تایباد در نوروز و مناطق گردشگری آن

شهرستان تایباد با مناطق تاریخی و گردشگری در یک منطقه مرزی پذیرای گردشگران است.

رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرستان تایباد در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا- در این خصوص عنوان کرد: آداب و رسوم مردم تایباد در سال نو تقریبا مشابه دیگر نقاط کشور است، در اواخر اسفند مردم به پاک سازی منزل یا همان خانه‌تکانی اقدام و خانه را برای سال نو آماده می‌کنند؛ سال نو در این منطقه مرزی شامل سمنوپزان، چهارشنبه‌سوری، مراسم تحویل سال و سیزده بدر همراه است.
عبدالرحیم تاج‌محمدی ادامه داد: درگذشته بیشتر رسم بود که سمنویی را که برای نوروز آماده می‌شد، بین مردم تقسیم می‌کردند که آن هم بیشتر برای کمک به تغذیه مردم به ویژه اقشار کم درآمد بود. اجزای سفره نیز مشخص بود به خصوص سمنو، کلوچه‌ی کُلُمپَه، سبزه، سیر، سنجد، سرکه، تخم‌مرغ آب‌پز رنگ‌شده، نخود و کشمش، آب‌نبات، قرآن و آینه بر سفره قرار می‌گرفت.
وی افزود: نکته مهم این است که در این منطقه به نوروز لفظ عید را اطلاق نمی‌کردند بلکه می‌گفتند "سال و ماه نو شما مبارک"؛ دید و بازدیدها رونق می‌گرفت ولی خبری از پول به عنوان عیدی نبود چون اصلا آن زمان این اندازه پول در دسترس مردم نبود در عوض نخود، کشمش یا آب‌نبات و نُقل از جیب بزرگترها در می‌آمد و به کودکان داده می‌شد؛ پوشیدن لباس نو نیز همگانی نبود چون خیلی‌ها وسعشان نمی‌رسید که تهیه کنند.

تاج‌محمدی درباره مناطق تاریخی و گردشگری این شهرستان گفت: مجموعه تاریخی مقبره مولانا زین الدین ابوبکر تایبادی، مهم‌ترین شاخص تاریخی شهر تایباد، ایوانی است رفیع مزین به کاشی کاری و کتیبه‌های زیبا که امروزه در کنار گورستان قدیمی شهر در خیابان مولانای غربی واقع است و مؤید ارادت و توجه به شخصیت عرفانی مولانا زین‌الدین ابوبکر تایبادی است؛ وی از مشایخ صوفیه و ازجمله عرفای سده هشتم هجری است؛ مدفن مولانا زین‌الدین در میان محوطه این مجموعه تاریخی قرار دارد که درخت پسته کهنسالی سایه‌های خود را بر روی آن افکنده‌است.

رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرستان تایباد تصریح کرد: در مجاورت آن نیز مسجد و ایوانی زیبا به انضمام دو حجره، دو اشکوبه در طرفین و با فضای داخلی به صورت شاه نشین صلابت خاصی را به این مجموعه بخشیده‌است. از ویژگی‌های مهم این بنا کتیبه آجری بر زمینه کاشی فیروزه‌ای ایوان به خط ثلث به قلم جلال‌الدین محمدبن جعفر است؛ معماری بنا در سال ۸۴۸ه.ق. به پایان رسیده و بانی آن "پیر احمد خوافی" وزیر با درایت شاهرخ تیموری بوده ‌است.

وی اظهار کرد: شهرستان تایباد دارای بناهای تاریخی وجاذبه‌های گردشگری مهمی برای علاقمندان است، دراین شهرستان بیش از 90 اثر تاریخی شناسایی شده که 45 اثر در فهرست آثارملی به ثبت رسیده است، که قدمت آن‌ها از هزاره سوم پیش ازمیلاد تا دوره پهلوی اول است.

تاج‌محمدی افزود: قدیمی‌ترین بنای شهرستان میل تاریخی کرات در 25 کیلومتری جنوب غرب درمسیرجاده تایباد به خواف قراردارد که متعلق به دوره سلجوقیان است، این بنا با بلندی ۲۵ متر دارای ساختار دو قسمتی است به طوری که بخش تحتانی هشت ضلعی و بخش فوقانی آن استوانه‌ای است؛ از جمله تزئینات معماری این میل می‌توان به گره چینی‌های آجری کتیبه به خط کوفی و بقایایی ازشرفه، اشاره نمود.

رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرستان تایباد عنوان کرد: بنای مزار شاهزاده قاسم در شهر مشهدریزه در فاصله ۲۹ کیلومتری غرب تایباد واقع شده‌است، در ضلع جنوبی این شهر در میان قبرستانی قدیمی بنایی قرار دارد که به مزار شاهزاده قاسم معروف است. بنای مزبور مشتمل بر اتاق‌هایی پیرامون یک فضای مرکزی است که در آن هشت محل چله خانه تعبیه شده‌ است، بنای مقبره از دوره صفوی به جا مانده است.

وی اضافه کرد: رباط عباس آباد در میانه دشتی وسیع به فاصله 26 کیلومتری شمال غربی شهر تایباد و بر کناره راه قدیمی این شهر به تربت جام واقع شده است، این بنا در زمان آبادانی و رونق خود از جمله کاروانسراهای معتبر خراسان محسوب می‌شد که به دلیل فضاهای متعدد و دارا بودن امکانات رفاهی از اهمیت خاصی برخوردار بوده و در سفرنامه‌ها و متون تاریخی از آن یاد شده است؛ رباط عباس آباد مشتمل بر دو حیاط است و بر پیرامون آن‌ها، ایوان، ایوانچه اتاقک‌ها و آب انبار وجود دارد که آب آن از قنات و باران تامین می‌شده است.

تاج محمدی خاطرنشان کرد: رباط سنگی، که بقایای آن به فاصله کمی از میل تاریخی کرات و آن سوی جاده تایباد به خواف قرار دارد، در گذشته توقف‌گاه کاروانیان و مسافران این ناحیه بوده‌است؛ قرائن معماری و آوارهای باقی مانده از رباط نشان می‌دهد ورودی بنا دارای طاقی سرپوشیده ‌است که به حیاط مرکزی آن منتهی می‌شود و آبگیری سنگی نیز برای تامین آب مصرفی کاروان‌ها و احشام در آن تعبیه شده بود؛ سفال‌های پراکنده پیرامون این رباط سنگی مؤید سکونت از دوره سلجوقی تا دوران تیموری پیرامون آن است.

رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرستان تایباد مناطق تفریحی و گردشگری شهرستان تایباد را نیز این گونه تشریح کرد: روستای پُشته، در فاصله 50 کیلومتری غرب تایباد و 25 کیلومتری کرات و در محدوده بخش مرکزی شهرستان در میان کوه‌های باخرز واقع شده طبیعت بکر و کوهستانی و شکل معماری روستا که در دامنه کوه قرار گرفته و خانه‌های روستایی به صورت پلکانی از دامنه کوه به سمت قله کوه ساخته شده که مهم‌ترین جاذبه گردشگری روستا محسوب می‌شود؛ هوای مطبوع کوهستانی و آب مناسب و باغات میوه و سرسبزی منطقه می‌تواند باعث جذب هر رهگذری شود.

وی ادامه داد: در روستای آبقه نیز وجود آثار تاریخی ( آب انبار، قلعه آبقه، مقبره شیخ ابو اسحاق، قلعه کهنه نادری، زیارت‌گاه آبقه، حمام قدیمی آبقه و محوطه تاریخی آسباد ) و علاوه بر آن چشم انداز مناظر طبیعی و منطقه کوهستانی آن می‌تواند این روستا را نیز جزء مناطق گردشگری شهرستان معرفی کند؛ آبقه که در بخش مرکزی و به فاصله 45 کیلومتری غرب تایباد قرار گرفته و دارای آب مناسب و هوای دلپذیر کوهستانی و مناظر سبز است.

تاج‌محمدی افزود: روستای حسینی، در فاصله ی 38 کیلومتری غربی تایباد و در بخش میان ولایت واقع شده باغات فراوان میوه، وجود آسیاب‌های آبی تاریخی و واقع شدن این روستا در بین جاده و کوه اهمیت آن را چند برابر کرده است. روستای سوران، سنگ افراشته‌های تاریخی و منحصر به فرد، قلعه سنگی، وجود مزار شخصیتی عرفانی و مذهبی به نام« امیر حمزه شکر بار»، باغات میوه و سرسبزی و طراوت هوای کوهستانی دارد. روستای کرات نیز یکی از جاذبه‌های محبوب این شهرستان است که چند اثر تاریخی نیز در آن وجود دارد.

رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شهرستان تایباد گفت: روستای ایله در منطقه‌ای کوهستانی در 45 کیلومتری شهرستان تایباد و درجنوب غربی آن واقع شده و کوه‌های مرتفع و دره‌های سرسبز دارد؛ روستای جوزقان نیز در فاصله 34 کیلومتری غرب تایباد و 5 کیلومتری شهر مشهدریزه مرکز بخش میان ولایت در منطقه ای کوهپایه‌ای واقع شده و طبیعت بکر و آب و هوای دلچسب این روستا و همچنین وجود سنگ مزارات و آثار تاریخی فراوان از جمله مزار خواجه این روستا را به مکانی جذاب برای گردشگران تبدیل کرده است.

تایباد از شهرهای خراسان‌رضوی، با مرکزیت شهرستان تایباد است که در شرق این استان و در نزدیکی مرز ایران و افغانستان قرار دارد.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

10