موسیقیِ بی ساز و لجاجت سیما

رفتاری لجوجانه از سوی تلویزیون سر می‌زند و مشتاقان موسیقی را با پرسشی بزرگ مواجه می‌کند. تلویزیون به چه استدلال و با کدام منطق از نشان دادن سازها خودداری می‌کند؟ و مگر سازها در خدمت نواختن نیستند؟ صدای برآمده از این ابزارها توسط صدا و سیما پخش می‌شود اما چرا خودِ ابزارها را پنهان می‌کنند؟ مسئله وقتی صد چندان عجیب می‌شود که همین تلویزیون در جشنواره‌ی موسیقی و یا مناسبت‌های مختلف از نوازندگان دعوت می‌کند تا در منظر دعوت شدگان بنوازنند. جشنواره‌ی موسیقی دهه فجر برپا می‌شود و در سالن‌های بزرگ، نوازندگان با سازهای‌شان حاضر می‌شوند و به اجرا می‌پردازند. به آن‌ها پاداش داده می‌شود و جایزه دریافت می‌کنند. علاوه بر این، به نحو قانونی، فروشگاه‌هایی برای فروش ابزار و آلات موسیقی وجود دارد و یا کلاس‌های آموزش موسیقی برگزار می‌شود. اما تلویزیون از نمایش سازهای موسیقی هراسان است.

تناقض‌های حل نشده و رفتارهای متضادِ نظام سیاسی در ساحت‌های مختلف، نشان می‌دهد که ما با یک نظام عقلانی مواجه نیستیم. وقتی از یک نظام عقلانی سخن می‌گوییم، منظور نظامی است که نوعی سازگاری منطقی میان رفتارهایش مشاهده شود. عدم سازگاری و فقدان انسجام و هماهنگی در مجموعه‌ی رفتارها، از به هم ریختگی نظری و پریشانی تئوریک یک سیستم خبر می‌دهد. رفتار ناهمخوان و ناسازوار، در جشنواره‌های موسیقی و اجرای حضوری نوازندگان در مجالس رسمی با آن چه در تلویزیون اتفاق می‌افتد، صرفا یکی از نمونه‌های روشن چنین تعارضاتی است.
تلویزیون، سازها را نمایش نمی‌دهد زیرا بنا به حکم برخی عالمان دین، اجرای زنده موسیقی و نمایش نوازندگان با سازهای‌شان را غیر شرعی می‌داند. از این رو سازها را پنهان می کند.

عالمانِ دین که مردم را از لذت مشاهده‌ موسیقی زنده محروم می‌کنند، لازم است به دو پرسش پاسخ دهند:

1. اگر شرع، نمایشِ سازها را تحریم کرده است، آیا این حکم فقط مختص تلویزیون است و یا حکمی کلی است و اختصاص بردار نیست؟ در این صورت آیا در جشنواره‌ موسیقی دهه‌ فجر و تمامی مناسبت‌ها و مجالسِ رسمی که از نوازندگان و سازهای‌شان دعوت می‌کنند، فعل غیر شرعی اتفاق می‌افتد؟ اگر پاسخ مثبت است چرا به آن ها اجازه داده شده که از مرز شرع بگذرند؟ به همان استدلال هم می‌توان به تلویزیون اجازه داد تا از حد و مرز شرع عبور کند.

2. در نظر شارع، موسیقی حرمت دارد یا نشان دادن سازهای موسیقی؟ اگر کل موسیقی حرمت دارد چرا تمامی صدا و سیما با موسیقی همراه است و شبکه‌هایی نیز صرفا برای موسیقی ایجاد شده است؟ در این صورت به همان استدلال شرعی که به صدای سازها اجازه داده است آیا نمی توان به خود سازها اجازه‌ی نمایش داد؟

علاوه بر این، این چه استدلالی است که به موسیقی که از ابزار و آلات صادر می‌شود اجازه‌ی نشر و شنیدن می‌دهند اما سازها چنین مجوزی ندارند؟ ساز، فی نفسه یک شیئی است. چرا یک شیئی حرمت پیدا می‌کند اما کاری که آن شیئی می‌کند حلال می‌شود؟

عدم نمایش سازها، پایه‌ی استدلالی محکم ندارد. فقط می‌توان گفت این یک لجاجتِ بی منطق است که ملتی را از لذت همزمانِ شنیداری و دیداری موسیقی محروم می‌کند.

منبع: خبرآنلاین

24