معمای مصرف افسارگسیخته بنزین در 1402/ پیش‌بینی ارزبری 3.5 میلیارد دلاری برای واردات بنزین

کارشناسان حوزه انرژی از سال‌های گذشته با بررسی روند مصرف و تولید بنزین در کشور همواره نسبت به وقوع «بحران کمبود بنزین» هشدار داده بودند، اما شیوع کرونا و اعمال محدودیت‌های جدی در حمل و نقل، وقوع این بحران را به تاخیر انداخت و حال به نظر می‌رسد، با پایان یافتن همه‌گیری کرونا، کمبود بنزین در حال تحقق است.

مصرف بنزین در سال گذشته کمی بیشتر از رقم تولید بود که وزارت نفت با سوآپ ناهمنام بنزین و نفت کوره به تامین این کسری اقدام کرد، اما بررسی روندها نشان می‌دهد که در سال جاری شکاف بین تولید و مصرف بیشتر خواهد شد.

رکورد مصرف روزانه بنزین با 144 میلیون لیتر شکسته شد

طبق آمار شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی (تصویر 1)، میزان مصرف بنزین در تعطیلات نوروز 1402 به طور میانگین 117.3 میلیون لیتر در روز بوده است که نسبت به سال گذشته بیش از 9 درصد افزایش داشته است.

اوج مصرف بنزین در تعطیلات نوروزی مربوط به 29 اسفند 1401 با مصرف 144.3 میلیون لیتر بوده است در حالی که این رکورد در سال گذشته در 28 اسفند 1400 با مصرف 131.2 میلیون لیتر رقم خورد.

تصویر 1

برآورد مصرف 108 تا 112 میلیون لیتر بنزین در سال 1402 (بدون محاسبه خطا)

بررسی آمار مصرف بنزین در سال‌های غیرکرونایی نشان می‌دهد که همواره مصرف بنزین در تعطیلات نوروزی از (28 اسفند تا 13 فروردین) 9 درصد بیشتر از میانگین مصرف بنزین در همان است. بدین ترتیب، میانگین مصرف بنزین در سال 1402 حدود 108 میلیون لیتر در روز برآورد می‌شود.

البته این برآورد با توجه به مصادف شدن ماه رمضان با تعطیلات نوروز و کاهش مسافرت‌ها به صورت حداقلی است. زیرا در گذشته مصرف بالای بنزین در بازه زمانی 28 اسفند تا 13 فروردین اتفاق می‌افتاد اما الان در بین بازه زمانی بیشتری شامل 20 اسفند تا 13 فروردین رقم خورده است.

تصویر 2

همچنین در برآوردی دیگر مصرف بنزین سالانه حدود 8 درصد افزایش می‌یابد. بدین ترتیب میانگین مصرف بنزین طبق این روش 111.8 میلیون لیتر در روز برآورد می‌شود درحالیکه تولید سال گذشته فقط  98.4 میلیون لیتر بوده است.

تصویر 3

پیش‌بینی ارزبری 3.5 میلیارد دلاری برای واردات بنزین

رشد قابل توجه مصرف بنزین در سال گذشته باعث شد که تمامی پیش‌بینی‌ها طبق دو فرمول بالا کمتر از رقم واقعی میانگین مصرف بنزین در 1401 باشد و انحراف دو فرمول به ترتیب 4 و 9.5 میلیون لیتر کمتر از واقعیت بود.

به نظر می‌رسد، جهش مصرف بنزین در سال جاری نیز اتفاق بیفتد و با در نظر گرفتن انحرافات سال گذشته در برآوردها، میانگین مصرف بنزین در امسال بین 107.8 الی 121.3 میلیون لیتر در روز پیش‌بینی می‌شود که حاکی از کسری 9.4 تا 22.9 میلیون لیتری در روز است.

تصویر 4

اگر عدد کسری 13.4 میلیون لیتر در روز را به عنوان معیار قرار دهیم، بدین معناست که دولت سیزدهم در سال جاری باید حدود 3.5 میلیارد دلار برای واردات بنزین معادل درآمد صادرات نفت 40 روز کشور هزینه کند.