آمار بیکاری تحصیلکردگان فارس بالاتر از میانگین کشوری / ادامه تحصیلات برای یافتن شغل، امیدی واهی یا غیر واهی؟

از شیراز سودای کار و اشتغال بسیاری از جمعیت جوانان را  به این امید واهی که بعد از فارغ التحصیلی شغلی داشته باشند، به سمت تحصیلات دانشگاهی و مدرک گرایی سوق داده است.

حالا افزایش نرخ بیکاری، عدم تناسب شغل شاغلان با تحصیلات آنها و بیکاری فزاینده قشر تحصیل کرده درکشور و استان فارس گویای این است که جمعیت زیادی در تحصیلکرده‌ها در انتظار پیدا کردن شغل هستند یا شغل آنها تناسبی با تحصیلات‌شان ندارد.

بر اساس آماری که مرکز آمار ایران در زمستان گذشته منتشر کرد، میزان بیکاری در استان فارس به   ۲/ ۸ درصد  رسید  و برای ۲۸ درصد جمعیت آماده و مشتاق کار در استان بیکاری ثبت شده است  . براساس این گزارش ۲۴ درصد از این جمعیت تحصیلات دیپلم به بالا دارند و به صورت کلی یک سوم درصد جمعیت آماده به کار بیکار هستند. 

بیکاری موضوع جدیدی نیست و این پدیده طی چند دهه  گذشته جمعیت زیادی را  شامل می شود و بدتر اینکه  جمعیت بیکار روبه افزایش است.

ادامه تحصیلات دانشگاهی در مقاطع مختلف به امید پیدا کردن شغل مناسب

رضا یکی از جوانان دارای تحصیلات دانشگاهی است که با موضوع بیکاری روبرو است: «زمانی که از دانشگاه فارغ التحصیل شدم موفق به پیدا کردن شغل مناسبی نشدم و بارها به من گفته شد که برای پیدا کردن شغل ادامه تحصیل بدهم و همچنان ادامه تحصیل دادم اما هیچ تغییری در وضعیت بیکاری من ایجاد نشد.»

او که کارشناسی ارشد ریاضی دارد در مورد شرایط کار می گوید: نه تنها فارغ التحصیلان  رشته من بلکه  دانشجویان  رشته های دیگر  هم بیکار هستند و بازار کار ندارند.

رضا در مورد تلاش برای پیدا کردن شغل با اشاره به اینکه تلاش او برای شغل مناسب به نتیجه ای نرسیده است، ابراز می کند: بارها شغل های مختلفی را تجربه کردم که به طور موقت و با شرایط نامناسب بود و در حال حاضر  آموزش خصوصی رشته ریاضی  را شروع کرده ام اما دوره ای است و شغل پایداری محسوب نمی شود.

دغدغه پیدا کردن کار پس  از ۱۰ سال تحصیلات عالی دانشگاهی

رحمانی دانشجوی تخصصی است که می گوید بعد از ۱۰ سال درس خواندن در دانشگاه هنوز تضمینی برای شغل و بازار کار ندارم و باید نگران این موضوع باشم.

وی ادامه می دهد: گرفتن تخصص در دانشگاه های دولتی یک امتیاز محسوب می شود اما صرفا تا همین دوران دانشجویی است و برای بازار کار باید همانند دیگر جویندگان کار به دنبال آن بود.

به گفته رحمانی بازار کار نامناسب نه تنها برای افراد فاقد تحصیلات بلکه برای افرادی هم که تحصیلات عالی دارند دغدغه اصلی است.

پذیرش زیاد دانشجو و پدیده بیکاران تحصیل کرده

اما بیکاری قشر تحصیل کرده در جامعه ایرانی و ریشه های آن موضوعی است که کرامت اله راسخ، جامعه شناس و عضو هیأت علمی دانشگاه در این رابطه می گوید: بیکاری جوانان تحصیلکرده یا بهتر بگوییم جوانان با مدرک، پدیده  مخصوص جامعه ایران نیست بلکه در تقریباً تمام جوامع در حال توسعه مشاهده می شود و علت آن رشد ناموزون اقتصادی است به این معنا که بخش‌های مختلف اقتصاد غیر متوازن رشد می‌کند.

وی می افزاید: برای نمونه وزارت علوم تعداد بسیار زیادی دانشجو می گیرد در حالی که بخش صنعت و تولیدات اقتصادی نمی تواند این نیروهای جوان و متخصص را جذب کند، این موضوعی  است که تقریبا تمام کشورهای در حال توسعه دنیا به خصوص در منطقه خاورمیانه با آن روبرو هستند.

به گفته راسخ دومین علت سیاست وزارت علوم در افزایش تعداد دانشجویان است که به هر قیمتی بدون هیچ گونه محاسبه‌ای به نهادهای مختلف و افراد خصوصی برای تاسیس مراکز آموزش عالی مجوز داده اند که  ارتباط چندانی با نیازهای جامعه به نیروی متخصص ندارد.

این جامعه شناس  دلیل دیگر را سیاست اقتصادی دولت مبنی بر واگذاری طرح تامین هزینه های آموزشی به مراکز آموزشی  می داند که این مراکز  تامین این نیازها را از طریق شهریه انجام می دهند که از دانشگاه‌های غیرانتفاعی گرفته تا موارد دیگر مؤسسات و دانشگاه آزاد نمونه بارز این نوع مؤسسات هستند به این صورت که تمام هزینه ها را از شهریه دانشجو تامین می کنند و برای اینکه بتوانند پاسخگوی نیازهایشان باشند بدون هیچ چارچوب و قاعده‌ای دانشجو جذب می‌کنند .

راسخ دلیل سوم  را عدم ارتباط بین صنایع به طور کلی بخش تولیدی و صنعتی اقتصاد با نیروهای متخصص می داند و می افزاید: در کشورهای توسعه یافته می‌بینیم که ارتباط ارگانیک بین نیاز صنایع است و میزان متخصصانی که در مراکز آموزش عالی تربیت می‌شوند بیشتر است.

افراد با  امید جذب در دستگاه های دولتی به دانشگاه می روند

وی ادامه می دهد: موضوع دیگر روحیه مرسوم در کشورهای در حال توسعه و به خصوص کشورهای نفتی است که جوانان عموماً به دانشگاه می روند با این انتظار که فارغ التحصیل شوند و کارمند دولت شوند و تصور دیگری در طول تحصیل برای اشتغال خودشان ندارند.

به گفته راسخ در نظام آموزشی هم با این شکل تفکر سازماندهی شده است یعنی دانشجویان در دانشگاه کمتر مهارت کسب می کنند و بیشتر اطلاعات ارائه شده در دانشگاه ها  عمومی  است که برای نیاز کارمندان بخش اداری دستگاه دولتی است.

این جامعه شناس معتقد است که علت همه گرفتاری ها چه در قشر تحصیل کرده و چه تحصیل نکرده وضعیت اقتصادی است به این معنا که اقتصاد کار نمی کند و  در یک کلام یعنی تحولات اقتصادی هم در چشم انداز نیست .

آمار بیکاری تحصیلکردگان فارس بالاتر از میانگین کشوری

رئیس مجمع نمایندگان فارس هم با بیان اینکه متاسفانه آمار بیکاری در میان قشر تحصیلکرده در استان فارس بالاتر از میانگین کشوری است، گفت: متاسفانه وضعیت اشتغال در استان فارس مناسب نیست این در حالی است که هر فردی آمار اشتغال را مناسب و بدون مشکل عنوان کرده در حال اشتباه است.

علیرضا پاک فطرت، با اشاره به اینکه در شرایط فعلی نیاز است تا اعتبارات به بخش کار و اشتغالزایی اختصاص داده شود، افزود: در حال حاضر بانک ها باید توجه بیشتری به موضوع اشتغال داشته باشند.

اشتغال و بیکاری از جمله موضوع‌های اساسی اقتصاد هر کشوری است که در طول سالها روند افزایشی پیدا کرده است و حالا جمعیت زیادی از نیروی کار در انتظار پیدا کردن شغل هستند.