گفتوگو با جهانگرد و فعال محیط زیستی که سفرهایش را از یک خواب شروع کرد؛ درختانی که در کودکی مقابلم قطع شدند، دست مایه فعالیت امروزم شدند
سفر از گذشته تا الان دغدغه تمام ساکنان این کره خاکی بوده است. دقایقی گفتوگو با فردی که به واسطه یک خواب سفرهای خودش را آغاز کرده و درحین سفر از دغدغه‌های زیست محیطی هم غافل نشده است، می تواند تاثیر گذار و یک تجربه متفاوت باشد.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبر فوری ، محمد تاجران متولد سال 1355 در مشهد است البته به گفته خودش اصالتا بجنوردی است. وی در رشته مهندسی مکانیک تحصیل کرده اما از سال 1385 به ناگاه رشته مهندسی مکانیک را رها می‌کند و سفر به دوردنیا با دوچرخه را آغاز! جوان و پرانرژی است و در زمان مقرر در محل مصاحبه حاضر می‌شود، با هیجان زیادی از سفرهایش می‌گوید. او تاکنون بیش از پنجاه کشور دنیا را با دوچرخه اش رکاب زده و در راستای حفظ محیط زیست تلاش کرده است. این جهانگرد دوچرخه سوار به تازگی انجمن« ما به درختان نیازمندیم » را راه اندازی کرده است، در ادامه با او بیشتر آشنا می شویم.
سفر چگونه می تواند مسیر زندگی را تغییر دهد؟
به عنوان نخستین پرسش از محمد تاجران درباره علاقه‌اش به سفر جویا شدیم؛ این جهانگرد در پاسخ می‌گوید: «یک خواب شروع کننده سفرهای من بود، شاید کمی عجیب به نظر بیاید اما من خواب دیدم و فهمیدم که احتمالا مسیر درست زندگی من باید در سفر کشف شود.»
تاجران همچنین اضافه می‌کند:«البته من از نوزده سالگی تلاش می‌کردم تا بتوانم خود واقعی‌ام را کشف کنم، دائما باخودم فکر می کردم، دائما تحلیل می کردم تا بتوانم به حقیقت وجودی خودم برسم. از همان زمان در تلاش بودم و البته این خواب هم تاثیر زیادی در ادامه روند زندگی من داشت. همین فکر کردن و همین تلاش برای کشف خودم باعث شد که سفرهای خودم را آغاز کنم.»
چه مشکلاتی سد راه بود؟
همه افراد در شروع کردن مسیر جدید برای زندگی خودشان با مشکل روبه رو می‌شوند، تاجران هم از این قاعده مستشنی نبوده: «وقتی تکلیف آدم در زندگی با خودش مشخص شود و باخودش کنار بیاید که دقیقا باید چه کاری انجام دهد، سپری کردن مسیر جدید سخت نیست.»
این جهانگرد البته درباره خودش می‌گوید: «من از مسیر انتخابی خودم اینقدر مطمئن بودم از این مساله که به چیز دیگری فکرنمی کردم. البته فرآیند رهاکردن شرکت و شروع کردن مسیری که تصویر مشخصی از آینده در آن وجود نداشت کار سختی بود.»
چرا سفر با دوچرخه انجام شد؟
این جهانگرد دغدغه‌مند از علت سفرکردنش با دوچرخه نیز حرف می‌زند:«من سالها رشته دوچرخه سواری را دنبال می‌کردم، دوچرخه سواری، کوهنوردی و به عبارت دیگر طریقه زندگی کمپی را آموخته بودم وقتی تصمیم به سفر گرفتم اما دوچرخه را انتخاب کردم چون حرکت روی دوچرخه به من آزادی می داد و فرصت ارتباط بیشتر با طبیعت را می داد.»
سفر از کجا آغاز شد؟
شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید محمد تاجران سفرش را با پاکستان شروع کرده است و ایده اصلی انجمنش هم در تایلند شکل گرفته است:«من به بیست و سه کشور در آسیا، بیست شش کشور در اروپا و استرالیا سفر کردم، اولین جایی که سفرم را با آن آغاز کردم پاکستان بود. من تا الان حدود بیست سه کشور در آسیا و بیست و پنج کشور در اروپا را هم دوچرخه سواری کرده ام.»
تاجران درباره علاقه مند شدن به آموزش در زمینه محیط زیست هم می گوید: « اما در تایلند بود که احساس کردم باید آموزش به کودکان را جدی بگیرم و به صورت دوره ای در کشورهای مختلف انجام دهم. در یکی از مدارس ابتدایی در تایلند بعد از اینکه در کنار دانش آموزان درخت کاشتم، اندکی باآنها گپ زدم، یکی از دانش آموزان دست مرا گرفت و روی کاغذی برایم به انگلیسی محمد مراقب خودت باش. آن لحظه بود که فهمیدم چه قدر گفت و گو روی کودکان می تواند تاثیر داشته باشد.»
دغدغه زیست محیطی چه زمانی مهم می شود؟
عده زیادی هستند که معتقدند فعالیت زیست محیطی احتیاج به حوصله و زمان زیادی دارد و البته تعداد دیگری هم هستند که اصلا معنای دغدغه را نمی دانند؛ تاجران می گوید: «دغدغه زیست محیطی من بر می‌گردد به زمانی که کودک بودم و دو درخت در حیاط خانه داشتیم، این دو درخت برای من ارزشمند بودند و قطع شدن آنها برای من خیلی دردناک بود. از همان زمان درخت را مهم ترین عنصر طبیعت می دانستم، عنصر اولیه نیست اما عنصر ثانویه ایست که با همه عناصر اولیه رایطه مستقیم دارد. همین علاقه من به درخت باعث شد که موضوع انتخابی من برای ترویج خیلی کلی نباشد و در رابطه با درخت فعالیت محیط زیستی ام را آغاز کنم».
چرا انجمن در ایران افتتاح نشد؟
اینکه چرا انجمن ما به درختان نیازمندیم در سوییس افتتاح شد؛ پرسش بعدی ما از محمد تاجران بود:«قرار بود که انجمن فعالیت بین المللی داشته باشد و ما باید به دنبال موقعیت مکانی می گشتیم که ظرفیت لازم برای ایجاد پایگاه را داشته باشد. مسلما شهری بهتر از ژنو از این نظر برای ما وجود نداشت، از طرف دیگر دو نفر با من همراه بودند و این دو نفر در ژنو زندگی می کردند. این افراد از سال 2013 با من همراه بودند و خب این فرصت مناسبی بود که به آنها نزدیک شوم.البته باید بگویم، من در سوئیس کاری را شروع نکردم و فقط پروژه را پایه گذاری کردم»
ما به درختان نیازمندیم دقیقا چه فعالیتی دارد؟
شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید انجمن ما به درختان نیازمندیم دقیقا چه می کند؛ محمد تاجران می گوید: «تمام تمرکز انجمن روی آموزش است، ما تمام تلاش خود را می کنیم که به کودکان آموزش دهیم. این کار ما یک کار فرهنگی است که تاثیرش را در آینده نمایان می کند. ما به کودکان انواع درختان، مزیت آنها را آموزش می دهیم و به آنها یاد می دهیم که درختان را تخریب نکنند. البته باز هم تاکید میکنم که این اتفاق ثمره به روزی ندارد و ثمره ان برای آینده است. در کار فرهنگی ثمره ملموس سریعی وجود ندارد.»
چرا کودکان هدف شدند؟
بسیاری از افراد بدلیل همین تصور و اینکه کار فرهنگی زمان بر است، دست از انجام کار فرهنگی برمی‌دارند، تاجران اما درباره زمانبر بودن فعالیت انجمنش تصور دیگری دارد. « من اهل مطالعه نیستم اما به شدت به اتفاقات اطرافم نگاه میکنم و آنها را تحلیل میکنم، من روی مساله‌ای مانند مذهب فکر می‌کردم، بسیاری از مذاهب بودند که در گذشته آمدند و بعد مهجور شدند و ازبین رفتند. اما وقتی یک تفکری باقی می ماند و دوام می آورد یعنی اصالتی پشت آن بوده است پس من هم باید کاری انجام می‌دادم که اصالت داشته باشد و دوام.»
تاجران همچنین اضافه می‌کند:« من کاری را که انجام می دادم از دو جنبه بررسی کردم، اصلا بحث ارزش گزاری نبود، صرفا این بود که مثلا ازطریق یک شغل می توان سریع به پول رسید و از طریق شغل دیگری مثل کشاورزی و یا باغبانی زمان و هزینه زیادی برای به ثمر رسیدن و رسیدن به درآمد لازم است. من همین مساله را الگوی خودم قرار دادم و کار فرهنگی را شروع کردم که می دانستم زمان زیادی برای به ثمر رسیدن آن لازم است».
در ایران انجمن چه پروژه‌هایی انجام داده است؟
تاجران از تجربیاتش در ایران غافل نمی‌شود و در حین صحبت از آنها یاد می‌کند، «ما تاکنون مدارس زیادی در ایران رفتیم و به آن ها آموزش های لازم را داده ایم، ابتدا تعدادی افراد را آموزش می دهیم و این مدرسین به مدارس مختلف می روند و آموزش های لازم در جهت مراقبت از درختان را به دانش آموزان می دهند. بین مدارس دولتی و غیرانتفاعی در ایران تفاوت زیادی وجود دارد، در بسیاری از مدارس دولتی در مناطق محروم واقعا فرصتی برای ارائه مباحث زیست محیطی نیست و دانش آموزان حتی علاقه زیادی هم به گوش دادن به این مباحث نشان نمی دهند.»
برای فعالیت اجرایی چه مهارتی نیاز است؟
تاجران توصیه‌ای به افراد دغدغه مند و اهل سفر دارد.« عده ای برای شروع کارهای این چنینی خودشان عزم کافی را ندارند». این جهانگرد همچنین در پاسخ به این سوال که چگونه می توان دغدغه های این چنینی را به مرحله اجرایی رساند می گوید: « تلاش و داشتن هدف، تقویت خود و تلاش برای اینکه حقیقتا ما به از زندگی چه چیزی را طلب می کنیم، تاثیر گذار است. محمد تاجران درباره خودش می گوید که حتی یک لحظه هم از کاری که می کند؛ پشیمان نشده است».
این جهانگرد توصیه ای به عاشقان سفر هم دارد:« برای سفر مقدمات زیادی نیست، هرکسی می تواند سفر را آغاز کند، اگر حس می کند که پول کمی دارد، کار کند، اگر حس می کند که قوای بدنی کافی ندارد، ورزش کند و سفر و ماجراجوییش را آغاز کند. تاجران معتقد است این تلاش برای خودشناسی بخش اصلی آن در سفر محقق خواهد شد.»
وظیفه رسانه چیست؟
این گردشگر معتقد است که برای هوشیار کردن مردم و بیدار کردن انها باید تلاش کرد تا واقعیات را نشان داد. محمد تاجران می گوید، هرچیزی که رسانه ای شود شرم همگان را درپی خواهد داشت. شاید اگر یک روز تمام روزنامه ها عکسی از زباله های خیابان را در صفحه اول روزنامه نشان دهند همه ما به خودمان بیایم و شرمگین شویم.
درپایان بد نیست اشاره کنیم که انجمن ما به درختان نیازمندیم در پاییز سال جاری قصد سفر به اهواز و کاشت درخت در نواحی گرد و غبارخیز را دارد.
سوگل دانائی
33
