ایران درخواست‌ها برای رفع تحریم‌های فراتر از برجام را کنار بگذارد/ از پیشروی هسته‌ای ایران عمیقا نگران هستیم

سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان روز سه‌شنبه بیانیه مشترکی را برای شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در باره برنامه جامع اقدام مشترک منتشر کردند.

در این بیانیه سه کشور اروپایی به اجرای تعهدات ایران تحت برنامه جامع اقدام مشترک پرداختند.

در این بیانیه آمده است: «فرانسه، آلمان و انگلیس مایل هستند تا از گزارش اخیر رافائل گروسی، مدیر کل و معاونش در خصوص مسائل فنی قدردانی کنند. ما از آژانس برای گزارش دهی‌های خود درباره تعهدات ایران تحت برنامه جامع اقدام مشترک، با وجود محدودیت‌هایی که برای راستی آزمایی و فعالیت‌های نظارتی‌اش در ایران ایجاد شده، قدردانی می‌کنیم».

تروئیکای اروپایی در ادامه بیانیه خود نوشتند: «ما از ادامه پیشروی هسته‌ای که مدیر کل در این گزارش مستند کرده، عمیقا نگران هستیم. در نتیجه فعالیت‌های هسته‌ای ایران که برای سه سال است که در تضاد با برجام بوده، هم اکنون برنامه هسته‌ایش بیش از هر زمان دیگری در گذشته پیشروی داشته است.این موضوع در حال تهدید امنیت بین‌المللی بوده و خطر تضعیف رژیم عدم اشاعه جهانی را به همراه دارد».

در این بیانیه آمده است: «انباشته شدن هشدار آمیز مواد غنی سازی شده به خصوص اورانیوم بسیار غنی شده تا غنای 60 درصد و اورانیوم غنی شده تا 20 درصد، دلیلی برای نگرانی زیاد است. این موضوع زمان گریزی که ایران برای نخستین سلاح هسته‌ای نیاز دارد را کاهش داده و عدم اعتماد درباره مقاصد ایران را تشدید می‌بخشد. بخشی از این ذخایر به اهداف غنی شده و تحت تابش قرار گرفته تبدیل شده که این موضوع، بازگشت به برجام را پیچیده‌تر کرده است. هیچکدام از این فعالیت‌ها، توجیه غیرنظامی معتبری در ایران ندارد».

در این بیانیه ادعا شده است: «پیشروی‌های هسته‌ای ایران نه تنها خطرناک و غیرقانونی بوده بلکه این فعالیت‌ها خطر از هم پاشیدن توافقی را به همراه دارند که ما با یکدیگر با دقت برای احیای برجام تنظیم کردیم. ادامه تحقیق و توسعه و استفاده گسترده از سانتریفیوژهای پیشرفته به طور مداوم، قابلیت‌های غنی سازی ایران را بهبود می‌بخشد. ایران در حال حاضر با بیش از 2 هزار سانتریفیوژ قدرتمند پیشرفته غنی سازی می‌کند که چند بار سریعتر از مدلی که تحت برجام مجاز بوده می‌توان غنی سازی کند. هر اندازه ایران به پیشبرد و انباشت دانش با پیامدهای غیرقابل بازگشت بپردازد، بازگشت به برجام مشکل‌تر خواهد شد».

در بیانیه تروئیکای اروپایی آمده است: «این موضوع برای فعالیت‌های تحقیق و توسعه در خصوص تولید اورانیوم فلزی نیز صحت دارد که گامی کلیدی در توسعه یک سلاح هسته‌ای است. عدم از سرگیری چنین فعالیتی یا شروع هرگونه کاربیشتری ضروی است. این موضوع به خصوص درباره تبدیل هگزا فلوراید اورانیوم به تترا فلوراید اورانیوم (UF6 to UF4) است که هیچ توجیه معتبر غیرنظامی در ایران ندارد. پیشروی در این زمینه بسیار سریع تعادل معامله‌ای که ما در وین نهایی کردیم را به هم می‌ریزد».

سه کشور فرانسه، آلمان و انگلیس در این بیانیه نوشتند: «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یک سال و نیم است که دسترسی حیاتی به اطلاعات مربوط به سانتریفیوژها و قطعات آن نداشته که این عدم دسترسی از زمان توقف اجرای اقدامات بازرسی مرتبط با برجام و تعلیق اجرای پروتکل الحاقی توسط ایران ایجاد شده است. این بدان معناست که نه آژانس و نه جامعه بین‌الملل می‌داند که ایران چه تعداد سانتریفیوژ در فهرست موجودی خود دارد و چه تعدادی ساخته و کجا ممکن است که جانمایی شوند. آژانس بسیار شفاف ساخته که فعالیت‌های نظارتی و راستی‌آزمایی‌اش در خصوص برجام در پی تصمیم ایران برای توقف اجرای تعهداتش، به شدت تحت تاثیر قرار گرفت است. این موضوع تردیدها در این باره را افزایش داد که آیا آژانس در آینده قادر خواهد بود به بازیابی ادامه اطلاعات بپردازد».

در این بیانیه آمده است: «در خصوص راستی آزمایی، ما یادآوری می‌کنیم که دوباره در گزارش این دوره ، ایران کد اصلاحی 3.1 موافقتنامه پادمانی را اجرا نکرده است. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شفاف ساخته که کد اصلاحی 3.1 ضرورت قانونی توافق پادمان‌های ایران بوده و ایران نمی‌تواند به صورت یکجانبه به اصلاح یا خروج از آن بپردازد. ما قویا از ایران می‌خواهیم که به تعهدات قانونی خود و اجرای این کد بازگردد».

در این بیانیه افزوده شده است: « سه کشور اروپایی، اتحادیه اروپا و سه کشور دیگر از آوریل 2021 درگیر مذاکرات فشرده با ایران با هدف احیای برجام بوده است. تروئیکای اروپایی زمانی که سه ماه پیش وین را ترک کردند از هیچ تلاشی فروگذار نکردند و ما یک توافق قابل اجرا بر روی میز داشتیم که به بازگشت ایران به پایبندی به تعهدات خود در برجام و آمریکا به توافق منتهی می‌شود. ما متاسف هستیم که ایران از فرصت دیپلماتیک برای انعقاد توافق استفاده نکرده است».

در بیانیه تروئیکای اروپایی آمده است: «ما همواره شفاف ساخته‌ایم که اولویت ما احیای برجام بوده است. به طور مشابه ما شفاف ساخته‌ایم به دلیل ادامه ایران در پیشروی قابلیت‌های هسته‌ای، تضعیف مزایای عدم اشاعه توافق و در نتیجه امکان دستیابی به توافق، این توافق نمی‌تواند تا ابد بر روی میز باقی بماند ».

از سوی دیگر نماینده آمریکا در بیانیه‌ای در جلسه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: «چیزی که ما به آن نیاز داریم یک شریک مشتاق در ایران است. به طور خاص، لازم است ایران درخواست‌ها برای رفع تحریم‌های فراتر از برجام را که در حال حاضر مانع از رسیدن به توافق است را کنار بگذارد.»

مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین از چند ماه پیش دچار وقفه شد. دولت آمریکا از زمان آغاز این مذاکرات به جای پیشنهاد دادن ابتکارهای عملی برای پیشرفت گفت‌وگوها بارها تلاش کرده طرف‌های مختلف را به کند کردن روند مذاکرات و ایجاد مانع بر سر راه آن متهم کند.

کشورهای غربی و به ویژه آمریکا در ادامه عملیات‌های رسانه‌ای و روانی خود بعد از وقفه مذاکرات وین به توجیه‌های متفاوتی برای مقصرنمایی ایران به جای عمل به تعهداتشان جهت احیای برجام متوسل شده‌اند.

این کشورها ابتدا با متصل کردن موضوع مذاکرات به جنگ اوکراین ادعا کردند که روسیه مانع از پیشبرد گفت‌وگوها شده است.

بعد از آنکه «سرگئی لاوروف»، وزیر امور خارجه روسیه در جریان سفر «حسین امیرعبداللهیان»، وزیر امور خارجه ایران تصریح کرد که موضوع درخواست ضمانت مسکو برای همکاری‌ با ایران پس از اجرای کامل برجام مانعی برای ادامه گفت‌وگوها نیست، کشورهای غربی به برجسته‌سازی یک موضوع ایران پرداخته و مدعی شدند درخواست تهران برای حذف نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست سازمان‌های اصطلاحاً تروریستی مذاکرات را به بن‌بست کشانده است.