جرائم خشونت‌آمیز و عوامل مؤثر در بروز آنها
در یک مطالعه عنوان شد که در کشورهایی که میزان خشونت کم است، ترکیبی از شروط مردم‌سالاری، پاسخ‌گویی دولت، کارآیی دولت، حاکمیت قانون، فرصت فرهنگی، سرمایه رابطه‌ای و فرصت اقتصادی حضور دارد.
در طول تاریخ جامعه‌ای وجود نداشته که عاری از خشونت بوده باشد؛ به طوری که سالانه حدود ۵.۳ میلیون نفر قربانی خشونت در دنیا برآورد می‌شود. با وجود این‌که خشونت در بیشتر مناطق جهان یک مسئله است؛ اما همه جوامع به طور یکسان، این واقعیت اجتماعی را تجربه نکرده‌اند.
سوال این‌جاست که چرا در برخی کشورها، خشونت کم است؛ ولی کشورهای دیگری با شدت و حدت خشونت روبه‌رو هستند و جرائم خشونت‌بار بیشتری را تجربه می‌کنند؟
دکتر رسول عباسی تقی‌دیزج؛ استادیار گروه تاریخ و جامعه‌شناسی دانشگاه محقق اردبیلی با انجام پژوهشی؛ عوامل جامعه‌شناختی موثر بر وقوع جرائم خشونت‌آمیز را بررسی کرد.
این مطالعه با استفاده از منطق فازی انجام شد و با بررسی بازه زمانی ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۶، داده‌های ۸۹ کشور مورد بررسی قرار گرفت.
بررسی‌های این مطالعه نشان داد که ترکیب شروط فرصت اقتصادی، سرمایه رابطه‌ای، مردم‌سالاری، پاسخ‌گویی دولت، کارایی دولت، حاکمیت قانون و فرصت فرهنگی، عواملی هستند که تاثیر زیادی در میزان وقوع جرائم خشونت‌آمیز دارند و این هم در کشورهایی که در آنها میزان خشونت کم است و هم در کشورهایی که میزان خشونت در آنها زیاد است، صدق می‌کند.
به بیان دیگر در کشورهایی که میزان خشونت کم است، ترکیبی از شروط مردم‌سالاری، پاسخ‌گویی دولت، کارآیی دولت، حاکمیت قانون، فرصت فرهنگی، سرمایه رابطه‌ای و فرصت اقتصادی حضور دارد.
در میان فرصت‌های چندگانه، فرصت فرهنگی و مردم‌سالاری نقش تعیین‌کننده‌ای در پیش‌بینی نتیجه داشت. غیر از این شروط، شرط فرصت اقتصادی نیز در کنار شروط دیگر، مصداق تجربی داشت.
همچنین در کنار این شروط باید به نقش تنظیمات ساختاری و قدرت تنظیم‌کنندگی دولت در سطح کلان اشاره کرد که نمود بارز آن در حاکمیت قانون، پاسخ‌گویی و کارآیی دولت برجسته است. به طور کلی نتایج به‌دست آمده نشان می‌دهد که کشوری می‌تواند از تجربه زیاد جرائم خشونت‌آمیز در امان باشد که شروط علّی مطرح‌شده را داشته باشد.
در این مطالعه عنوان شد که برابری اقتصادی لزوما در همه موارد با نتیجه همراه نیست. چه بسا با تنظیم ساختاری کارا، نابرابری اقتصادی لزوما ایجاد کننده جرائم خشونت‌آمیز نباشد. بنابراین؛ نتیجه تا حد زیادی با داشتن مجموعه دلایل زمینه‌مند، به ترکیب عوامل بستگی دارد.
دکتر عباسی تقی‌دیزج در خصوص یافته‌های این پژوهش می‌گوید: نتایج این تحقیق به ما در امر شناخت علت بروز جرائم خشونت‌آمیز در سطح کلان کمک می‌کند تا دست‌اندر کاران این امر با اشراف نظری و تجربی بیشتر به موضوع، در امر سیاست‌گذاری در این حوزه موفقیت حاصل کنند.
یافته‌های این مطالعه، زمستان سال جاری به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان «مطالعه ملی-عرضی عوامل موثر بر جرائم خشونت‌آمیز در سطح کلان» در فصل‌نامه جامعه‌شناسی کاربردی دانشگاه اصفهان ، منتشر شده است.
منبع: ایسنا
46
