کرونا ویروسی که قلب اکوسیستم ما را نشانه گرفته است

جولان ویروس کرونا و شیوع و همه گیری آن در سطح جهانی علاوه بر تاثیرات مخرب بر روند زندگی انسان‌ها باعث بروز مشکلاتی در ساختار اکوسیستم و طبیعت نیز شده است که در این گزارش به انواع تاثیرات این ویروس بر اکوسیستم و گونه‌های گیاهی و جانوری می‌پردازیم.

محمدعلی یکتانیک کارشناس محیط زیست نیز در رابطه با این موضوع اظهار کرد: کرونا تا کنون به حدی تاثیرات مخرب به همراه داشته که تاثیرات مثبت این ویروس بر طبیعت را عمدتا می‌توان نادیده گرفت، چرا که این عوامل مقطعی و کوتاه مدت خواهند بود، اما در راستای تاثیرات مثبت این ویروس در طبیعت می‌توان به کاهش مصرف انرژی که یکی از آشکارترین موارد است، اشاره کرد.

بررسی آثار مثبت کرونا بر محیط زیست

وی عنوان کرد: این کاهش مصرف انرژی به این شکل است که بسیاری از مسافرت‌ها لغو شده و رفت و آمدها کاهش پیدا کرده که این تاثیر شگرفی بر مصرف انرژی داشته است و شامل آب، برق، گاز و تولید کربن به خصوص به واسطه حمل و نقل بوده است، همچنین تعطیلاتی که برای مراکز آموزشی در نظر گرفته شد نیز باعث کاهش شدید در مصرف انرژی شده است.

فراوانی آثار مخرب کووید ۱۹ بر اکوسیستم

یکتانیک در رابطه با بررسی تاثیرات منفی این ویروس بر طبیعت گفت: تاثیرات منفی کرونا بر محیط زیست به شدت بیشتر است؛ همان طور که پیداست کرونا تاثیر مستقیم بر شرایط اقتصادی داشته است و از آن باب که شرایط اقتصادی و سلامت محیط در ارتباط مستقیم با یکدیگر هستند می‌توان گفت اگر اقتصاد ضعیف شود، فشار بر طبیعت افزایش پیدا می‌کند و این فشار به اشکال مختلف اتفاق می‌افتد.

این کارشناس محیط زیست در ادامه بیان کرد: در کشور خودمان پس از شروع کرونا به واسطه تعطیلات و بازگشت مردم به شهرهای محل تولد خودشان به همان نسبت حضورشان در طبیعت بیشتر شد، به طوری که در برخی مناطق محیط بانان در فشار شدید کاری قرار گرفتند؛ میزان شکار حیات وحش به شدت اوج گرفت. البته این اتفاق در خیلی از کشور‌های دیگر از جمله آفریقا هم رخ داد، زمانی که توریست‌ها دیگر به مناطق حفاظت شده و پارک‌های ملی مراجعه نکردند حیواناتی که به حضور توریست عادت داشتند شعاع خطرشان از بین رفته و مورد هجوم شکارچیان قرار گرفتند. شکارچیان بسیاری از گونه‌های جانوری را که دیگر هراسی از انسان نداشتند به راحتی شکار کردند؛ تعداد بسیار زیادی کرگدن، فیل و گربه سانان بزرگ مانند شیر‌ها به واسطه حضور شکارچیان و عدم حضور گردشگران شکار شدند.

وی افزود: در کشور ما نیز مردم در نوروز ۹۹ به مناطق مختلف سفر کردند و به همین علت در فصل بهار، شکار و برداشت چوب از جنگل اوج گرفت، لذا به واسطه حضور مردم و سهل انگاری خیلی از افراد تخریب و آتش سوزی‌های بیشتری رخ داد.

یکتانیک تصریح کرد: از سوی دیگر کمتر شدن حضور NGO ها، کارشناسان و گروه‌های مردمی به واسطه وجود منع تردد‌ها و محدودیت‌های موجود نظارت‌ها کمتر شد، همچنین تاثیر کرونا بر گونه‌های جانوری و گیاهی ارتباط مستقیم بر کنترل و نظارت موجود دارد، اگر این کنترل و نظارت کمتر شود، در خطر و یا تحت فشار قرار گیرد، با از بین رفتن پوشش گیاهی در کف اکوسیستم و کف هرم غذایی حشرات، جوندگان، خزندگان و پرندگان در فشار قرار می‌گیرند.

وی عنوان کرد: آتش سوزی‌ها به شدت ویرانگر هستند و از کف هرم غذایی تا گونه‌هایی که در رأس هرم غذایی وجود دارند مانند گوشتخواران، گربه سانان بزرگ، پلنگ ها، گرگ ها و خرس ها را تحت تاثیر قرار می‌دهند و نابود می‌کنند. همین طور در دریا به طور مثال کوسه ها زمانی که پایین هرم غذایی آسیب می‌بینند قطعا به بالا هم انتقال پیدا می‌کند.

این کارشناس محیط زیست گفت: زمانی که ما جمعیت گوشتخواران را از دست می‌دهیم، وقتی پلنگ، یوزپلنگ، گرگ از بین می رود، شاخص این می شود که اکوسیستم رو به نابودی است. حتی گونه‌های کوچک‌تر مانند حشرات که به نظر نمی‌آیند اما پایه و اساس اکوسیستم ما هستند و اصطلاحا به آنان جرم زیستی می‌گویند، حجم زنده طبیعت به شمار می آیند و زمانی که نابود می‌شوند متعاقب آن گیاهان، خزندگان، پرندگان و ... همه از بین می‌روند. لذا خوب است بدانید که کرونا تنها نابودگر سلامت بهداشت عمومی ما انسان‌ها نیست و بر همه اکوسیستم تاثیر می‌گذارد و تا زمانی که همین طور مهار نشده پیش برود، ما باید شاهد تصویر بزرگتری از نابودی محیط زیست ایران باشیم.

کرونا که این روز‌ها جان صد‌ها نفر از هموطنان ما را می‌گیرد، می‌تواند در آینده‌ای نه چندان دور به عنوان بزرگترین قاتل انسان‌ها و اکوسیستم به شمار رود؛ ویروسی که این روز‌ها قاتل جان هموطنانمان شده حالا نسل آینده‌ بشر را نیز نشانه رفته و این تاوان بی توجهی به اکوسیستم و بی تفاوتی نسبت به شیوه نامه ها خواهد بود، اما اکنون باید یاد آور شد لطفا سالم بمانید! برای حال خوب خودتان و سلامت تمام کسانی که برایتان اهمیت دارند.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان

38