فروردین رفت، پیک هفتم نیامد

پیک هفتم کرونا، از بیخ گوش فروردین گذشت. پس از پایان تعطیلات نوروز بود که بسیاری از متخصصان بهداشت و درمان از احتمال وقوع پیک هفتم کرونا در کشور ابراز نگرانی می‌کردند. به اعتقاد آنها شلوغی‌های پیش از تعطیلات، سفرها و دورهمی‌های نوروزی و علاوه بر آن بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها می‌تواند منجر به وقوع یک پیک دیگر در کشور شود، حالا اما پایان فروردین، آمارهای اعلام شده از میزان ابتلا، بستری و مرگ‌ها، حکایت از پایدار بودن وضعیت آرام کرونایی در کشور دارد. در آخرین روز فروردین، تعداد مرگ‌ومیر روزانه بیماران کووید-۱۹ به کمتر از ۲۰ نفر رسید و در ۱۹ استان هم هیچ موردی از مرگ ثبت نشد. هر چند نباید فراموش کرد که کرونا تمام نشده و همچنان اومیکرون با زیرسویه‌های متعدد و ترکیبی‌اش در برخی کشورها تاخت و تاز می‌کند، تا جایی که براساس اعلام علیرضا بیگلری، رئیس انستیتوپاستور ایران به همشهری، بررسی‌ها نشان می‌دهد در 3 ماه اخیر، 80درصد سویه غالب در کشور BA2 است. او این خبر را هم می‌دهد که دیگر قرار نیست شناسایی سویه‌های جدید با تأخیر و از دست رفتن زمان همراه شود:«ما اکنون به مجهزترین دستگاه پایش و توالی‌یابی جهش‌ها (NGS) مجهز شده‌ایم و شبکه آزمایشگاه‌های تشخیص مولکولی کشور می‌تواند واریانت‌های مختلف شامل واریانت‌های جدید را از طریق NGS تشخیص داده و رصد کند. با این روش جهش‌های ویروسی در کشور به سرعت شناسایی می‌شوند.» سویه غالب BA2 در برخی کشورهای اروپایی آمار ابتلا را بالا برده است، در شانگهای چین هم روزانه نزدیک به 20هزار نفر را مبتلا می‌کند. به‌گفته بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت موج اومیکرون با زیرسویه‌های جدیدش در ۴ ماه گذشته در آمریکا حدود ۲۰۰ هزار و در آلمان با جمعیت مشابه ایران، حدود ۲۵ هزارنفر را قربانی کرده است اما آمار فوتی‌ها در ایران حدود ۷ هزار نفر است و علت کاهش مرگ‌ومیرها، واکسیناسیون مؤثری بود که با کمک مردم به خوبی در کشور انجام شد.
آخرین اطلاعات جمع‌آوری شده از شیوع کرونا در کشورهای مختلف نشان می‌دهد، میانگین فوت روزانه طی هفته جاری‌‌ در کشورهای آمریکا حدود ۴۰۰ مورد، در انگلستان ۲۰۰ مورد، در آلمان ۱۶۰ مورد، در فرانسه ۱۲۰ مورد و در کانادا ۷۰ مورد بود؛ در حالیکه در همین زمان میانگین فوت روزانه کرونا در ایران کمتر از ۳۰ نفر بود.

ضرورت آغاز تزریق دوز چهارم واکسن کرونا 
خطر شدت گرفتن کرونا و وقوع پیک جدید، همچنان برقرار است. محمد‌رضا هاشمیان، عضو کمیته علمی کشوری کنترل و مقابله با کرونا در این‌باره به همشهری می‌گوید: «نباید فراموش کرد که بیماری همچنان وجود دارد اما اثربخشی واکسن‌ها باعث شده که موارد ابتلا حدود 1500نفر باشد. هر چند این آمار مربوط به تست‌های روزانه است و برخی مبتلایان به‌دلیل ابتلای خفیف تست نمی‌دهند، بنابراین آمار بیماری بالاتر است اما شدید و منجر به مرگ نیست.» به‌گفته این فوق‌تخصص مراقبت‌های ویژه، هم‌اکنون بیشتر افراد جامعه به‌دلیل واکسیناسیون یا مبتلا نمی‌شوند و یا درصورت ابتلا، نوع خفیف بیماری را تجربه می‌کنند: «در بخش آی‌سی‌یو هم با کاهش بستری‌ها مواجه هستیم و در بیشتر موارد افرادی که واکسن نزده یا واکسیناسیون‌شان را کامل نکرده‌اند درگیر مرگ می‌شوند. بنابراین مهم‌ترین نگرانی هم‌اکنون از کاهش نرخ واکسیناسیون در کشور است و ضرورت تزریق دوز چهارم. در بسیاری از کشورها ازجمله ترکیه در همسایگی خودمان تزریق دوز چهارم واکسن را آغاز کرده است و درباره گروه‌های پرخطر، افراد سالمند و کادر درمان کشورمان هم باید مجوز تزریق این دوز ایمنی‌ صادر شود.» پیش از این وزیر بهداشت هم بر اهمیت تزریق دوز چهارم واکسن در پاییز اشاره کرده و گفته بود احتمالا این دوز برای بیماران با نقص ایمنی تزریق خواهد شد.هاشمیان در ادامه درباره اینکه با وجود کاهش استقبال از واکسن‌ها و مراجعه نکردن 30میلیون نفر برای تزریق دوز سوم آیا دوز چهارم از سوی مردم مورد استقبال قرار خواهد گرفت، می‌گوید: «واکسیناسیون اجباری نیست، شاید برخی افراد اعتقادی هم به آن نداشته باشند. اما درصورت صدور هر چه سریع‌تر مجوز از سوی وزارت بهداشت برای عموم، می‌توان از مرگ‌ومیر احتمالی در آینده پیشگیری کرد. ما در کشورمان واکسنی مثل پاستوکووک داریم که کیفیت بالاتری نسبت به مدرنا و فایزر در برابر اومیکرون دارد و تزریق دوز چهارم برای کسانی که مایل به تزریق هستند می‌تواند آنها را در برابر این سویه ایمن کند. تاکنون ثابت شده که واکسن بهترین پیشگیری در برابر کرونا و کاهش مرگ‌و‌میر ناشی از آن است.» هاشمیان معتقد است افرادی که واکسن نمی‌زنند باید بدانند که حتی اگر خودشان به نوع سخت بیماری مبتلا نشوند اما با پنهان کردن و گردش بیماری می‌توانند منجر به ابتلا و مرگ افراد سالخورده و دارای نقص سیستم ایمنی شوند: «به هر حال عوارض واکسن وجود دارد اما به هیچ عنوان قابل مقایسه با خود بیماری کرونا و عوارض ناشی از آن نیست.» 

اومیکرون برای واکسینه‌ شده‌ها، مثل سرماخوردگی است
پیام طبرسی، دبیر کمیته تخصصی تشخیص و درمان کووید-۱۹ و رئیس بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری هم اگرچه تأیید می‌کند که شیب اومیکرون در کشور کاهش داشته، اما معتقد است که این بیماری همچنان افراد مسن و بیماران زمینه‌ای را تهدید می‌کند و عوارض شدید و درجه‌ای از کشندگی را به همراه دارد:«با اینکه پیش‌بینی می‌شد بعد از تعطیلات نوروز موج افزایشی بیماری را شاهد باشیم اما با گذشت 2هفته از تعطیلات افزایش قابل توجهی نداشتیم. براساس آمار وزارت بهداشت، در 10روز گذشته، موارد مثبت حدود ۲ هزار نفر و بستری‌ها از ۳۰۰ تا ۵۰۰ نفر متفاوت بوده و به‌نظر می‌رسد شیب نزولی به کندی در حال وقوع است.» او که با بخش سلامت رادیو تهران صحبت کرده، درباره فصلی شدن کرونا هم گفته: «این پیش‌بینی در مورد کرونا کار مشکلی است، چون سویه‌های آن مدام در حال تغییر هستند. اما پس از ایجاد موج‌های متعدد و فروکش‌کردن دلتا به واسطه پوشش خوب واکسیناسیون در بسیاری کشورها، شدت اومیکرون که رکورد تعداد مبتلایان را شکست از نظر بستری و مرگ‌ومیر رو به کاهش است. مشخص است اومیکرون به‌تدریج در افراد جوانی که واکسینه شده و بدون بیماری زمینه‌ای هستند در حال تبدیل شدن به یک بیماری در حد سرماخوردگی ساده است.» 

از شیوع XE در انگلیس تا زیرسویه جدید در آمریکا
البته با اینکه وضعیت کرونا در کشور نزولی است و آمار مرگ‌ومیر‌ها به کمتر از 20نفر رسیده اما کرونا در برخی کشورها شرایط متفاوتی را رقم زده است. مقامات بهداشتی انگلیس از شناسایی بیش از ۱۱۰۰ مورد ابتلا به ‌سویه ترکیبی اومیکرون (BA1-BA2) تحت عنوان XE خبر می‌دهند که قابلیت سرایت بالایی دارد و احتمالا در مدت زمان کوتاه به ‌سویه غالب در این کشور تبدیل خواهد شد، هر چند که تزریق واکسن‌ها از مردم در برابر آن محافظت خواهد کرد. از سوی دیگر مطالعات نشان می‌دهد که زیرسویه ترکیبی XE نسبت به ‌سویه‌های قبلی کووید-۱۹ از قدرت سرایت بالاتری برخوردار است و افراد واکسینه نشده که بیشتر کودک هستند را بیشتر در معرض خطر قرار داده است. البته علائم این سویه در کودکان به‌طور کلی خفیف و شامل علائم دستگاه تنفسی فوقانی مانند تب، آبریزش بینی، گلودرد، بدن‌درد و سرفه خشک است. همچنین مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) هم از کشف گونه جدیدتری از سویه اومیکرون در این کشور موسوم به BA.2.12.1 خبر می‌دهد که یک‌پنجم موارد جدید ابتلا در این کشور را شامل می‌شود. به‌گفته مقامات بهداشتی آمریکا زیرسویه BA275 درصد موارد ابتلا در این کشور است اما از هفته گذشته تاکنون دلیل افزایش موارد ابتلا به کووید در این کشور زیرسویه جدید یعنی BA.2.12.1  است هر چند که هنوز هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد این زیرسویه جدید باعث بیماری شدیدتر می‌شود. چین هم تنها کشور دنیاست که با افزایش تعداد مبتلایان، باز هم سیاست محدودیت‌های سختگیرانه کرونایی و تعطیلی‌های سراسری را برای شهر شانگهای درنظر گرفته است. اکنون آمار ابتلا در این شهر 25میلیون نفر و روزانه نزدیک به 20هزار نفر است و آمار فوتی‌ها هم از زمان بحران بیماری تاکنون تنها 17نفر اعلام می‌شود.