چالش‌های بزرگ ناسا برای آوردن نمونه‌های مریخ به زمین
ناسا برنامه مهمی را برای آوردن نمونه‌های مریخ به زمین دارد اما یک گزارش جدید حاکی از آن است که چالش‌های بزرگی بر سر راه این برنامه قرار دارد و باید ابتدا به آنها رسیدگی شود.
به نظر می‌رسد که طرح جسورانه ناسا برای آوردن نمونه‌های دست‌نخورده از مریخ به زمین برای تحلیل کردن آنها با چالش‌های بزرگی روبه‌رو است.
به نقل از اسپیس، گزارش برنامه «آوردن نمونه مریخ»(MSR) ناسا که توسط «اداره بازرسی کل»(OIG) آژانس فضایی منتشر شده است، نشان می‌دهد که طراحی، هزینه و زمان‌بندی از جمله موانع مهم هستند.
هدف از برنامه آوردن نمونه مریخ، آوردن نمونه‌های زمین‌شناسی مریخ به زمین برای مطالعه علمی است. این برنامه شامل فرود آمدن روی مریخ برای برداشتن نمونه‌های جمع‌آوری‌شده توسط مریخ‌نورد «استقامت»(Perseverance) و قرار دادن آن نمونه‌ها در یک مدارگرد است که آنها را به زمین می‌آورد.
استقامت که در حال حاضر روی مریخ است، نمونه‌ها را برمی‌دارد و ذخیره می‌کند اما این برنامه هنوز به ساخت یک فرودگر نمونه‌برداری و یک مدارگرد بازگشت به زمین نیاز دارد که مورد دوم توسط «آژانس فضایی اروپا»(ESA) توسعه می‌یابد و تامین مالی می‌شود. براساس گزارش اداره بازرسی کل ناسا، برنامه آوردن نمونه مریخ یکی از پیچیده‌ترین برنامه‌ها از نظر عملیاتی و از جاه‌طلبانه‌ترین مأموریت‌های علمی رباتیک است که تاکنون توسط ناسا انجام شده‌اند.
مریخ‌نورد «استقامت»
این گزارش به مشکلات طراحی، ساختاری و زمان‌بندی مربوط به سیستم کنترل و بازگشت پرداخته است. مشکلات طراحی نهایتا به اضافه شدن حدود ۲۰۰ میلیون دلار به بودجه مورد نیاز و از دست رفتن یک سال زمان برنامه منجر شدند.
یکی از موضوعات اصلی نگران‌کننده، برآورد هزینه چرخه عمر برنامه آوردن نمونه مریخ است. این گزارش نشان می‌دهد که با توجه به تعداد و اهمیت شاخص‌های افزایش هزینه تاکنون، شاید ۷.۴ میلیارد دلار هزینه تخمین‌زده‌شده کافی نباشد. گزارش اداره بازرسی کل ناسا با استناد به گزارش «هیئت بررسی مستقل»(IRB) در سپتامبر ۲۰۲۳ خاطرنشان کرده که اکنون پیچیدگی ماموریت برنامه آوردن نمونه مریخ می‌تواند هزینه‌ها را بین هشت تا ۱۱ میلیارد دلار افزایش دهد. قابل ذکر است که برآورد ژوئیه ۲۰۲۰، هزینه‌ها را بین ۲.۵ تا سه میلیارد دلار ذکر کرده بود.
این ارقام جدید نشان‌دهنده چالش‌های مالی قابل توجه و عدم قطعیت در هزینه‌های چرخه عمر برنامه هستند. از میان مشکلات پیش‌رو می‌توان به تورم، مشکلات زنجیره تامین و افزایش درخواست‌های مالی برای مولفه‌های ویژه برنامه اشاره کرد.
گزارش اداره بازرسی کل بر نیاز به افزایش هماهنگی بین ناسا و آژانس فضایی اروپا تاکید دارد. این گزارش، توصیه‌هایی را برای رسیدگی به چالش‌های مطرح‌شده ارائه می‌دهد که مواردی را از جمله حصول اطمینان از طراحی پایدار سیستم کنترل و بازگشت، گنجاندن پیچیدگی برنامه در برآورد هزینه و زمان‌بندی به جای تمرکز صرف عوامل بیرونی و ارزیابی مجدد راهنمایی‌های پیش از تدوین ماموریت شامل می‌شوند.
گزارش اداره بازرسی کل در یک توصیه بزرگ‌تر، از ناسا خواسته است تا یک برنامه اصلاحی را ایجاد کند که درس‌های آموخته‌شده و توصیه‌های حاصل از تحلیل مأموریت در سال ۲۰۲۰ را برای بهبود راهنمایی‌ها و شیوه‌های پیش‌فرمول‌سازی مأموریت‌های بزرگ در بر بگیرد.
مدیریت ناسا با پاسخ‌های خود به این گزارش، موافقت خود را اعلام کرد یا حداقل تا حدودی موافق بود.
برنامه آوردن نمونه مریخ اخیرا به دلیل هزینه‌های روبه‌رشد خود تحت فشار سیاسی قرار گرفته است که تردیدهایی را برای ادامه برنامه پدید می‌آورد. ناسا در حال حاضر در حال ارزیابی مجدد ساختار کلی برنامه و بودجه آن است. نتایج احتمالا در اواخر ماه جاری میلادی منتشر خواهند شد.
همچنین براساس یک قطعنامه، ناسا مخارج را در بودجه سال ۲۰۲۳ متوقف خواهد کرد تا کنگره آمریکا با هزینه‌های سال مالی جدید موافقت کند. این امر باعث شده تا «آزمایشگاه پیش‌رانش جت» ناسا که بازیگر اصلی برنامه آوردن نمونه مریخ است، کارکنان خود را اخراج کند. این کار، تأثیر بیشتری را بر این برنامه خواهد گذاشت.
با وجود این چالش‌ها، بسیاری از دانشمندان سیاره‌شناسی، برنامه آوردن نمونه مریخ را یک مأموریت مهم علمی در نظر می‌گیرند. در همین حال، چین در حال کار کردن روی مأموریت «تیانون-۳»(Tianwen-3) خود برای جمع‌آوری نمونه‌هایی از مریخ است که در اواخر دهه جاری پرتاب خواهد شد.
