چرا توافق 2 قدرت خاورمیانه در چین از اهمیت بالایی برخوردار است؟

 در عین حال، این توافق همچنین یک پیروزی برای دیپلماسی صلح آمیز چین به شمار می‌آید که نشان می‌دهد ابتکار امنیت جهانی مطرح شده توسط چین مورد تائید عالی و واکنش عملی کشورهای خاورمیانه قرار گرفته است.

«وانگ یی»، مدیر دفتر امور خارجی کمیته مرکزی حزب کمونیست چین که  ریاست مراسم پایانی گفتگوی پکن بین ایران و عربستان را برعهده داشت، در جمع خبرنگاران گفت که گفتگوی ایران و عبرستان سعودی در پکن بر اساس اجماع حاصل شده رهبران چین، ایران و عربستان سعودی صورت گرفت؛  رئیس جمهور «شی جین پینگ» از همان ابتدا به روشنی از آن حمایت کرده است. این گفتگو همچنین به یک عملکرد موفق برای اجرای قوی «ابتکار امنیت جهانی» تبدیل شده است.

وی تصریح کرد: چین به عنوان یک میانجی با حسن نیت و قابل اعتماد، صادقانه وظایف خود را به عنوان میزبان انجام داده و مسئولیت خود را به عنوان یک کشور بزرگ نشان داده است.

نقش و سهم چین در گفتگوی ایران و عبرستان، توجه زیادی را به خود جلب کرده است. «آنا ژاکوب»، کارشناس ارشد امور خلیج فارس در سازمان غیرانتفاعی مشهور بین‌المللی «گروه بین‌المللی بحران» معتقد است که توافق ایران و عربستان برای احیای روابط دیپلماتیک، از یک سو، نتیجه مذاکرات دو کشور با حمایت کشورهای منطقه مانند عراق و عمان در طول سالیان متمادی و از سوی دیگر به دلیل حمایت و ترویج چین به عنوان قدرت جهانی است.

روزنامه آمریکایی «وال استریت ژورنال» گزارش داد که نقش چین در این مذاکرات نقطه عطفی در دستاوردهای استراتژیک پکن در خاورمیانه و ضربه دیگری به ایالات متحده محسوب می‌شود که  صدها میلیارد دلاری برای تأمین ضمانت‌های امنیتی برای متحدانش هزینه کرده است. خبرگزاری «آسوشیتدپرس» نیز خاطرنشان کرد که این توافق یک «پیروزی بزرگ» برای دیپلماسی چین است.

چین و کشورهای خاورمیانه اخیراً تعاملات سطح بالایی را حفظ کرده‌اند. در دسامبر سال گذشته، شی جین پینگ رئیس جمهوری خلق چین به عربستان سعودی سفر کرد.  فوریه سال جاری «سید ابراهیم رئیسی» رئیس جمهور ایران رسما از چین  دیدار کرد. هم ایران و هم کشورهای شورای همکاری خلیج فارس دوستان چین هستند و در منطق دیپلماسی پکن چیزی به نام اهمیت دادن به یک طرف و بی توجهی به طرف دیگری وجود ندارد.

چین همواره از بهبود روابط ایران و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس برای دستیابی به منافع متقابل و نتایج برد-برد حمایت کرده تا به طور مشترک از توسعه و ثبات منطقه خلیج فارس دفاع کنند. در حالیکه راهبرد اصلی ایالات متحده در خاورمیانه تشکیل اتحاد ضد ایرانی، قرار دادن یک جناح مقابل جناح دیگر و کسب منافع ژئوپلیتیکی از طریق تشدید درگیری بین ایران و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس است. بیشتر کشورهای  منطقه به این موضوع پی برده‌اند و اعتماد خود را به آمریکا از دست داده‌اند.

به دلیل مجموعه‌ای از عوامل پیچیده مانند مسائل تاریخی، ژئوپلیتیکی و درگیری‌های فرقه‌ای، همچنین براثر تخریب و سنگ اندازی شمار اندکی از کشورهای غربی، روابط ایران و عربستان سعودی برای مدت طولانی نامطلوب بود و حتی در سال 2016 روابط دیپلماتیک بین دو کشور قطع شد. توافق دو طرف برای از سرگیری روابط دیپلماتیک نه تنها برای دو کشور اهمیت زیادی دارد، بلکه تأثیر مثبتی بر بهبود کل وضعیت خاورمیانه دارد. مستقیم ترین تأثیر آن، پیشبرد حل و فصل مسالمت آمیز مسئله یمن خواهد بود و علاوه بر این، تأثیرات مثبتی بر اوضاع سوریه و عراق هم خواهد داشت.

توافق به دست آمده در مذاکرات ایران و عربستان همچنین پیام مهمی را منتقل کرد: مهم نیست که مشکل چقدر پیچیده باشد و چالش چقدر حاد باشد، تا زمانی که گفت‌وگو بر اساس روحیه احترام متقابل انجام شود، یک راه حل قابل قبول دو طرف حتما پیدا می‌شود. همانطور که وانگ یی گفت، این یک پیروزی برای گفتگو و صلح است که خبر خوب مهمی و سیگنال روشنی را به دنیای آشفته کنونی ارسال می‌کند.

چین همواره بر این موضوع تاکید داشته که خاورمیانه متعلق به مردم خاورمیانه است و سرنوشت خاورمیانه باید در دست مردم خاورمیانه باشد. چین از خودمختاری استراتژیک کشورهای خاورمیانه حمایت می‌کند و کشورهایی که خودمختاری استراتژیک خود را از دست داده‌اند غمگین هستند و بحران اوکراین یک درس عمیق برای این کشورها محسوب ‌می‌شود. چین حامی تلاش‌های بی‌وقفه برای پیشبرد صلح و گفتگو است، اما اراده خود را بر دیگران تحمیل نمی‌کند؛ پکن به اصطلاح «خلأ» را پر نمی‌کند و گروه‌های انحصاری ایجاد نمی‌کند. چین حامی امنیت و ثبات، شریک توسعه و رفاه، مروج وحدت و خودسازی خاورمیانه و دوست قابل اعتماد کشورهای منطقه است.