گوسفند لری بختیاری؛ یک نژاد مهم ایرانی که جثه بزرگی دارد/ تصاویر

تنوع نژادی گوسفند در ایران نسبتا بالاست و در این میان یکی از نژاد‌های گوسفند گوشتی که در ایران زیست دارد و پرورش داده می‌شود «گوسفند لری بختیاری» است. همان‌طور که از نام آن پیداست این گوسفند مخصوص مناطق لر نشین ایران به ویژه چهارمحال و بختیاری و لرستان است. طبق آخرین برآورد‌های صورت گرفته در حال حاضر بیش از ۶ میلیون و ۵۰۰ هزار گوسفند از نوع لری بختیاری در مناطق جنوبی ایران زندگی می‌کنند که در نوع خود یک رقم قابل توجه است.

این حیوان در پرواربندی بسیار معروف است چرا که میزان افزایش روزانه وزن بدنش حدود ۲۳۰ گرم در روز است که یک رقم بسیار قابل توجه برای پرواربندی به شمار می‌رود و سودآورری خوبی را نصیب دامداران می‌کند. 

ویژگی‌های ظاهری گوسفند لری بختیاری

گوسفند لری بختیاری ظاهری جذاب و‌تر و تمیز دارد و به نوعی در بین نژاد‌های ایرانی منحصر به فرد است. این گوسفند دارای بدنی قوی و اندام‌های پربار است که باعث شده استقامت این حیوان افزایش یابد. رنگ این حیوان غالبا سفید است، اما رنگ‌های قهوه‌ای کم رنگ و یا تیره نیز روی بدن این حیوان گا‌ها دیده می‌شود. گوش این حیوان نسبتا بلند است و قسمت انتهایی دست و پا به شکل مفصل خرگوش شکل داده شده است.

لکه رنگی در اطراف چشم این حیوان وجود دارد و به خاطر داشتن سر بزرگ با نیم رخ محدب و وجود برآمدگی روی بینی، ظاهر آن از سایر نژاد‌های گوسفند ایرانی متمایزتر است. این ویژگی‌ها را می‌توان در قوچ بختیاری اصیل به خوبی مشاهده کرد. در حالت کلی رنگ بدن این گوسفند سفید است و دست و پای قوی و عریض، سر بزرگ و محدب و وجود مو در ناحیه سر به صورتی که به آن کاکل گفته می‌شود از ویژگی‌های گوسفند لری بختیاری است. نکته دیگر اینکه هم قوچ و هم میش غالبا بدون شاخ هستند البته ممکن است قوچ‌های بختیاری گا‌ها شاخ‌های پیچدار داشته باشند. 

دست و پای این گوسفند اصیل ایرانی بلند است و استخوان‌بندی درشتی دارد و ران‌های عریض و عضلانی از ویژگی‌های دیگر این گوسفند است. نکته مهم دیگر این است که این نژاد گوسفند دنبه بزرگی دارد طوری که حتی تا مفصل خرگوشی مانند آن دراز است، اما این برای یک گوسفند گوشتی دست کم از دید دامداران یک مزیت محسوب نمی‌شود و به همین دلیل گا‌ها اقدام به قطع دنبه آن‌ها می‌کنند. 

برخی از گوسفندان بختیاری کاکل‌دار هستند و به همین خاطر قیمت این کاکل‌دار‌ها نسبت به بقیه گوسفندان بیشتر است. وجود مو در ناحیه سر گوسفند و برآمدگی بینی باعث شده که قیمت این گوسفند افزایش یابد. طبق آمار‌ها بین ۷ تا ۱۰ درصد گوسفندان بختیاری کاکل‌دار هستند و به همین دلیل نسبت به بقیه گوسفندان این نژاد قیمت بالاتری دارند. در حالت کلی با توجه به اینکه این گوسفند یک نژاد سنگین وزن است و قوچ‌ها تا ۷۷ کیلوگرم وزن می‌گیرند گوسفند گران‌قیمتی نسبت به بقیه نژاد‌های گوسفند محسوب می‌شود. 

وزن بدن گوسفند بختیاری 

به گزارش راز بقا؛ با توجه به اینکه این گوسفند یک نژاد گوشتی است به همین خاطر سنگین‌وزن است و جزء سنگین‌وزن‌ترین نژاد‌های ایرانی به شمار می‌رود. این گوسفند ویژه پرواربندی است و به همین خاطر افزایشی روزانه وزن خوبی دارد.

وزن یک بره نر در بدو تولد ۴.۷ کیلوگرم و وزن بدن ماده نیز ۴.۴ کیلوگرم است. بره نر در سه ماهگی به ۳۱ و ماده به ۲۹ کیلوگرم می‌رسد. در سن شش ماهگی هر بره نر وزن ۴۲ کیلوگرم را تجربه می‌کند و ماده نیز به ۳۷ کیلو می‌رسد و یک گوسفند بالغ نر حدود ۷۷ کیلوگرم وزن دارد در حالی که ماده‌ها به وزن ۵۵ کیلویی می‌رسند.

گوسفند بختیاری روزی ۲۳۰ گرم افزایش وزن دارد و به همین دلیل برای پرواربندی احتمالا بهترین نژاد است. میزان درصد لاشه ۴۶ درصد است که نشان از تولید خوب گوشت و وزن‌گیری بالا دارد. 

شیر و پشم گوسفند بختیاری 

درصد دوقلوزایی این گوسفند نیز ۷ درصد است که یک درصد خوب محسوب می‌شود و جزء گوسفندان چندقلوزاست. باید گفت که این گوسفند شیردهی خوبی هم دارد و در طول دوره ۵ ماه شیردهی حدود روزانه ۸۰۰ گرم شیر می‌دهد. 

هر رأس گوسفند بختیاری توانایی تولید ۱.۵ تا ۴ کیلو پشم در سال را دارد که برای یک گوسفند گوشتی حقیقتا خارق العاده است. قطر پشم این گوسفند ۳۱ تا ۳۸ میکرون است و طول دسته ۱۲ تا ۱۸ سانتیمتر است.