وسوسه پول جام جهانی را دو ساله می‌کند!

در ماه های اخیر برگزاری دو سال یک بار جام جهانی جدی تر از قبل شده و بسیاری از کنفدراسیون ها و تیم های ملی با این موضوع موافقت کردند. اما تیم های ملی قدرتمند و بسیاری از ستاره های جهان فوتبال با این پیشنهاد مخالف هستند تا جایی که صحبت از تحریم آن هم شده است.

چرا فیفا به دنبال دو ساله شدن جام جهانی است؟

افرادی چون بلاتر و پلاتینی که در فوتبال دنیا جایگاه خاصی داشتند همواره به دنبال سو استفاده مالی از موقعیت خود بودند و همین باعث شد آن ها مجبور به ترک فیفا و یوفا شوند. با وجود اینکه بارها صحبت از سلامت نهادهای فوتبال به ویژه فدراسیون جهانی فوتبال به میان آمده اما ساده انگارانه است که تصور کنیم اینفانتینو و همکارانش چشمشان را روی پول بسته اند!

اگر تصور کنیم جام جهانی به جای هرچهارسال یک بار، به شیوه پیشنهادی یعنی به فاصله دو سال یک بار برگزار شود در آن صورت پول بیشتری نصیب فیفا می شود. تمام اسپانسرها و شرکت های تجاری شریک فیفا که برای جام جهانی منابع مالی در اختیار آن قرار می دهند به جای چهار سال یک بار، 2 سال یک بار پرداختی خواهند داشت.

اعضای کنگره فیفا در هفتاد و یکمین جلسه خود موافقت کردند تا طرح برگزاری جام جهانی به صورت هر 2 سال یکبار را مورد مطالعه و بررسی قرار دهند. پیشنهادی که از سوی فدراسیون فوتبال عربستان مطرح شده است. در این همه پرسی، 166 نفر از اعضا در مقابل 22 نفر، به بررسی پیشنهاد مطرح شده رأی مثبت دادند تا فاصله زمانی جام جهانی مردان و زنان به 2 سال کاهش یابد. پس از جنگ جهانی دوم، مسابقات جام جهانی مردان از سال 1930 هر چهار سال یکبار برگزار می شود. جام جهانی زنان نیز از زمان آغاز به کار خود در سال 1991 یک دوره چهار ساله بوده است.

اینفانتینو دلیل موافقتش با برگزاری جام جهانی را اینگونه بیان می کند:" من با این ایده موافق هستم چرا که سطح رقابت را بسیار بالا می برد و باعث می شود تا شور و هیجان بیشتری هم به وجود آید. اگر هر دو سال یک بار این رقابت را برگزار نکنیم ۲۴ سال طول می کشد تا نوبت میزبانی به یک قاره برسد و این زمان زیادی است."

یک پیشنهاد در این باره این است که کل ماه اکتبر به بازی‌های ملی اختصاص داده ‌شود. باقی زمان را بازیکنان در اختیار باشگاه‌ها خواهند بود. هدف فیفا از این کار کاهش تعداد سفرها و همین طور ساده‌تر کردن تقویم است. مسابقات مقدماتی هم قرار است فشرده‌تر شوند. به گفته ونگر "بازی‌های مهم بیشتر و بازی‌های بی‌فایده کمتر" می‌شوند. او همچنین تایید کرده که با طرح جدید فیفا به هیچ وجه تعداد بازی‌ها افزایش نخواهد یافت.

توسعه فوتبال در سراسر جهان نیز یک علت گول زننده از سوی فیفا است که همه می دانند جدی نیست.

بحث اسپانسرینگ و تاثیرگذاری در این طرح

فیفا برای چهارسال حق اسپانسرینگ مسابقاتش را به مزایده می گذارد و بیشترین سود در سال هایی که جام جهانی برگزار می شود به دست می آید و این یکی از مهم ترین دلایل برای اجرای این طرح است. فدراسیون جهانی برای جام جهانی 2018 حدود چهار میلیارد و 600 میلیون دلار درآمد داشت درحالی که در یک سال قبل و بعد از این مسابقات رقم 700 میلیون دلار را ثبت کرد و حتی ضرر هم کرد.

موافقت ایران با دوساله شدن جام جهانی

عزیزی خادم در نشستی که با جانی اینفانتینو، رئیس فدراسیون جهانی فوتبال در قطر داشت موافقت ایران را با این پیشنهاد اعلام کرد و گفت: اجرای این پیشنهاد، افزون بر کمک به توسعه فوتبال در سراسر جهان موجب جبران بخشی از صدمات اقتصادی همه‌گیری کرونا به صنعت فوتبال، تقویت اقتصاد فوتبال، توسعه فوتبال در مناطق کمتر توسعه یافته جهان و افزایش همگرایی در میان اعضای فیفا می‌شود.

رئیس فدراسیون فوتبال ایران همچنین در پاسخ به منتقدان این طرح گفت: لیگ قهرمانان اروپا یا جام باشگاه‌های جهان هر سال برگزار می‌شود ولی همچنان جذابیت لازم را دارد. بعضی تصور می کردند که VAR باعث کاهش جذایبت فوتبال می شود اما اینگونه نشد.

علت مخالفت قدرت های فوتبال با این طرح چیست؟

تیم های قدرتمند فوتبال اروپا و آمریکای جنوبی مخالفان سرسخت این طرح هستند و به صورت رسمی اعلام کردند در صورت اجرا این طرح در جام جهانی حاضر نمی شوند و حتی از فیفا خارج می شوند. هواداران فوتبال نیز با این طرح مخالف هستند چرا که فکر می کنند با انجام این کار جذابیت و حساسیت این رقابت ها کاهش پیدا می کند اتفاقی که برای والیبال رخ داده و به خاطر بازی های و تورنمنت های پرتعداد ملی دیگر به مانند گذشته مورد اقبال نیست.

ستاره های جهان فوتبال نیز اعلام کردند که این موضوع فقط به خاطر سود فیفا است و هیچ دلیل دیگری برای آن وجود ندارد. خستگی بیش از اندازه بازیکنان و نبود زمان استراحت کافی برای آن ها از مهم ترین دلایل مخالفت است. ضمن اینکه آن ها معتقدند فیفا فقط به فکر پول است و برایش اهمیتی ندارد چه بلایی سر بازیکنان می آید.

لیگ های اروپایی و باشگاه ها دیگر مخالفان هستند چرا که آن ها مجبور می شوند مدت زمان بیشتری بازیکنانشان را به تیم های ملی بدهند و خستگی بازیکنان نیز به ضرر تیم ها و سد راه موفقیت آن هاست.

کنفدراسیون فوتبال اروپا و همچنین کنمبل نیز به صورت رسمی مخالفت خود را اعلام کردند.

الکساندر چفرین، رییس یوفا در بیانیه ای نوشت: نگرانی‌هایی در سرتاسر جهان فوتبال وجود دارد. با توجه به تأثیر عمده‌ای که این اصلاحات بر کل سازمان فوتبال دارد به نظر می‌رسد فیفا برای پیشبرد پیشنهاد خود یک کمپین روابط عمومی راه‌اندازی می‌کند. هیچ هدف از پیش تعیین شده‌ای وجود ندارد و فیفا در جست‌وجوی راه حل‌های بهتر برای منافع مشترک است. الکساندر چفرین، رییس یوفا در پاسخ به نامه‌ای به گروه هواداران فوتبال اظهار کرد: نگرانی‌هایی در سرتاسر جهان فوتبال وجود دارد. با توجه به تأثیر عمده‌ای که این اصلاحات بر کل سازمان فوتبال دارد به نظر می‌رسد فیفا برای پیشبرد پیشنهاد خود یک کمپین روابط عمومی راه‌اندازی می‌کند. هیچ هدف از پیش تعیین شده‌ای وجود ندارد و فیفا در جست‌وجوی راه حل‌های بهتر برای منافع مشترک است.

کنمبل هم نوشت: پروژه مورد بحث به سنت تقریباً 100 ساله فوتبال جهان پشت می‌کند و تاریخِ یکی از مهمترین رویدادهای ورزشی روی کره زمین را نادیده می‌گیرد. کنمبل از فرمت کنونی جام جهانی با ضوابط و سیستم‌های طبقه‌بندی آن پشتیبانی می‌کند، چون ثابت کرده است که یک مدل موفق است که بر اساس برتری ورزشی است و به تلاش، استعداد و کار برنامه‌ریزی شده پاداش می‌دهد. هیچ دلیل، مزیت یا توجیهی برای تغییری که فیفا (برای مسابقات جام جهانی) ترویج می‌کند، وجود ندارد. 10 کشوری که کنمبل را تشکیل می‌دهند، تأیید می‌کنند که در جام جهانی که هر دو سال یکبار برگزار شود، شرکت نخواهند کرد.

با این حال کارشناسان فوتبال اعلام کردند که علت مخالفت یوفا و کنمبل فقط به خاطر پول است. درواقعا این دو نهاد هم به فکر بازیکنان یا کاهش جذابیت فوتبال نیستند بلکه به دنبال گرفتن حق خودشان هستند! چرا که این طرح می تواند به درآمد حاصل از یورو برای یوفا ضربه بزند. با وجود مخالفت کشورهایی چون پرتغال، اروگوئه، برزیل، آرژانتین، آلمان و ... اما فرانسه هیچ جبهه گیری نکرده و اعلام نظرش را به نحوه اجرای این طرح مرتبط دانسته است. در واقع فدراسیون ها نیز منتظر مشخص شدن سهمشان هستند!

بی قدرت ها در صف اول موافقان!

آرسن ونگر به عنوان چهره شناخته شده مهم ترین وظیفه را برای متقاعد کردن کشورها برای اجرای این طرح جنجالی دارد که تاکنون آفریقا و آسیا موافقتشان را اعلام کرده اند. سوالی که در این طرح پیشنهادی به وجود می آید این است که چرا کشورهای توسعه نیافته فوتبال تا این اندازه برای اجرای این طرح پشت فیفا هستند؟

دلیل اصلی آن بازهم به پول باز می گردد چرا که با دوساله شدن جام جهانی منابع مالی بیشتری نصیب کشورهای توسعه نیافته آسیا و آفریقا می شود. هر چهار سال یک بار 15 میلیون دلار به کشورها اهدا می شود و حالا این درآمد هر دو سال یک بار به دست فدراسیون ها می رسد.

ضمن اینکه بازیکنان کشورهای توسعه نیافته از حضور در جام جهانی برای نشان دادن خودشان استفاده می کنند در حالی که شاید در لیگ های خود کمتر فرصت پیشرفت داشته باشند. البته مربیان تیم های ملی نیز می توانند از این اتفاق خرسند باشند چرا که با افزایش تعداد بازی ها دستمزد آن ها نیز بیشتر می شود!

معایب و محاسن طرح جدید فیفا برای جام جهانی از زبان جلال چراغپور

جلال چراغپور، کارشناس و پیشکسوت فوتبال درباره طرح جدید فیفا مبنی بر برگزاری هر دو سال یکبار جام جهانی در گفت و گویی تاکید کرد: به نظرم درباره این موضوع هر چقدر که می شود از معایب آن گفت، از محاسنش  هم می توان. چون این بحث مانند دو کفه ترازوست که معایب یک طرف آن قرار دارد و محاسن طرف دیگر. پس می‌توان هم‌حسن ها وهم عیب‌ها را هم دید.

وی ادامه داد: درباره برگزاری جام جهانی به صورت هر دو سال یک بار، واقعیت این است که هم کاسه کردن فوتبال دنیا و تماشای آن لذت خاصی دارد. اینکه قهرمان های دنیا در تیم های ملی بازی کنند و در قالب ملت ها برای کشورشان بازی کنند جذابیت خاضی دارد

چراغپور تصریح کرد: از طرفی بازیکن ها در تیم های ملی نماینده کلاس فوتبال کشورها هستند در حالی که در مسابقات باشگاهی نماینده فوتبال کشور نیستند بلکه نماینده آن باشگاه هستند. مثلا رئال مادرید نماینده فوتبال اسپانیا نیست اما تیم ملی اسپانیا در جام جهانی نماینده فوتبال اسپانیاست و می بینیم که وقتی در جام جهانی ما با ایران بازی می کنیم، آن نتیجه رقم می خورد پس نماینده اسپانیا چندان تفاوتی با ما نداشت در حالی که در حوزه باشگاهی تفاوت دارد. یا مثلا کره جنوبی آلمان را شکست می دهد اما ممکن سالیان سال طول بکشد تا یک باشگاه از کره، بایرن مونیخ را ببرد.

وی افزود: نکته دیگر اینکه در این فرمت، بازیکن این شانس را دارد تا در دوران اوجش بازی های بیشتری برای کشورش انجام دهد. الان ممکن است یک بازیکن در مسابقات بدرخشد اما چهار سال دیگر در جام جهانی افت کند یا تمام شود مانند رونالدو یا صلاح که با 4 سال پیش تفاوت دارند اما در فرمت هر دو سال یک بار می توانند بازی های بیش تری انجام دهند. پس باز هم می گویم این موضوع هم معایب و هم محاسن مختلفی دارد.

سرمربی اسبق تیم ملی درباره معایب این طرح گفت: درباره معایب آن می توان به این موضوع اشاره کرد که ادامه دار شدن این تورنمنت ها عمر فوتبالی بازیکن ها را کم می‌کند، روی عضلات و حتی مفاصل و... اثر می‌گذارد و به آن ها فشار می‌آورد که همین باعث کوتاه شدن عمر فوتبالی ورزشکار ها می‌شود. کما اینکه الان هم می‌ببنیم بعضی فوتبالیست ها یکدفعه فوتبال شان تمام می شود و حتی در فوتبال خودمان هم می‌بینیم که وقتی یک بازیکن از فوتبال ایران که شدت کم تری دارد خارج می شود، عمر ورزشی شان زودتر تمام می شود.

سرمربی تیم ملی درباره دلیل مخالفت کشورهای قدرتمند فوتبال و موافقت کشورهای ضعیف با این طرح گفت: به نظر من کشورهای مخالف بیشتر کشورهایی هستند که با صرف هزینه زیاد بازیکن های مطرح دنیا را جذب می کنند.اگر قرار باشد جام جهانی هر دو سال یکبار برگزار شود، بازیکن ها در طول این دو سال باید مدام برای اردو و مسابقات انتخابی در سفر و رفت و آمد باشند. پس در این زمان ها باشگاه آن ها را در اختیار ندارد. مثلا دو باشگاه چلسی و منچسترسیتی را در نظر بگیرید که چند بازیکن خارجی دارند و اگر بازیکنان خارجی مدام به بازی های ملی بروند، بازیکن های کمی در باشگاه می مانند پس این باشگاه ها مخالفت می کنند. یعنی در واقع این مخالفت ها، بیشتر از آنکه از نظر کیفیتی باشد، از نظر مباحث اقتصادی و سیاست باشگاه هاست.

چراغپور ادامه داد: با این وجود اما ملت ها دوست دارند که بازیکن های ستاره و با کیفیت را دو سال یک بار ببینند. مثلا در فوتبال ایران ما دو داریم بازیکنانی مانند طارمی، جهانبخش، آزمون و... را هر دو سال یک بار در تیم ملی ببینیم یا هر چهار سال یکبار؟ در نتیجه کشورهایی که از نظر حضور بازیکنان با کیفیت در لیگ های خارجی و معتبر شرایط خوبی دارند، بیشتر دوست دارند که این ستاره ها را در قالب تیم ملی ببینند.کما اینکه ما از فوتبال طارمی در پورتو لذت می بریم اما اگر او و قدوس و... را در تیم ملی ببینیم، می بینیم که بازی تیم روان شده و از دیدن بازی آن ها لذت می بریم.

او در ادامه درباره دلیل مخالفت کشورهای قدرتمند فوتبال گفت: در مقابل اما کشورهایی که با صرف پول زیاد بازیکن های گران قیمت مانند محمد صلاح، رونالد، مسی و... را خریده اند، ممکن است با انجام بازی های پر فشار ستاره خود را به دلیل مصدومیت از دست بدهند. حالا در این بین باشگاه دوست دارد بازی های جام جهانی دو سال یک بار باشد یا تیم ملی؟ چون باشگاه ها پول خرید بازیکن را می پردازند و می خواهند هم در زمین بازی، و هم در بخش های تبلیغات و سهام و... از آن ها بهره ببرند. پس این دوگانه ‌نگاه کردن جامعه حرفه‌ای‌است. الان خود ما اگر دو سال یکبار ملی پوشهای لژیونر را ببینیم لذت می بریم یا چهار سال یکبار؟  پس به طور کلی هم‌می‌توان معایب آن را دید وهم مخاسن آم را که ماانند دو کفه ترازوست.