دو میلیون هکتار خشکیدگی؛‌ بلوط‌ها کوه به کوه خشک می‌شوند/ فعالیت‌های عمرانی را در زاگرس متوقف‌کنید

خیلی‌ها جنگل را فقط به نام شمال می‌شناسند، برای همین خبرهای ناگواری که از زاگرس منتشر می‌شود،هیچ وقت جدی گرفته نمی‌شود،این شرایط سبب شده هیچ وقت آن طور که باید برای حفظ جنگل‌های زاگرس تلاشی صورت نگیرد.

این مساله را هادی کیادلیری، رئیس انجمن علمی جنگلبانی کشور نیز تایید می‌کند و درگفتگو با خبر فوری از این می‌گوید که حدود یک میلیون و 800هزار هکتار از جنگل های بلوط خشک شده اند.

مرگ زاگرس مرگ یک کشور

حدود 40درصد از آب کشور از زاگرس تامین می‌شود؛بنابراین اگر هفت رودخانه اصلی که از این جنگل ها سرچشمه می گیرند،خشک شوند شرایط برای همه ایرانیان دشوار می شود.

بنابراین سیاه نمایی نیست اگر بگوییم زوال اکوسیستم در زاگرس اتفاق افتاده و اگر تغییری در روند مدیریت جنگل اتفاق نیفتد از شش میلیون هکتار جنگل‌های زاگرس چیزی باقی نخواهد ماند و مشکلاتی مانند کمبود منابع آب ، ریزگرد و مهاجرت بیش از گذشته کشور را با چالش رو به رو خواهد کرد.

این روزها درکنار آتش سوزی باید دلایل دیگری رانیز برای از بین رفتن جنگل های زاگرس لیست کرد؛چرای بی رویه دام،طغیان آفات،تغییراقلیم وکشاورزی زیر اشکوب از عمده این دلایل هستند.

آن طور که کیادلیری می‌گوید چرای دام در زاگرس سه برابر ظرفیت است به همین خاطر نهال‌های بلوط فرصت رشد پیدا نمی‌کنند،این درحالی است که درختان قدیمی بلوط نیز به خاطر آفات و بیماری از بین می‌روند،چراکه آفت های چوبخوار این روزها در زاگرس بیش از گذشته خودنمایی می کنند.

خشکیدگی بلوط کنترل نشده است

مدیران سازمان جنگل‌ها ادعا می کنند برای نجات زاگرس تمام تلاششان را به کار گرفته اند،برای نمونه فریبرز غیبی، رئیس مرکز جنگل‌های خارج از شمال سازمان جنگل‌ها دراین باره می‌گوید:بایدنقش جوامع محلی را در حفظ جنگل پر رنگ تر کرد و این کار به فرهنگ سازی نیاز دارد،علاوه براین از همه تجهیزات و امکانات مان نیز برای حفاظت از جنگل های زاگرس بهره می گیریم.

آن طور که رئیس مرکز جنگل‌های خارج از شمال سازمان جنگل‌ها هشدار می‌دهد خشکیدگی درختان بلوط در زاگرس به شکل کامل مهار نشده است.

این درحالی است که تغییر اقلیم و مسائلی مانند چرای بی رویه و شخم زیر اشکوب آنقدر شرایط را برای زاگرس شکننده کرده است که با کوچکترین تنش، خشکیدگی دوباره بلوط ها را به کام مرگ می کشد.

رئیس مرکز جنگل‌های خارج از شمال سازمان جنگل‌ها آمار تازه ای از میزان خشکیدگی درختان بلوط ارائه نمی‌کند،اما تاکید دارد که باید راهکاری برای وابستگی شدید جوامع محلی به زاگرس پیدا کرد.مثلا دامداران زاگرس حدود 50درصد از خوراک دام هایشان را از جنگل های بلوط تامین می کنند.

علاوه بر این هرچند سازمان جنگل ها اقدام به توزیع تنور گازی و آبگرمکن خورشیدی بین برخی از بومیان کرده است،اما هنوز بسیاری ازاین افراد به سوخت مناسب دسترسی ندارند و ناچار برای تهیه هیزم درختان بلوط را قطع می‌کنند.

بنابراین باید از دیگر دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها نیز خواست برای حفظ جنگل‌های زاگرس به وظایف شان عمل کنند،برای نمونه وزارت نفت باید سوخت مورد نیاز بومیان منطقه را تامین کند و دیگرنهاد ها نیز به فکرمعیشت جایگزین برای افراد باشند،زیرا بسیاری از افرادی که دست به قاچاق چوب و زغال می زنند این کار را فقط برای تامین نیاز های اولیه شان انجام می دهند.

کم توجهی به زاگرس یعنی بی‌توجهی به دارایی‌های یک سرزمین و آماده کردن زمینه برای بروز بحران های بزرگتری که امنیت کشور را نیز به خطر خواهد انداخت، با مرگ زاگرس بخش قابل توجهی از منابع آب کشور از بین خواهد رفت و ریزگردها با قدرت بیشتری خود را به شهرهایی در مرکز کشور مانند پایتخت خواهند رساند،به همین خاطر باید از مدیران و مسئولان خواست برای حفظ جنگل های زاگرس که به حال احتضار افتاده فرصت محدود باقیمانده را غنیمت بشمارند.

آنها برای نجات زاگرس باید برنامه‌های مناسب کوتاه و بلند مدتی را در نظر بگیرند.در قدم اول بهتر است بخش‌هایی از جنگل را که شرایط بحرانی دارد،قرق کرده و معیشت جایگزین را نیز برای بومیان در نظر بگیرند.

مهدی آیینی

34