شنیدن موسیقی قوچان به روایت علی قمصری

در بیستمین گام از پروژه «تارایرانی» علی قمصری نوازنده و آهنگساز موسیقی ایرانی به اجرای موسیقی از منطقه قوچان پرداخته است.

پروژه «تار ایرانی» به همت و ایده‌ علی قمصری و با محوریت تارنوازی طراحی شده است.

او در این پروژه به استان‌های مختلف کشورمان سفر می‌کند و در هر کدام از این سفرها به تارنوازی می‌پردازد. حاصل هر کدام از این سفرها و اجراها به صورت تصویری ضبط و منتشر می‌شود.

قمصری در قالب پروژه «تار ایرانی» تا کنون به شهرهایی مانند قزوین، تهران، شیراز، تبریز، اردبیل، کردستان، کرمانشاه، ایلام، خرم‌آباد، بروجرد، سنندج، صحنه و کنگاور سفر کرده است.

قمصری نگاهی ویژه به موسیقی مناطق مختلف دارد. یعنی آثاری که برای اجرا انتخاب می‌کند، معمولا براساس ملودی‌های معروفِ آن منطقه است. همچنین یادی از بزرگان موسیقی هر شهر و هر منطقه از دیگر نکاتی است که در پروژه‌ «تار ایرانی»‌ مد نظر است.

«تار ایرانی» به همت شخصیِ هنرمندی شکل گرفته که در این رویداد مستقل عمل می‌کند و هیچ کمک مالی از هیچ ارگانی دریافت نکرده است.

بیستمین اجرایی که در قالب «تار ایرانی» منتشر می‌شود، مربوط به موسیقی قوچان است.

قمصری درباره اجرای موسیقی قوچان اینچنین نوشته است:

«موسیقی خراسان آنقدر عمیق، گسترده و متنوع است که می‌تواند فصلی از «تارایرانی» را به خود اختصاص دهد. با وجود اینکه حضور در قوچان را ناخواسته از دست دادم، تصمیم گرفتم موسیقی آن خطه را در مشهد اجرا کنم. پس از ناکامی‌ام در سفر به قوچان چنان با موج مهرورزی آنان مواجه شدم که نمی‌توانستم به یک هدیه در میدان وسط شهر بسنده کنم.

به طور کلی اجراهایم در خراسان به سه بخش مقامی، فولکلور و دستگاهی تقسیم می‌شود که این اجرا به پاس تلاش‌های ارزنده‌ استاد ستارزاده، در حفظ و اشاعه‌ ترانه‌های فولکلور شمال خراسان به این گونه موسیقایی اختصاص پیدا کرد.

قطعه‌ اول، «دختر کرده» حماسه پریشان و مرجان و دلاور، یکی از زیباترین حماسه‌های منطقه کرمانج است که یادآور نقش مهم رشادت آنها به ویژه زنان در حفاظت از کیان وطن بوده است. حماسه زنان شمال خراسان حکایتی فراموش شده از مشارکت شیرزنان کرمانج در دوره‌های صفویه، قاجار و پهلوی به ویژه در مقابل روس‌ها بوده است.

در این تصنیف، پدری در حال خواندن برای دخترش است که به دست قزاق‌ها در کوه‌های چناران تیرباران شده و به قدری این ملودی برای من رسا و گویای حقیقت آن دوران است که نمی‌توانستم بدون رسیدن به بغض آن را تمرین کنم. احساس می‌کنم تاریخ با این گونه ملودی‌ها اعتباری دیگر پیدا می‌کند.

ملودی دوم نیز «لیلادرواکن مایم» جزو معصومانه‌ترین ملودی‌های این خطه است.

با توجه به اینکه بیشتر ترانه‌های فولکلور قوچان، محوریتی زنانه دارد از دختری هفده ساله برای همراهی دعوت کردم. آرزوی موفقیت برای ایشان دارم.»

در این اجرا مریم اسماعیل‌زاده با نواختن دف و دُهل، قمصری را همراهی می‌کند. همچنین پالایش صدای اجراهای «تار ایرانی» برعهده‌ مصباح قمصری است.

قمصری باز هم تاکید کرده که تمام اجراهای «تار ایرانی» به صورت زنده ضبط می‌شوند.

منبع: روابط عمومی پروژه «تار ایرانی»

72