حال تالاب انزلی خوب نیست
درپی انتشار تصاویر و فیلم‌هایی از کاهش شدید عمق تالاب انزلی طی هفته گذشته، یک کارشناس گفت: کاهش عمق تالاب انزلی موضوع جدیدی نیست و بیش از یک دهه است که اتفاق افتاده است.
نسیم طواف زاده ضمن بیان اینکه مساله کاهش سطح آب تالاب انزلی موضوع تازه‌ای نیست و بیش از یک دهه است که اتفاق افتاده، گفت: چند عامل عمده در زمینه کاهش سطح آب تالاب انزلی مطرح است که از جمله آن‌ها می‌توان به ورود رسوبات از بالادست رودخانه‌های تامین کننده آب تالاب به بستر تالاب اشاره کرد به‌خصوص رودخانه‌هایی که از حوضه آبریز تالش به سمت تالاب انزلی سرازیر هستند.
وی ادامه داد: جنگل‌تراشی‌هایی که در ارتفاعات بالادست این رودخانه‌ها صورت گرفته سبب افزایش خاک در دسترس شده است و این موضوع باعث می‌شود که هر باران شدیدی تبدیل به سیل شود و خاک در دسترس از مسیر کوهستان پایین آید و در زمان کاهش فشار آب‌های روان در دل تالاب رسوب کند و باقی بماند.
دبیر گروه هم‌اندیشی سازمان‌های غیردولتی تالابی کشور با اشاره به اینکه ورود فاضلاب شهرهای رشت، انزلی، صومعه سرا و روستاهای اطراف تالاب نیز از دیگر عوامل کاهش عمق این تالاب است، اظهار کرد: این فاضلاب‌ها میزان زیادی نیتروژن و فسفر را وارد آب تالاب انزلی می‌کنند که باعث افزایش رشد گیاه در دل تالاب و ایجاد حالت خودشکوفایی شدید می‌شود. طول عمر این گیاهان براثر خودشکوفایی کاهش پیدا می‌کند و در نتیجه زمانی که این گیاهان از بین می‌روند به کف تالاب می‌روند و کف تالاب بالا می‌آید.
مدیرعامل موسسه سبزکاران بالان با بیان اینکه یک سری عوامل درکنار یکدیگر باعث کاهش عمق تالاب انزلی شده‌اند، درباره راهکارهای مقابله با این معضل گفت: نمی‌توان با استفاده از روش‌های عمومی مانند برداشت از کف تالاب یا لایروبی اقدام به بهبود شرایط تالاب انزلی کرد چراکه لایروبی عمل مفیدی برای تالاب نیست و باعث برهم خوردن بستر تالاب و محل تخم‌ریزی بسیاری از ماهیان می‌شود. از این رو به یک برنامه جامع در این زمینه نیاز است.
وی در ادامه تصریح کرد: برای بهبود وضعیت تالاب انزلی نیاز است اقداماتی در بالادست حوضه این تالاب از جمله نصب تله‌های رسوب‌گیر در بالادست اراضی کوهستانی و کاهش ورود مواد آلی به تالاب انجام شود تا از میزان رسوبات وارد شده به تالاب کاسته شود.
دبیر گروه هم اندیشی سازمان‌های غیر دولتی تالابی کشور اضافه کرد: ورودی آب این تالاب نیز به شدت کاهش پیدا کرده است و بنابر دلایل مختلفی اکنون آب رودخانه‌های تغذیه‌کننده این تالاب یعنی رودخانه‌های گوهررود و زرجوب که در خارج از شهر رشت به یکدیگر می‌پیوندند و رود پیربازار را تشکیل می‌دهند، کاهش یافتخ است. گرچه شرکت آب منطقه‌ای استان گیلان ادعا می‌کند که از آب گوهررود و رودخانه سیاه‌رود برداشت نمی‌کند اما واقعیت این است که ورودی آب از این رودها کم شده است و تنها فاضلاب است که به سمت تالاب می‌رود.
به گفته طواف‌زاده، سد شفارود در نزدیکی تالش نیز مشکلات متعددی را برای رودخانه‌های اطراف بوجود آورده است چراکه حاشیه دریاچه این سد طوری طراحی شده که آب‌های جاری اطراف به سمت آن جریان پیدا می‌کند و این مساله باعث شده که بسیاری از رودخانه‌های این منطقه با بحرانی جدی روبه‌رو شوند همچنین کاهش آب ورودی رودخانه‌های خالکایی و مرغک که بخشی از آن به‌دلیل تغییرات اقلیمی و بخش دیگر به‌علت مدیریت غلط منابع آب در مناطق مختلف استان رخ داده است نیز کم شدن سطح آب تالاب انزلی را تشدید می‌کند.
دبیر گروه هم اندیشی سازمان‌های غیر دولتی تالابی کشور با اشاره به اینکه مسئولان می‌توانند در بهبود وضعیت تالاب انزلی نقش داشته باشند، تصریح کرد: مهم‌ترین نکته در زمینه بهبود شرایط تالاب انزلی تغییر نگاه جمعی به حوضه تالاب و توجه پیوسته به آن است. بهبود وضعیت این تالاب تنها توسط یک نهاد مانند سازمان حفاظت محیط زیست نمی‌تواند رقم بخورد و باید تمام نهادهای ذی‌ربط در این زمینه با یکدیگر همکاری کنند تا با اقداماتی نظیر تغییر الگوهای کشاورزی در حاشیه تالاب از ورود کود و سموم کشاورزی یا فاضلاب به این تالاب جلوگیری شود.
طواف‌زاده متذکر شد: کمیته مدیریت تالاب انزلی که به ریاست استاندار تشکیل می‌شود و تمام نهادهای ذی‌ربط در آن حضور دارند، دو سال پیش از کمیته احیای دریاچه ارومیه تشکیل شد اما متاسفانه نه نماینده جامعه محلی در این کمیته کرسی دارد و نه اطلاعات کامل و کافی از این کمیته در دسترس قرار می‌گیرد تا نسبت به تصمیمات و اتفاقاتی که میفتد آگاه شویم.
وی در ادامه گفت: بارها و بارها بودجه‌هایی برای این کمیته در زمینه رسیدگی به تالاب انزلی تخصیص داده شده که از طریق گزارشات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی دریافته‌ایم که این بودجه‌ها به دلیل نبود برنامه‌ریزی برگشت خورده‌اند.
طواف‌زاده در پایان صحبت‌های خود ضمن تاکید بر اینکه در گام نخست مدیران استانی باید بپذیرند که تالاب انزلی نقطه صفر اکولوژیک استان گیلان است، اظهار کرد: هرآنچه به نوعی در بخش وسیعی از استان اتفاق می‌افتد در دل تالاب انزلی خود را نمایان می‌کند. اگر حال تالاب انزلی خوب باشد به‌طور کلی می‌توان گفت که حال بخش مرکزی استان گیلان و حوضه تالاب انزلی و تالش نیز خوب است. اگر اهمیت تالاب انزلی را بپذیریم مسائلی چون جایگاه دفع زباله سراوان و شیرابه ناشی از آن و فاضلاب شهرهای رشت، انزلی و صومعه‌سرا به‌عنوان بزرگترین شهرهایی که در آلودگی را وارد تالاب انزلی می کنند نیز حل خواهد شد.
منبع: ایسنا
70
