واکنش‌ها به رای موقت دیوان بین‌المللی دادگستری لاهه درباره اسرائیل
رای موقت دیوان بین‌المللی دادگستری درباره رژیم صهیونیستی که از سوی نخست‌وزیر این رژیم «تصمیمی زننده» خوانده شد، واکنش‌هایی را به همراه داشت از جمله لازم الاجرا خواندن آن از سوی گوترش و استقبال حماس و ایران از این رای.
دیوان بین‌المللی دادگستری مستقر در لاهه روز جمعه ششم بهمن ماه و در یکصد و دوازدهمین روز از جنایات رژیم صهیونیستی در غزه که ۲۶ هزار شهید بر جای گذاشته که بیش از ۷۰ درصد آنها زن و کودک هستند و در پی شکایت آفریقای جنوبی از رژیم صهیونیستی، اقدام به صدور قرار موقت علیه رژیم صهیونیستی کرد و از این رژیم خواست اقدامات لازم را برای جلوگیری از نسل‌کشی در غزه انجام دهد.
آفریقای جنوبی اواخر دسامبر سال گذشته پرونده مربوط به نسل‌کشی رژیم صهیونیستی در غزه را به دیوان بین‌المللی دادگستری ارائه و خواستار اقدامات فوری برای پایان دادن به کشتار گسترده در غزه شد.
پس از آن تعدادی از کشورها به حمایت از این اقدام اعلام موضع کردند. از جمله جمهوری اسلامی ایران از این اقدام حمایت کرد. وزارت امور خارجه ایران ۲۰ دی ماه در حمایت از اقدام دولت آفریقای جنوبی نزد دیوان بین‌المللی دادگستری بیانیه‌ای صادر کرد. در آن بیانیه ضمن تأکید مجدد بر لزوم اقدام فوری و قاطع مجامع و سازمان‌های بین‌المللی از جمله شورای امنیت در ایجاد بازدارندگی مؤثر و توقف کامل حملات نظامی رژیم صهیونیستی علیه غزه و با تاکید بر نوع نگاه و رویکرد اصولی خود نسبت به رژیم صهیونیستی به عنوان رژیمی جعلی و نامشروع، حمایت خود را از اقدام دولت آفریقای جنوبی با استناد به کنوانسیون پیشگیری و مجازات نسل‌کشی ۱۹۴۸ اعلام کرد. وزارت خارجه در این بیانیه خواستار حمایت قاطع جامعه بین‌المللی به منظور احراز مسئولیت بین‌المللی و مسئولیت کیفری مرتکبان شد. (اینجا بخوانید)
«مایکل مارتین»، معاون نخست وزیر ایرلند نیز حمایتش را از این پرونده اعلام کرد و گفت که ایرلند نیز با پیشرفت این پرونده قصد پیوستن به آن را دارد.
علاوه بر این مکزیک و شیلی اعلام کردند پرونده اقدامات اسرائیل در اراضی اشغالی فلسطین را برای رسیدگی به اتهام «جنایت‌های جنگی» به دادستان دیوان کیفری بین‌المللی ارجاع داده‌اند.
این دادگاه در قرار موقتی که روز جمعه صادر کرد، به اسرائیل دستور داد ظرف یک ماه اقداماتی که برای جلوگیری از نسل‌کشی انجام داده را به دیوان گزارش دهد. دیوان با بیان اینکه عملیات نظامی در غزه منجر به کشته شدن تعدادی زیادی از مردم این باریکه و کوچ اجباری تعدادی دیگر شد، عنوان کرد که بیش از ۹۳ درصد مردم غزه توان دستیابی به غذا را ندارند. مردم فلسطین مورد حمایت معاهده ممانعت از نسل‌کشی هستند و حق دارند که از جنایت نسل‌کشی در امان باشند.
رای موقت دیوان بین‌المللی دادگستری واکنش‌هایی را به همراه داشت.
دولت آفریقای جنوبی در واکنش به این رأی اعلام کرد: «ما از اقدامات موقتی که دیوان بین‌المللی دادگستری علیه اسرائیل وضع کرد، استقبال می‌کنیم. این حکم یک پیروزی قاطع برای حاکمیت قانون و یک نقطه عطف مهم در یافتن عدالت برای مردم فلسطین است».
«نالدی پاندور» وزیر خارجه آفریقای جنوبی هم در واکنش به این حکم، از اینکه در رأی این دادگاه، اشاره‌ای به آتش‌بس نشده ابراز ناامیدی کرد و گفت: کشورهای دیگری با ما تماس گرفتند و در دادگاه لاهه به ما ملحق خواهند شد. وی افزود: «همگی باید اسرائیل را زیر نظر داشته باشیم».
آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل هم اجرای این احکام را لازم الاجرا و الزام آور خواند.
این تصمیم، تصمیمی «زننده» بود این را بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم اسرائیل در واکنش به رای موقت صادره بیان کرد و گفت که اسرائیل جنگ را تا زمان رسیدن به «پیروزی کامل» ادامه خواهد داد.
از سوی دیگر، تحلیلگران اسرائیلی امروز شنبه ۲۷ ژانویه (هفتم بهمن ماه) رای موقت دیوان را «شکست روایت اسرائیل از جنگ» توصیف و گفتند که «باید منتظر تبعات بیشتری باشیم». (اینجا بخوانید)
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم که کشورش در این مدت به حمایت‌های سیاسی، مالی و لجستیکی خود از این رژیم ادامه داد، ادعاهای مطرح شده علیه اسرائیل در خصوص نسل‌کشی در غزه را «بی‌اساس» خواند و گفت که اسرائیل حق دارد اقداماتی به کار ببندد تا اطمینان حاصل کند که حوادث ۷ اکتبر تکرار نمی‌شوند.
این رای واکنش جنبش حماس را هم به دنبال داشت. حماس ضمن استقبال از این رای، از جامعه بین‌الملل خواست که اسرائیل را مجبور به اجرای تصمیم‌های دادگاه و توقف کشتار جمعی مردم فلسطین کند.
جنبش جهاد اسلامی نیز رای این دادگاه را ناکافی خواند و اعلام کرد که دشمن صهیونیست از این امر برای تداوم اقدامات خود سوءاستفاده خواهد کرد.
مقامات جمهوری اسلامی ایران نیز به این رای واکنش نشان دادند. در همین خصوص، حسین امیرعبداللهیان روز جمعه در شبکه اجتماعی ایکس ضمن تبریک موفقیت آفریقای جنوبی در دیوان بین‌المللی دادگستری به دولت و ملت آفریقای‌جنوبی، ملت فلسطین و خانم نالدی پاندور وزیر امور خارجه این کشور، بار دیگر بر حمایت جمهوری اسلامی ایران از ابتکار عمل دولت آفریقای جنوبی تأکید کرد
وزیر خارجه با بیان اینکه امروز مقامات رژیم جعلی اسرائیل منفورترین افراد نزد افکار عمومی جهان هستند که باید به دلیل ارتکاب نسل‌کشی و جنایات بی‌سابقه جنگی علیه فلسطینی‌ها فورا به دست عدالت سپرده شوند، تأکید کرد که حمایت همه‌جانبه کاخ سفید از جنایات صهیونیست‌ها نیز هیچگاه فراموش نخواهد شد و مورد توجه و پیگیری افکار‌عمومی قرار دارد.
امیرعبداللهیان از همه همتایان خود در کشورهای جهان تقاضا کرد که از اقدام آفریقای جنوبی در دیوان بین‌المللی دادگستری حمایت کنند.
سخنگوی وزارت امور خارجه ناصر کنعانی هم گفت که صدور قرار موقت دیوان و واکنش خصمانه رژیم صهیونیستی، نشان داد که بنیان این رژیم مبتنی بر خشونت و تبعیض بوده و وَقعی به هنجارها و مقررات حقوقی بین‌المللی نمی‌گذارد. از سوی دیگر قرار موقت دیوان و نوع برخورد دولت آمریکا، نشانگر استفاده ابزاری واشنگتن از سازوکارهای قضایی بین‌المللی است.
وی افزود: قرار دیوان بین‌المللی دادگستری -هر چند دیر - اما گواهی بر این واقعیت تلخ است که آنچه در غزه می‌گذرد، از مصادیق جنایات بین‌المللی از جمله نسل‌کشی است که با حمایت نامحدود دولت آمریکا از رژیم صهیونیستی ارتکاب یافته و همچنان ادامه دارد.جهانیان اکنون با این پرسش روبرو هستند که سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی حافظ صلح و امنیت بین‌المللی، دیگر به چه مجوزی نیاز دارند تا رژیم صهیونیستی را مجبور به توقف نسل کشی کنند؟
قبل از صدور این حکم نیز سید ابراهیم رئیسی شامگاه پنجشنبه در گفت‌وگوی تلفنی با «سیریل رامافوزا» رئیس جمهور آفریقای جنوبی، با تمجید از ابتکار عمل و اقدام شجاعانه دولت آفریقای جنوبی در طرح شکایت از رژیم صهیونیستی در دیوان کیفری بین‌المللی و با اعلام حمایت قاطع ایران از این اقدام شجاعانه آفریقای جنوبی گفت: این اقدام در دوره انفعال و بی‌عملی سازمان‌های بین‌المللی، نام شما آقای رامافوزا را در کنار نام نلسون ماندلا به عنوان شخصیتی ضد نژادپرستی و عدالت‌خواه در جهان تثبت خواهد کرد.
