انسان‌های نئاندرتال از کدام استان ایران به اروپا رفتند؟

الهام قصیدیان باستان شناس و پژوهشگر دوران پارینه سنگی در نشست علمی باستان شناسی نخستین ساکنان مازندران که در اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان مازندران برگزار شد، اظهار کرد: سنگ در زندگی انسان های ماقبل تاریخ عنصر بسیار مهمی تلقی می‌شده و یکی از اساسی ترین ابزارهای شکار بوده است.

وی با بیان اینکه در زمانی که فلز نبوده تنها ابزاری کاربردی که ماندگاری بالایی نیز داشته سنگ بوده است، تصریح کرد:در این دوران که به پارینه سنگی معروف است، انسان اولیه با تراش‌های کوچکی در سنگ ها و ایجاد تیزی در آن استخوان، گوشت و چوب را می‌بریده است.

این باستان شناس با اشاره به اینکه پرکاربردترین سنگی که در این دوران استفاده می‌شده سنگ چخماق بوده است، یادآور شد: به دلیل سیلس بالای این نوع سنگ با کمی برش به عنوان سرنیزه یا در دباغی پوست به کار می‌رفته است.

قصیدیان با بیان اینکه اولین سنگ هایی که انسان های اولیه از آن به عنوان ابزار شکار استفاده می‌کردند، قلوه سنگها بوده‌اند، اظهار کرد: انسانهای دوران پارینه سنگی که اغلب در کنار رودخانه‌ها سکنی داشتند، کم کم دریافتند که با برش‌هایی روی قلوه سنگ‌های اطراف رودخانه و ایجاد تیزی می‌توانند کارایی آن را بالا ببرند. هنوز در قسمت هایی از آفریقا و آمریکا، مردمان بومی از این روش استفاده می‌کنند.

وی خاطرنشان کرد: انسان‌های دوران پارینه سنگی از این سنگ‌ها برای شکار ماموت و گوزن که یکی از منابع مهم غذایی این دوران بوده است، استفاده می‌کردند.

این باستان شناس گفت: مهم‌ترین ضعف انسان‌های پارینه سنگی این بود که تنها حیوانات بزرگ را می‌توانستند با این ابزار شکار کنند و توان شکار حیوان کوچک را نداشتند بنابراین با شروع تغییرات اقلیمی و سرد شدن هوا، حیوانات به مناطق گرمسیر کوچ کردند و این انسان‌ها مهم ترین منابع غذایی خود را از دست داده و منقرض شدند.

قصیدیان تصریح کرد: از حدود 400 هزارسال پیش یعنی در دوران پارینه سنگی میانی، انسان هایی پا عرصه زیست نهادند که توانستند با سنگ ابزارهایی ظریف‌تر درست کرده و حیوان کوچک جثه چون خرگوش و پرندگان را نیز شکار کنند.

وی با بیان اینکه دست افزارهای دوران پارینه سنگی عمدتا ساخته دست انسان های نئاندرتال است، یادآور شد: در این دوران انسان‌ها هنر نقاشی دیواری را اختراع کردند و توانستند مجسمه‌هایی از عاج و استخوان بسازند.

این باستان شناس درباره علت اهمیت مازندران در دوران پارینه سنگی یادآور شد: بنا بر شواهد و اسناد موجود، آفریقا قدیمی‌ترین سکونتگاه‌های انسان اولیه است اما با توجه به تغییرات اقلیمی و کمبود موادغذایی انسان‌ها مجبور به مهاجرت از این منطقه شدند. انسان‌های اولیه از 2 مسیر می‌توانستند از آفریقا خارج شوند، یک راه شاخ آفریقا و مسیر اریتره و راه دیگر از طریق مسیر مصر و فلسطین به اروپا بوده که وضعیت اقلیمی مناسبی داشته و توانستند از این طریق کوچ کنند.

وی با بیان اینکه ایران در مرکز و کانون مهاجرت این انسان‌ها قرار داشته است، گفت: به دلیل شرایط مساعد، ایران می‌توانسته سکونتگاه خوبی برای انسان های اولیه باشد.

این باستان شناس با اشاره به کاوش‌هایی که در غارهای مازندران صورت گرفته است، تصریح کرد:براساس کاوش‌ها، قدیمی ترین غارهای مازندران به 11 تا 13 هزار سال پیش می رسد که این با زمان انسان های نئاندرتال بسیار فاصله دارد.

وی با بیان اینکه طی کاوش هایی که در منطقه یانه سر انجام شده احتمال می رود که مازندران مهم ترین کریدور ارتباطی انسان های نئاندرتال از آسیا به اروپا بوده است، خاطرنشان کرد: به دلیل وجود غارها و پناهگاه‌های صخره ای متعدد و رودخانه های فراوان در این منطقه، یانه سر و شرق مازندران می‌تواند یکی از گزینه های مهم ارتباطی انسان های دوران پارینه سنگی از آسیا به اروپا باشد. این تنها یک احتمال است و باید تا پیداشدن شواهد و بقایای استخوانی مطالعات و کاوش‌های بسیاری صورت گیرد.

منبع: ایسنا

763