهد بودیم و ادارت مرتبط از بهزیستی، نیروی انتظامی، شهرداری و... همه پای کار آمدند و در این میان فرمانداری به عنوان ستاد شهرستانی، استانداری به عنوان ستاد استانی و دادگستری به عنوان ستاد قضایی و متولی اصلی در این حوزه فعالیت جدی داشتند.

اگر در حال حاضر به وضعیت موجود رسیده ایم و قزوین به شهری با کمترین متکدی تبدیل شده، حاصل تلاش های یک مجموعه بزرگ بوده و همت نیروی های مرکز محقق شده است.

در حال حاضر، نماینده کمیته امداد و بهزیستی در طول هفته یک روز در این مرکز حضور دارند و بعضا اگر احساس کنیم یک متکدی واقعا نیازمند است نمایندگان ادارات مرتبط را برای بازدید از منزل آن فرد اعزام می کنیم و این حرکت جدیدی است و سعی می کنیم نیازمندان واقعی را با تهیه گزارش به خیران معرفی کنیم.

آیا نمونه های دیگری از شخصیت متکدی میلیاردر که سال گذشته در قزوین جمع آوری شد، داشته ایم؟

ما فردی که متمول و ثروتمند در حال تکدی باشد داریم به طور مثال پیرمرد معتادی در حال تکدی گری در قزوین بوده که به گفته فامیل ها و اقوامش دارای یک باب منزل مسکونی در شهرستان های نزدیک به ارزش پنج میلیارد تومان است و همچنین یک منزل دیگر در شهرهای همجوار قزوین با قیمت بالا دارد.

خود این فرد اذعان کرده که زمینی هم در یک منطقه دیگر دارد اما برای تامین هزینه مواد بارها گدایی کرده و ما نیز او را به عنوان متکدی حرفه ای که بیش از ۲۰ بار جمع آوری شده به دستگاه قضایی معرفی کردیم.

افراد دیگر مثل این فرد داریم ولی آن شخصیت متکدی میلیاردر واقعا به معنای کلمه میلیاردر بود و جدای از خانه و ماشین، یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان فقط چک در منزل داشت که همه در وجه حامل بود.

همچنین اقلام زیادی بسته معیشتی در منزل خود دپو کرده بود چون همه به زعم اینکه او فقیر است به او کمک می کردند.

متکدیان حرفه ای و غیرحرفه ای چه تفاوتی دارند؟

تعریف مشخصی از متکدی حرفه ای وجود ندارد ولی کسی که نیازمند نیست و تکدی گری را به عنوان پیشه و شغل خود انتخاب کرده است متکدی حرفه ای محسوب می شود.

این متکدی با توجه به تجربه و سابقه خود در این کار، راه درروها و نحوه جمع آوری اقلام را می داند و در کمک گرفتن از مردم و تکدی گری، حرفه ای شده است.

به هر حال در قانون، تعریفی برای تشخیص متکدی حرفه ای از غیرحرفه ای ارایه نشده است.

آیا در قزوین تیم ها و باندهای تکدی گری داریم؟

ما تاکنون گزارش هایی نداشته ایم که افرادی به صورت سازمان یافته اشخاصی را برای تکدی گری در چهارراه ها پیاده کنند و در پایان روز دوباره آنها را جمع آوری نمایند ولی اخیرا یک باند متکدیان غیربومی را شناسایی و به دستگاه قضا معرفی کردیم که پرونده آنها باز است و در حال پیگیری هستیم.

اینها یک باند خانوادگی هستند ولی یک نفر لیدر و متولی برای جای گذاری افراد در چهارراه ها ندارند بلکه به صورت خانوادگی و فامیلی در ساعاتی خاصی در چهارراه ها و معابر تکدی گری می کنند و میزبان همشهریان خود هستند که از زادگاهشان به قزوین می آیند.

یعنی اینها سه خانواده یا چهار خانواده هستند که به تکدیگری می پردازند و از اقوام خود برای تکدی گری میزبانی می کنند.

این خانواده در ایام پایانی سال و تعطیلات نوروز از افراد مشابه خود میزبانی کرده و تحت عنوان فروش لیف و اقلام آشپزخانه در سرچهارراه ها تکدی گری می کنند و اقلام جمع آوری شده از برنج، روغن و... را آخر شب با یک پراید به محل زندگی خود منتقل می نمایند.

کودکان کار اگر در حوزه تکدی وارد شوند شما چه اقدامی می کنید؟

وظیفه ما نیست که در حوزه کودکان کار وارد شویم و ما مشخصا در حوزه ساماندهی متکدیان اقدام می کنیم ولی اگر کودکان در حوزه تکدی گری وارد شود باید برای جمع آوری و ساماندهی آنها اقدام کنیم.

ما در قزوین کودکانی داشتیم که در چهارراه با دود کردن اسفند تکدی می کردند که آنها را در فواصل مختلف با توجه به اینکه حرفه ای و باهوش بودند جمع آوری و ساماندهی کردیم.

این افراد لیدر نداشتند ولی با یکدیگر تکدی گری کرده و پول جمع آوری شده را در کلوپ صرف بازی های خود میکردند و با آژانس به محل زندگی خود رفت و آمد داشتند.

ما این کودکان را جمع آوری کردیم و در حال حاضر کودکانی که با شیشه پاک کردن و اسفند دود کردن تکدی کنند بسیار کم در شهر قزوین حضور دارند.

حضور کودکان متکدی یا زباله گرد چه معضلاتی را برای شما به دنبال دارد؟

اقدامات مرکز ساماندهی در جمع آوری این افراد موجب شد آنها از حوزه تکدی گری به حوزه جمع آوری زباله روی آورند و البته در قالب جمع کردن زباله هم از ماشین ها، رستوران ها و مغازه ها تکدی می کنند.

حضور این کودکان در چهارراه ها یک معضل بزرگ ما است چون از یک طرف به صورت مستقیم در حوزه کاری ما نیستند و جمع آوری آنها سخت است و از طرف دیگر هم، شهر را زیر سوال برده اند و اقدامات مرکز ساماندهی را تحت الشعاع خود قرار می دهند.

شناسایی یک کودک متکدی از کودک زباله گرد نیز دشوار است و باید خود مامور به صورت مستقیم تکدی گری او را مشاهده کند تا برای جمع آوری کودک اقدام نماید.

از طرفی جمع آوری این کودکان سخت است چون به او یاد داده اند که در صورت مواجهه با ماموران شروع به داد و فریاد و جمع کردن مردم کند تا مانع از جمع آوری توسط ماموران شود.

متکدیان قزوین در کدام مناطق بیشتر حضور دارند؟

محل های تکدی در شهر قزوین معابر و چهارراه های پرتردد مثل چهارراه ولیعصر و نسیم شمال مورد نظر متکدیان است که از ابتدای صبح تا پاسی از شب در آنها حضور دارند.

در قسمتهای مختلف شهر نیز متکدیان حضور می یابند ولی هرکجا که پررفت و آمد باشد حضور بیشتری دارند و با توجه به موقعیت قرارگیری ادارات و مراکز مثلا بیمارستان ها و داروخانه ها با دردست گرفتن جعبه دارو و دفترچه برای برانگیختن حس ترحم مردم از آنها تکدی گری می کنند.

آمار دقیق متکدیان جمع آوری شده در سال گذشته را تشریح بفرمایید:

۲۰۶ نفر آقا و ۸۳ خانم جمع آوری کردیم که تعداد متکدیان مرد بسیار بیشتر از زنان است که عامل آن نیز به اعتیاد بر می گردد و ما معتادان جمع آوری شده را به کمپ تحویل دادیم.

سال گذشته از متکدیان کودک جمع آوری شده ۹۹ درصد غیرایرانی بوده اند یعنی از ۲۰ کودک متکدی جمع آوری شده و تنها یک نفر ایرانی بوده است.

برعکس در حوزه بزرگسالان، متکدی غیرایرانی نداریم به عبارت دیگر کودکان متکدی، غیرایرانی و بزرگسالان متکدی همه ایرانی هستند.

منبع: ایرنا

68