رشد ۴۵ درصدی عرضه در بازار خودروهای صفر کیلومتر

بررسی روند تولید و فروش خودرو تا آذر ماه امسال نشان می‌داد با وجود افزایش تولید خودرو در سال‌جاری شرکت‌های خودرو‌ساز بخشی از تولیدات خود را راهی پارکینگ کرده بودند به‌طوری که طبق اطلاعات موجود تولید خودرو در 9ماه امسال 2.3درصد رشد کرده بود با این حال 7درصد خودرو‌های تولید شده معادل 49هزار دستگاه به‌جای بازار، راهی پارکینگ شده بودند و مقدار فروش خودرو نیز در این مدت به‌طور میانگین 10درصد کاهش یافته بود. این روند افزایش دپوی خودرو در پارکینگ‌ها ظرف چند ماه گذشته به رشد قیمت در بازار منجر شده بود، زیرا حجم تقاضا در بازار بسیار بالاست اما میزان عرضه تناسبی با میزان تقاضا ندارد.
پیش از این خودروسازان مدعی بودند به‌دلیل مشکلاتی که در تامین قطعات وجود دارد خودروها به مرحله تجاری‌سازی‌ نمی‌رسند و علت دپوی گسترده خودرو در پارکینگ‌ها همین موضوع است. اما در دی ماه به‌دنبال انتشارگزارشی در روزنامه همشهری درباره دپوی گسترده خودرو در پارکینگ‌ها، سازمان بازرسی کل کشور وارد عمل شد و به خودروسازها هشدار داد که باید روند دپوی خودرو را کاهش دهند. این موضوع از یک طرف به افزایش عرضه خودرو در دی ماه منجر شد و از طرف دیگر اثبات کرد استدلال خودرو‌سازی‌ در مورد کمبود قطعات درست نبوده است.
سازمان بازرسی کل کشور، ضمن اشاره به خلف وعده خودروسازان درباره کاهش محصولات ناقص در پارکینگ‌ها، این کار را از مصادیق احتکار برشمرده بود و ذبیح‌الله خداییان، سخنگوی قوه قضاییه نیز اعلام کرده بود که اگر خودروسازان پاسخگو نباشند، پرونده آنها به مراجع قضایی می‌رود.

رشد فروش خودرو در دی ماه 
حالا یک ماه بعد از اولتیماتوم سازمان بازرسی، آمار‌ها نشان می‌دهد هشدارهای نهاد‌های نظارتی کارساز بوده زیرا میزان فروش خودرو در ماه قبل با 45درصد افزایش نسبت به آذرماه به 111هزارو 696دستگاه رسیده و حجم فروش خودرو در دی ماه نسبت به ماه قبل 34هزارو 396دستگاه افزایش یافته است.
برآورد‌ها نشان می‌دهد شرکت‌های خودرو‌ساز در دی ماه امسال 17هزار دستگاه از خودرو‌های دپو شده در پارکینگ‌هایشان را راهی بازار کرده‌اند و بخش عمده این رشد ناشی از افزایش عرضه محصولات سایپا در بازار بوده است.آمارها نشان می‌دهد حجم فروش محصولات سایپا در ماه گذشته 95.6درصد افزایش یافته است. 
سایپادر دی ماه امسال 20هزارو 367دستگاه خودروی بیشتر، نسبت به آذرماه فروخته است. جمع کل فروش این شرکت در دی ماه به 41هزارو 662دستگاه رسیده است. در آذرماه سایپا 22هزار دستگاه خودرو فروخته بود. با وجود افزایش عرضه، میزان تولید سایپا در دی ماه کاهش یافته است. ایران خودرو نیز در دی ماه امسال میزان فروش خود را 40درصد افزایش داده و جمعا 55هزارو 46دستگاه خودرو راهی بازار کرده است. تعداد خودرو‌های فروخته شده ایران‌خودرو در دی ماه امسال 15هزارو 831دستگاه بیشتر از آذرماه بوده است. با وجود این تغییرات در میزان فروش شرکت‌های سایپا و ایران خودرو، در میزان فروش پارس خودرو و زامیاد تغییری ایجاد نشده است.

رشد نامتوازن تولید
آمار‌ها نشان می‌دهد حجم تولید خودرو در دی ماه امسال نسبت به آذرماه با 5.8درصد افزایش به 94هزارو 616دستگاه رسیده است. تعداد خودروهای تولیدشده در دی ماه امسال 5هزارو 187دستگاه بیشتر از ماه قبل بوده و با این میزان تولید، جمع کل تولید خودرو در 10ماه امسال به مرز 790هزار دستگاه رسید. بخش عمده این رشد ناشی از افزایش تولید در شرکت ایران خودرو بوده است. شرکت‌های سایپا، پارس خودرو و زامیاد در دی ماه امسال با کاهش تولید مواجه بوده‌اند. آمار‌ها نشان می‌دهد ایران خودرو در دی ماه امسال جمعا 55هزارو 764دستگاه خودرو تولید کرده، این میزان 30درصد بیشتر از آذرماه است و همین موضوع به رشد جمع کل تولید خودرو در ایران منجر شده است، زیرا بقیه خودروساز‌ها با افت تولید مواجه بوده‌اند. با وجود این رشد تولید در ایران خودرو، این شرکت هنوز از برنامه‌های سالانه عقب است زیرا میزان تولیدات ایران‌خودرو در 10ماه امسال 1.7درصد کمتر از 10ماهه پارسال است. قرار بود میزان تولید در سال‌جاری افزایش یابد.
آمار‌ها نشان می‌دهد با وجود رشد تولید در ایران خودرو، سایپا در دی‌ماه امسال با کاهش 18درصدی تولید مواجه شده و جمع کل تولیدات این شرکت با 5هزارو 637دستگاه کاهش نسبت به آذرماه به 25هزارو 438دستگاه رسیده است. پارس‌خودرو و زامیاد نیز در دی ماه امسال به‌ترتیب با کاهش 13.3و 13.4درصدی مواجه شده‌اند.
بررسی‌های آماری از وضعیت تولید در شرکت‌های خودرو‌سازی‌ نشان می‌دهد روند تولید در شرکت‌های خودرو‌سازی‌ در ماه‌های مختلف نوسان زیادی داشته که هنوز دلایل این نوسان‌ها به‌طور واضح مشخص نیست اما این نوسان‌ها در میزان تولید نشان‌دهنده رشد نامتوازن صنعت خودرو است. این روند نامتوازن تولید در حالی اتفاق می‌افتد که وزارت صنعت وعده داده تا سال 1404تیراژ تولید خودرو را به 3میلیون دستگاه می‌رساند. حتی قرار است ظرف روز‌های آینده از بسته جامع افزایش تولید نیز رونمایی شود اما به زعم کارشناسان تا وضع حکمرانی شرکت‌های خودرو‌سازی‌ از طریق بهینه‌سازی‌ ترکیب سهامداری آنها اصلاح نشود امکان رسیدن به تیراژ تولید 3میلیون دستگاه در سال شدنی نیست.

رشد درآمدها
اطلاعات آماری از وضعیت درآمد شرکت‌های خودرو‌سازی‌ نیز نشان می‌دهد جمع کل درآمد شرکت‌های خودرو‌سازی‌ در 10ماه امسال 93درصد رشد کرده و به مرز 94هزارمیلیارد تومان رسیده است. درآمد شرکت‌های خودرو‌سازی‌ از محل فروش خودرو از ابتدای سال تاکنون 45هزار میلیارد تومان نسبت به سال قبل افزایش یافته که بخش عمده آن ناشی از افزایش قیمت فروش محصولات این شرکت‌هاست. به‌طور مثال میانگین نرخ فروش محصولات سایپا و ایران خودرو 80درصد بالاتر از سال قبل است و قیمت محصولات زامیاد نیز در این مدت دوبرابر شده است با این حال و با وجود رشد اسمی درآمد شرکت‌های خودرو‌سازی‌، به‌دلیل واقعی نبودن قیمت‌ها و بالا بودن هزینه‌های مالی و تولید، شرکت‌های خودرو‌سازی‌ همچنان در حال تولید زیان هستند، طوری که طبق صورت‌های مالی 6ماهه هم‌اکنون جمع کل زیان تلفیقی شرکت‌های خورو‌سازی‌ به مرز 100هزار میلیارد تومان رسیده است.