جاسوسی روی سکوهای جام‌ جهانی

بی‌شک جام‌جهانی 2022 قطر یکی از چالشی‌ترین تورنمنت‌های تاریخ دنیای فوتبال است. اعتراض‌های گسترده نهادهای حقوق‌بشری به‌خاطر کشته شدن کارگران قطری و خارجی در طول ساخت ورزشگاه‌های این کشور و البته راهکار مقابله با اعتراض‌ها در این کشور، سوژه اصلی رسانه‌های دنیاست.

فدراسیون فوتبال قطر برای کنترل اعتراض‌ها در ورزشگاه‌ها ترفند عجیبی را پیش گرفته که چنین موضوعی حداقل برای اولین‌بار در تاریخ جام‌جهانی دیده می‌شود. فدراسیون فوتبال قطر به 50هوادار فوتبال هلند هزینه اقامت در یکی از بهترین هتل‌های قطر با امکانات کامل را تقبل کرده و در ازای آن از این افراد خواسته تا افرادی را که شعار سیاسی علیه این کشور می‌دهند، به مقامات مسئول معرفی کنند! «جاسوسی روی سکوهای ورزشگاه‌های قطر» امری است که به احتمال فراوان باعث شعله‌ور شدن اعتراضات سازمان‌های حقوق‌بشر خواهد شد.

میزبانی‌ای که با رشوه به‌دست آمد؟

دولت قطر 21روز قبل از اعلام نام میزبان جام‌جهانی 2022 مبلغ ۴۰۰میلیون دلار به حساب فیفا واریز کرده است. در اسنادی که این نشریه انگلیسی به آن دست پیدا کرده، مشخص شده است شبکه تلویزیونی الجزیره که زیر نظر دولت قطر فعالیت می‌کند، علاوه بر خرید حق‌پخش تلویزیونی، در قراردادی متعهد شده، در صورت معرفی قطر به‌عنوان میزبان، مبلغ 100میلیون دلار را به حساب فیفا واریز کند. مبلغی که طبق قرارداد و توافق، یک‌ماه پس از معرفی میزبان به حساب فیفا واریز شده است.

در همین اسناد مشخص شده، سه‌سال بعد از آن هم قطری‌ها ۴۸۰میلیون دلار دیگر به حساب فیفا واریز کرده‌اند. رقمی که مبلغ کل پرداختی قطری‌ها برای میزبانی جام‌جهانی را به ۸۸۰میلیون دلار می‌رساند. شیخ حمد بن خلیفه، امیر قطر که مسئول کنترل شبکه الجزیره نیز هست، این قراردادها را از طرف شبکه تلویزیونی الجزیره با فیفا امضا کرده است. همچنین رسانه معتبر «ساکرانت» نیز به اسنادی دست یافت که میزبانی روسیه در جام‌جهانی 2018 و میزبانی قطر نیز با دریافت رشوه به این دو کشور اعطا شده است.

جام‌جهانی فوتبال روسیه در سال ۲۰۱۸ برگزار شد و در سال ۲۰۲۲ نیز کشور قطر میزبانی این رویداد را بر عهده دارد. وزارت دادگستری ایالات‌متحده بعد از مدت‌ها تحقیق و بررسی اعلام کرد، مسئولان پیشین فیفا با دریافت رشوه به این دو کشور -برای میزبانی جام‌جهانی فوتبال- رأی دادند.

براساس یافته‌های منتشر شده، جک ورنر از اعضای عالی‌رتبه پیشین فیفا پنج‌میلیون دلار از بخش‌های مختلف در روسیه دریافت و ازطریق کمپانی‌های مختلف آن را به حساب بانکی خود در کشورش واریز کرد. هم‌چنین رافائل سالگویرو، مسئول گواتمالایی که در سال ۲۰۱۶ از اتهام پولشویی تبرئه شد نیز یک‌میلیون دلار رشوه دریافت کرده است تا در پروسه میزبانی جام‌جهانی به روسیه رأی بدهد. درباره جام‌جهانی قطر نیز وزارت دادگستری ایالات‌متحده اعلام کرد نیکولاس لیوس، رئیس پیشین کنفدراسیون فوتبال آمریکای جنوبی که سال قبل در سن ۹۰سالگی درگذشت و ریکاردو تکسیرا، رئیس فدراسیون فوتبال برزیل، رشوه دریافت کردند تا زمینه میزبانی قطر در جام‌جهانی ۲۰۲۲ را با حمایت از این کشور فراهم کنند.

«حقوق بشر»؛ چالش جدی دولت قطر

یورگن کلوپ، سرمربی تیم فوتبال لیورپول در نشست خبری پیش از دیدار تیم‌اش با تاتنهام به‌جای پاسخگویی به سوالات فوتبالی، درمورد مسائل حقوق بشر و اعطای میزبانی به قطر صحبت کرد. کلوپ معتقد است، اگر به‌طور جدی خبرنگارها نسبت به مسائل حقوق‌بشر در کشور قطر می‌نوشتند، شاید میزبانی به این کشور داده نمی‌شد. کلوپ معتقد است، کشوری که با رشوه و البته رعایت نکردن مسائل انسانی با کارگرها توانسته میزبانی یکی از مسابقات مهم دنیا را کسب کند، قطعا «جامی متفاوت» را رقم خواهد زد.

همچنین گری نویل، پیشکسوت تیم فوتبال منچستر یونایتد و البته کارشناس شبکه اسکای نیوز روز گذشته مورد شدیدترین حملات و انتقادات رسانه‌ای ممکن قرار گرفت، به این خاطر که او قراردادی را با شبکه «بین اسپورت» امضا کرده تا به‌مدت 30روز در روزهای جام‌جهانی، کارشناس ورزشی این شبکه مطرح قطری باشد. کارشناسان انگلیسی به‌تندی از گری نویل انتقاد کردند که شما به‌خاطر پول، رفتارهای غیرانسانی دولت قطر با کارگران را در نظر نگرفتید.

گری نویل اما در پاسخ به این انتقادها در برنامه زنده شبکه «اسکای اسپورت» گفت: «کمتر کسی به اندازه من نسبت به مسائل حقوق‌بشری صحبت کرده است. طبعا رعایت حقوق کارگران برای من هم اهمیت والایی دارد اما بیایید باهم صادق باشیم. اگر قرار است یک کشور را به‌خاطر رعایت نکردن مسائل انسانی بایکوت کنیم، باید به‌صورت همه‌جانبه این اتفاق رخ دهد اما اگر قرار نیست بایکوت شود، پس می‌توان با زبان فوتبال، با این کشورها به تعامل و گفت‌وگو دست یافت».

همچنین شنبه‌شب (14 آبان‌ماه 1401) نیز هم‌زمان با برگزاری مسابقات بوندسلیگا آلمان در اکثر ورزشگاه‌های این کشور، پلاکاردهای بزرگی علیه میزبانی کشور قطر نصب شد با این مضمون؛ کشوری که باعث مرگ 15000نفر طی 5670روز شده است، لیاقت دریافت میزبانی جام‌جهانی را ندارد. همچنین شرکت «هومل» به‌عنوان اسپانسر تیم‌ملی دانمارک و تامین‌کننده پوشاک ملی‌پوشان این کشور، چند هفته قبل با انتشار بیانیه‌ای از رونمایی از پیراهن جدید تیم‌ملی قرمزپوشان اسکاندیناوی خبر داده و اعلام کرده بود، طراحی متفاوتی برای آن در نظر گرفته که دارای یک پیام خاص است.

این شرکت اکنون از این پیراهن رونمایی کرده، پیراهنی که هیچ‌یک از نشان‌های فدراسیون فوتبال دانمارک و شرکت هومل در آن مشخص نیست. در بیانیه شرکت هومل آمده است: «پیراهن تیم‌ملی دانمارک دربردارنده یک پیام است. ما دوست نداریم در طول این تورنمنت دیده شویم، چراکه برای برگزاری این تورنمنت هزاران‌نفر جان‌شان را از دست داده‌اند.

ما در تمام طول مسیر، حامی تیم‌ملی دانمارک هستیم، اما این به معنای حمایت از قطر به‌عنوان کشور میزبان نیست». فدراسیون فوتبال آلمان، سرمربی این تیم و یاشوآ کیمیش هم به شکل تندی از این میزبانی انتقاد کردند و معتقد بودند، کشور قطر تحت هیچ عنوانی، نه به لحاظ انسانی، نه به لحاظ ورزشی صلاحیت در اختیار داشتن میزبانی را ندارد.

کنترل معترضان با جاسوسی روی سکوها

دولت قطر اما چه راهکاری برای مقابله با اعتراضات گسترده احتمالی روی سکوهای ورزشگاه‌ها، حین برگزاری مسابقات جام‌جهانی خواهد داشت؟ در کنار این‌که دولت قطر با پلیس ترکیه مذاکرات مستقیمی داشته تا برای تقویت امنیت این کشور در ایام مسابقات، به این کشور بیایند، تصمیم عجیبی اتخاذ کرده‌ که قطعا سر و صدای زیادی به‌پا خواهد کرد.

براساس گزارش «داچ نیوز» هلند، فدراسیون فوتبال قطر تصمیم گرفته مذاکراتی با دو سر لیدر فوتبال هلند آغاز کند که طی آن 50نفر از هواداران هلندی، گلچین شده و در ازای دریافت هتل، با تمام امکانات به‌صورت رایگان، این وظیفه را دارند تا با پوشیدن لباس نارنجی که نماد تیم‌ملی هلند است، تماشاگرانی که بنرهایی با شعارهای اعتراضی روی سکو در اختیار دارند را به مقامات پلیس قطر معرفی کنند! نکته عجیب این است که رئیس کانون هواداران فوتبال هلند، در مصاحبه‌ای که «داچ نیوز» منتشر کرده معتقد است، چنین رویکردی اصلا خلاف آزادی‌بیان نیست چراکه قصد تماشای فوتبال است، نه پیگیری مسائل سیاسی! این درحالی‌است که ماه گذشته کمیته برگزاری مسابقات جام‌جهانی با انتشار بیانیه‌ای از آزادی‌بیان و جذابیت این کشور به شکل اغراق‌آمیزی تعریف کرده بود: « قطر همواره کشوری باز، بردبار و مهمان‌نواز بوده و هواداران می‌توانند این موضوع را در طول برگزاری جام‌جهانی تجربه کنند».

حال باید دید دولت و فدراسیون فوتبال قطر که میزبانی بزرگ‌ترین تورنمنت فوتبالی دنیا را برعهده گرفته‌اند، چطور می‌خواهند از چنین چالش بزرگی عبور کنند. قطعا اعتراض نهادهای حقوق‌بشری در طول برگزاری مسابقات، ادامه خواهد داشت و مسئولان این کشور نیز شاید بتوانند روی سکوهای ورزشگاه این مسائل را کنترل کنند، اما خارج از ورزشگاه و در برخورد با مسافران خارجی که تحت حمایت کشورشان است هم می‌توانند آنطور که مدنظر خودشان است، برخورد کنند؟ باید کمی صبر کرد.