نماینده تهران در مجلس: حل مشکلات تهران نیاز به خرد جمعی دارد / انتقال پایتخت سیاسی یا اقتصادی راه حل نیست

سایت خبر فوری - طهران از سوی قاجارها به عنوان پایتخت انتخاب می شود، پس از مرگ کریمخان زند، آقا محمد خان قاجار در سال 1200 هجری در اول فروردین بر تخت سلطنت نشست و 3 روز بعد تهران را بعنوان پایتخت انتخاب و اسم آن را "دارالخلافه" می گذارد.

این انتخاب دلایل متعددی داشت که علت اصلی و مهم آن نزدیکی این شهر به اراضی حاصل خیز ورامین و مجاورت آن با محل استقرار ایلات ساوجبلاغ بوده است؛ همچنین ایلات غرب ساکن در ورامین، یعنی هواخواهان آقا محمدخان قاجار در حوالی تهران اقامت داشتند و جز این، تهران با استرآباد و مازندران که در حقیقت ستاد اصلی نیروهایش بود فاصله چندانی نداشته است.

همچنین در دوران سلطنت فتحعلی شاه قاجاربه دلیل موج حرکت به سمت غرب کشور، تهران آباد و آبادتر می شد تا جای که در زمان ناصرالدین شاه که درکتاب جام جم معتمدالدوله فرهادمیرزا نوشته شده است جمعیت تهران به 150 هزار نفر می رسد. افزایش جمعیت باعث می شود که ناصر الدین شاه دو نفر را برای بررسی محدوده و نقشه پایتخت در نظر بگیرد تا با وسعت بیشتری به حفر خندق های جدیدی در اطراف تهران بپردازند.

اما سوال این است که طهران چه مسیری را طی می کند تا به عنوان پایتخت انتخاب شود؛ تهران در گذشته از قراء ری بوده و ری که در تقاطع محورهای قم، خراسان، مازندران، قزوین، گیلان و ساوه واقع شده به سبب مرکزیت مهم سیاسی، بازرگانی، اداری و مذهبی از قدیم مورد نظر بوده و مدعیان همواره این مرکز سوق الجیشی را مورد تهاجم و حمله قرار می داده اند.

قریه تهران به واسطه برخورداری از مغاک‌ها و حفره‌های زیرزمینی و مواضع طبیعی فراوان و دشواری نفوذ در آنها پناهگاه خوبی برای دولتمردان و دیگر اشخاصی بوده که احتمالا مورد تعقیب مدعیان قرار داشته‌اند.

از سوی دیگر، کاروان های بزرگی که از محورهای مورد بحث عبور می کردند شکارهای سودمندی بودند و اغلب مورد حمله چپاول مردم بومی واقع می شدند. قریه تهران در واقع کانون چپاولگران و محل اختفای اموال مسروقه بود و این وضع تا زمان شاه طهماسب صفوی که قزوین را به عنوان پایتخت خود انتخاب نمود ادامه داشت.

به عبارتی دیگر تهران ترقی و حرکت سریع خود به سوی پیشرفت را از سال انتقال پایتخت به قزوین آغاز کرد و شاه طهماسب صفوی به دلیل آنکه سید حمزه، جد اعلای صفویه در شهر ری و در جوار مرقد حضرت عبدالعظیم مدفون بود گاه به زیارت می رفت. او با افزایش رفت و آمدهایش دستور داد پیرامون آن باروی محکمی برای وی بسازند.

همچنین دستور داد بناهای جدید بسازند که درسال 971 هجری با ایجاد 114 برج (به تعداد سوره های قرآن) در تهران آغاز شد و وی دستور داد در زیر هر برج یکی از سوره های قرآن را دفن کنند. حصاری که دور تهران کشیده شد شش هزار قدم طول داشت و برای ساختمان آن و برج هایش از دو نقطه خاکبرداری کردند که بعد ها یکی از دو محل به "چاله میدان" و دیگری به "چاله حصار" معروف شد.

پس از انقراض صفویه، نادر شاه افشار در سال 1154 هجری تهران را به رسم تیول به پسر خود رضا قلی داد و پس از افشاریه، کریم خان زند به علت درگیری و نزاع با آقا محمد خان قاجار و از آنجا که تهران در نزدیکی طبرستان (یعنی مقر اصلی آقا محمدخان) قرار داشت صلاح خود را در اقامت در تهران دید.

تهران و مشکلات پایتخت

اکنون 199 سال است که تهران پایتخت ایران زمین است و فراز و فرودهای بسیاری را تجربه می کند، جمعیت تهران به بیش از 10 میلیون نفر رسیده و همین امر باعث ایجاد مشکلات متعدد شده و در واقع تهران را به مرحله انفجار رسانده است. حل مشکلات شهر تهران به مفهوم حل مشکل یک چهارم جمعیت کشور و شاید بیش از آن محسوب می شود در سال های اخیر مهمترین مشکل تهران آلودگی هوا است به طوری که در سال 98، به قدری شاهد بیشترین روزهای تعطیلی مدارس و در بازه های زمانی تعطیلی دانشگاه ها بودیم.

آلودگی هوا را وابسته به ترافیکی می دانند هر چه تردد درتهران آسان و روان نباشد آلودگی هوا به مراتب بیشتر می شود. بنابراین در نگاه اول برای حل این مشکل باید ترافیک روان شود، سپس از تردد خودروهای فرسوده جلوگیری شود و ناوگان حمل و نقل عمومی توسعه یابد.

کوه خواری از جمله اتفاقاتی است که با اسم تهران گره خورده است اگر یک گام به عقب برویم باید گفت ساخت و ساز های غیر مجاز به ویژگی پایتخت تبدیل شده که ترکیب نامناسب شهر را رقم زده است.

این دو نکته از مهمترین مشکلات پایتخت است، تهران مشکلات دیگری چون نظم عمومی و قانون پذیری امنیت عمومی، اوقات فراغت و امکانات تفریح و مهاجرت و حاشیه نشینی در کلان شهرها دارد که بعد از رفع آلودگی و جلوگیری از کوه خواری و ساخت و ساز غیر مجاز باید به آن پرداخت.

یک تهران داریم، تهران دیگری نسازیم

برخی برای رفع مشکلات تهران ایده انتقال پایتخت سیاسی یا اقتصادی به شهرهای دیگر را مطرح می کنند اما به دلیل چسبندگی دستگاه ها و ارگان های خصوصی و دولتی به تهران امکان این جابجایی فراهم نمی شود یا باید تاکید کرد که کشور در حال حاضر از عده هزینه این جابجایی بر نمی آید.

بهروز نعمتی نماینده مردم تهران، شمیرانات، اسلامشهر و در پردیس در مجلس دهم شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبر فوری با اشاره به اینکه بحث جابجایی پایتخت به صورت جدی در مجلس نهم و توسط نماینده نجف آباد دنبال می شد، تاکید کرد: تصور می کنم که بحث زیر ساخت ها و موضوعات مختلف سیاسی، اجتماعی و حتی امنیتی در بحث جابجایی پایتخت اثر گذار است یعنی نمی شود بدون مطالعات اجتماعی، سیاسی و حتی امنیتی به دنبال جابجایی پایتخت بود، هر چند که امروز مشکلات جدی در از جمله ترافیک سنگین، آلودگی هوا و حاشیه نشینی و صنایع آلاینده در تهران داریم اما نمی توان به بهانه مشکلات دست به جابجایی و تغییر زد.

عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی بیان داشت: تغییر پایتخت نیاز به مطالعه جدی و طولانی مدت دارد، در این بین نیز باید اقداماتی برای رفع آلایندگی ها، حل ترافیک و حاشیه نشینی شهر تهران انجام داد هر چند که قانون در این زمینه وجود دارد اما متاسفانه در خیلی موارد قوانین اجرا نمی شود.

وی دولت و شورای شهر را تنها مسئول حل مشکلات تهران نمی داند و گفت: تصور نمی کنم حل مشکلات کلانشهری مانند تهران را دولت یا شورای بتوانند به تنهایی حل کنند، بلکه نیازمند خرد جمعی، حضور و کمک مردم، دولت، شورای شهرو ثمن ها است.

این نماینده مجلس با تاکید براینکه مشکلات تهران برای امروز و دیروز نیست، یادآور شد: از یک مقطعی زمانی که تصور می کنم اوایل انقلاب بود تهران رها شد و این کار باعث شد که امروز خیلی از مشکلات در پایتخت رقم بخورد، درواقع مشکلات امروز تهران ریشه در گذشته و عملکرد ما دارد.

نعمتی بیان داشت: همین رها کردم باعث ایجاد حاشیه نشینی و شکل گرفتن شهرهایی در اطراف تهران شد، متاسفانه کنار تهران جایی به نام مرتضی گرد داریم که نه شهر است و نه روستا، با رها کردن تهران باعث شدیم پایتخت از حالت خود خارج شود.

عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با اشاره به ساخت مجموعه شهرک هایی در اطراف تهران مسکن مره، گفت: ساخت این شهرک ها بدون هیچ مطالعه ای بود به نحوی که الان قادر به ارائه خدمات آموزشی و شهری نیستیم، متاسفانه دولت برای اینکه صرفا کاری انجام دهند دست به چنین اقدامات بدون مطالعه می زنند.

وی با بیان اینکه بعد از سالها پیگیری مشکل متروی اسلامشهر حل نشده است، اظهار داشت: متاسفانه در بازه زمانی به فکر حل مشکلات افتاده ایم که اعتبارات لازم عملا وجود ندارد، از سوی دیگر با وجود پیگیری ها مکرر پروژه های مهمی مانند کمربندی و کنارگذر تهران رها مانده است.

این نماینده مجلس با تاکید براینکه خارج کردن صنایع آلاینده تهران عملا به پروژه سیاسی، امنیتی و اجتماعی تبدیل شده است، تصریح کرد: این کار نیاز به اعتبارات، امکانات و حداقل زمین دارد از سوی دیگر نمی توان 800 هزار کارگرد یک مجموعه را جابجاکرد چنین کارهایی نیاز به مطالعه دارد.

نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر درمجلس تاکید کرد: با جابجا کردن پایتخت عملا تهران دیگری ایجاد می شود، ما اکنون یک تهران داریم و باید برای حل مشکلات آن اقدام کرد نه آنکه مشکلی جدید ایجاد کنیم.

با وجود اینکه عمر زیادی از پایتختی تهران نمی گذرد، اما این شهر مشکلات عدیده ای دارد که اگر به آن پرداخته نشود این مزمن شده و حل آن روز به روز سخت تر می شود حتی با جابجایی پایتخت اقتصادی یا سیاسی نمی توان چشم بر روی مشکلات این شهر بست.

منبع: خبرفوری

76