روند کاهش استفاده از دلار در بازار در پی سوءاستفاده از هژمونی ارزی

همان روز،وزارت امور خارجه ایران با صدور بیانیه‌ای، اعلام کرد: رأی دیوان بین المللی دادگستری سند دیگری بر حقانیت مواضع جمهوری اسلامی ایران و بیان کننده رفتارهای متخلفانه دولت ایالات متحده آمریکا است. اما سخنگوی وزارت خارجه آمریکا  در واکنش به رای دیوان بین المللی دادگستری درباره ایران آن را از سویی "ضربه بزرگی" به ایران و از سوی دیگر ناامید کننده خواند.

دیوان بین المللی دادگستری اصلی ترین ارگان قضایی سازمان ملل است و رأیی که برای پرونده  کنونی صادر شده را می توان به  هست سال پیش برگرداند. در ژوئن ۲۰۱۶، جمهوری اسلامی ایران با استناد به عهدنامه مودت علیه رای دادگاه عالی آمریکا مبنی بر مصادره حدود دو میلیارد دلار از اموال بانک مرکزی ایران به نفع قربانیان بمب‌گذاری بیروت در سال ۱۹۸۳ و سایر حملات مرتبط شکایت کرد.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، آمریکا میلیاردها دلار از دارایی های ایران در خارج از کشور را مسدود کرد و بارها تلاش کرد تا این دارایی هنگفت را مصادره کند. ایران تنها کشوری نیست که دارایی های آن در خارج از کشور توسط ایالات متحده مسدود شده است. در حال حاضر حدود 300 میلیارد دلار از دارایی های بانک مرکزی روسیه مسدود شده و حتی 7 میلیارد دلار دارایی های افغانستان فقیر نیز در خارج از این کشور توسط ایالات متحده مسدود و مصادره شد

مدت هاست که ایالات متحده با توجه به  جایگاه دلار به عنوان یک ارز بین‌المللی  از آن به عنوان ابزاری برای تحریم سایر کشورها، مصادره دارایی‌های سایر دولت‌ها و افراد حقیقی در خود ایالات متحده و کشورهای متحدش استفاده کرده است. این اقدام آمریکا خسارات عمده ای به دارایی های کشورهای مربوطه در خارج از کشور وارد آورده و در عین حال ضربه مخربی به اعتبار دولت و دلار آمریکا وارد کرده است. قلدری مالی آمریکا کشورهای مختلف را وحشت زده و موجب تسریع  روند "دلارزدایی" از مبادلات مالی کشورها  شده است.

اخیراً اخبار بیشتری از «دلارزدایی» منتشر شده است. پیش از این گزارش شده بود که بانک های مرکزی کشورهای مختلف در حال کاهش دارایی های خود در بدهی های ایالات متحده با بیشترین سرعت در 9 سال اخیر هستند. آخرین خبر این است که بازارهای نوظهور مانند برزیل و آسه آن شروع به تسویه حساب با ارزهای محلی کرده اند. چین و فرانسه اولین تراکنش LNG را با پرداخت یوان به پایان رساندند. علاوه بر این، روسیه از یوان  به عنوان یکی از ارزهای اصلی برای ذخایر بین المللی، تجارت خارجی و حتی خدمات بانکی شخصی استفاده کرده است. هند نیز فهرست کشورهایی  که تجارت بین المللی را به جای دلار با روپیه انجام می دهند، افزوده است.

دلارزدایی  اخیراً به یک موضوع مهم در افکار عمومی بین المللی تبدیل شده است. در روز 30 مارس، ژنویو روچ دیکتر، یک وبلاگ نویس توییتری در صنعت مالی، مجموعه ای از توییت ها را برای بحث در مورد روند اخیر "دلارزدایی" منتشر کرد. او اشاره کرد که «دلار آمریکا در حال از دست دادن جایگاه خود به عنوان ارز ذخیره است.» ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا نیز در این مورد گفت: «این یک مشکل جدی است. سیاست ایالات متحده بسیار سخت است و باعث می‌شود کشورهای دیگر بخواهند دلار را کنار بگذارند.» یانگ بون یو، وزیر خارجه اسبق سنگاپور در اوایل سال جاری گفت: «دلار یک نفرین بر همه ما محسوب میشود. اگر سیستم مالی بین‌المللی را به سلاح تبدیل کنید، جایگزین‌های بیشتری برای جایگزینی آن ظاهر خواهند شد و دلار امتیاز خود را از دست می‌دهد.»

جان بودن کانالی، یکی از وزیران خزانه داری پیشین ایالات متحده، زمانی که با انتقاد مقامات کشورهای مختلف مواجه شد، گفته بود : «دلار ارز ماست، اما مشکل شماست.» اکنون، دنیا از مشکلات ناشی از دلار خسته شده است  و با برنامه ریزی آن را کنار می گذارد،  زمان آن فرا رسیده است که ایالات متحده بهای سوء استفاده از هژمونی ارزی خود را بپردازد.