رقابت گردشگری در کویر
تابستان گذشته تعداد گردشگران در دو استان اصفهان و یزد افزایش قابل توجهی داشته است.
حدود 4 دهه است که سازمان جهانی گردشگری سازمان ملل متحد 5 تا 12 مهر را «هفته گردشگری» نامیده است. امسال هفته گردشگری با شعار «گردشگری و اشتغال؛ آینده‌ای بهتر برای همه» پاس داشته می‌شود تا بزرگ‌ترین، وسیع‌ترین و سریع‌ترین صنعت در حال رشد جهان منبع مهم افزایش درآمد اشتغال و سرمایه شود.
260 هزار گردشگر به اصفهان آمدند
اصفهان، از نظر کالبد شهری، واحد منسجم و ارزشمندی برای توسعه صنعت گردشگری دارد. این استان با داشتن منظره‌های بکر طبیعی و ده‌ها مناره، برج کبوتر، آثار تاریخی و مذهبی، بازارهای تودرتو و عمارت در گردشگران برای سفر رغبت ایجاد می‌کند. شهر گنبدهای فیروزه‌ای سرمایه‌ای ارزشمند و منحصر به فرد در صنعت گردشگری در قلمرو ملی و جهانی است که حتی از آن به عنوان پایتخت فرهنگی خاورمیانه و جهان اسلام هم یاد می‌شود. در 6 ماه اول امسال حدود 260 هزار گردشگر خارجی راهشان به اصفهان افتاد و نوروز امسال بیش از 2 میلیون و 875 نفر شب‌های زاینده‌رود را به تماشا نشستند. در ماه‌های اخیر هم 580 هزار مسافر در اقامتگاه‌های مجاز اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی این استان شب را به سر بردند.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اصفهان با بیان این‌که صنعت گردشگری در سطوح ملی و استانی به زیرساخت‌های متنوع نیاز دارد به همشهری می‌گوید: توسعه زیرساخت‌های گردشگری در سطوح ملی و بین‌المللی با ترغیب سرمایه‌گذاران بخش خصوصی شتاب می‌گیرد. اگرچه در سال‌های اخیر نسبت سرمایه‌گذاری با رشد گردشگری هماهنگ بوده است، اما باید برای رفع موانع بین‌المللی و داخلی تلاش مضاعف انجام شود. فریدون الهیاری با بیان این‌که عنصر «تقاضا» پارامتر و شاخص مهمی در صنعت گردشگری است، می‌افزاید: در دوره‌‌هایی مانند پس از برجام تقاضای گردشگری افزایش یافت و با موج عظیمی از گردشگران داخلی و خارجی در اصفهان مواجه شدیم و کمبود امکانات استاندارد بیش از گذشته نمایان شد. وی اظهار می‌کند: توجه به زیرساخت‌های کلی صنعت گردشگری از شاخص‌های مهم محسوب می‌شود. اصفهان به عنوان شهر شناخته‌شده در حوزه گردشگری باید به زیرساخت‌های ارتباطی اعم از خطوط هوایی و ریلی و حمل و نقل جاده‌ای استاندارد مجهز شود و البته تحرک نسبتا خوبی در این زمینه صورت گرفته است.
الهیاری با اشاره به نقش اطلاع‌رسانی در حوزه گردشگری می‌افزاید: گردشگری یک صنعت فرابخشی است و سازمان میراث فرهنگی متولی دولتی آن محسوب می‌شود که نقش حاکمیتی دارد و نظارت، سیاست‌گذاری و برنامهریزی کلان و خرد را در این حوزه دنبال می‌کند.
وی می‌گوید: بخش خصوصی، فعالان گردشگری، شهرداری‌ها، دهیاری‌ها و نهادها و سازمان‌های درگیر با صنعت گردشگری باید تنوع ظرفیت گردشگری استان اصفهان را در بسته‌های حرفه‌ای گردشگری در سطوح داخلی و بین‌المللی به جهان‌گردان و ایران‌گردان معرفی کنند. حضور منسجم در نمایشگاه‌های داخلی و بین‌المللی و شناسایی بازارهای مختلف و تقویت بازاریابی در حوزه گردشگری می‌تواند در توسعه این صنعت موثر باشد.
سال طلایی اصفهان
رئیس کمیسیون اقتصادی و حقوقی شورای اسلامی شهر اصفهان به همشهری می‌گوید: ماه‌ها روی طرح اصفهان 2020 با همفکری کارشناسان و متخصصان حوزه گردشگری مطالعه انجام شده است و ظرفیت واقعی اصفهان در حوزه گردشگری می‌تواند زمینه تبدیل آن را به شهر اول گردشگری در خاورمیانه فراهم کند.
نصیر ملت با اشاره به میانگین تولید ناخالص داخلی گردشگری که ۱۰ درصد است، تاکید می‌کند: سهم گردشگری اصفهان در سال گذشته از تولید ناخالص داخلی ۴۰ هزار میلیارد تومان بوده است.
او تاکید می‌کند: در طرح اصفهان 2020 می‌خواهیم از تمام ظرفیت‌های هنری، فرهنگی و گردشگری اصفهان برای توسعه آن استفاده کنیم تا سال آینده میلادی به عنوان سال طلایی صنعت گردشگری اصفهان شود.
سفر 72 هزار و 400 نفر به یزد
سرزمین یزد هم با معماری زیبا، سازه‌های آبی، زندگی مسالمت‌آمیز پیروان ادیان مختلف و درختان تنومندش که قدمتی چندهزار ساله دارند، شناخته می‌شود. این استان کویری در هر 10 شهرستان خود جاذبه‌های زیبا برای معرفی دارد و همین موضوع باعث ایجاد محورهای گردشگری متنوع برای شهرستان‌ها شده است. مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد می‌گوید: یزد ظرفیت‌های گردشگری متعدد و بی‌نظیری دارد. کمتر شهری در دنیا این حجم جاذبه متنوع را در خود جای داده است. البته کشور ما پر از جاذبه است و هر شهر جاذبه خاص خود را دارد، اما می‌توان یزد را در صدر شهرهای گردشگری ایران برشمرد.
سید مصطفی فاطمی ادامه می‌دهد: در شرایطی که به دلیل شرایط اقتصادی و رویدادهای بین‌المللی شاهد کاهش گردشگر در بسیاری از استان‌های کشور هستیم، استان یزد با رشد گردشگر روبه‌رو بوده است.
وی می‌افزاید: در نیمه نخست امسال 72 هزار و 400 نفر به استان یزد سفر کردند که، نسبت به سال گذشته که این رقم 52 هزار نفر بوده است، رشد 40 درصدی را نشان می‌دهد.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری استان یزد ادامه می‌دهد: عمده گردشگران خارجی یزد در نیمه نخست امسال نیز از کشورهای اسپانیا، چین، فرانسه، آلمان و ایتالیا بوده‌اند.
اصلاح رفتارهای اجتماعی
رئیس انجمن صنفی آژانس‌های خدمات گردشگری یزد هم با اشاره به تلاش‌های بسیاری که برای ایجاد زیرساخت‌های مورد نیاز صنعت گردشگری در استان صورت گرفته است، به بعد مهمی از گردشگری اشاره می‌کند.
مهدی موحد می‌گوید: یکی از نیازهای فعلی صنعت گردشگری استان یزد ورود به مقوله فرهنگی، اجتماعی و عمومی گردشگرپذیری است. باید روحیه مهمان‌نوازی که یزدی‌ها به آن شهره هستند برای گردشگران نیز به نمایش دربیاید.
وی می‌افزاید: برخی رفتارهای امروز ما در دید دنیا ناپسند است. از جمله این رفتارهای نازیبا می‌توان به فرهنگ نادرست رانندگی و ترافیکی، ایجاد سد معبر، در اولویت قرار ندادن عابر پیاده برای عبور از عرض خیابان و از این دست رفتارها اشاره کرد.
وی می‌گوید: زمانی که گردشگر برای عبور از عرض خیابان شلوغ فرصت عبور از خط عابر پیاده را ندارد و خودروها برای عبور از این خط از یکدیگر سبقت می‌گیرند، بدترین نوع رفتار اجتماعی به گردشگران نشان داده می‌شود که در هیچ جای دنیا پذیرفتنی نیست. وی با اشاره به تعجب گردشگران با مشاهده رفتارهای اجتماعی برخی از شهروندان اضافه می‌کند: البته این معضلات در کشور ما وجود دارد، اما شدت آن در یزد به مراتب بیشتر از شهرهای دیگر کشور است.
گردشگری؛ یک ارزش گروهی
اگرچه مسئولان و مردم ما درباره گردشگری و اهمیت آن در توسعه بسیار سخن می‌گویند، اما در عمل توجه کافی به آن ندارند. یک روان‌شناس اجتماعی در این باره به همشهری می‌گوید: نه ما و نه مسئولان در قبال برنامه‌ریزی‌ها و در بخش جزئی‌تر یعنی تعامل با گردشگران نه تنها احساس مسئولیت نمی‌کنیم، بلکه ذره‌ای نگران پیامدهای آن نیز نیستیم، چراکه تاکنون برای کسی پیامدی به دنبال نداشته است.
حجت‌الله حاتمی می‌افزاید: مباحث روان‌شناسی ثابت کرده‌اند عمیق‌ترین شکل تعهد در افراد در موقعیت‌هایی روی می‌دهد که عزت نفس شخص در معرض خطر قرار گیرد. در بحث پویایی گروه، این مسأله مورد تأکید قرار می‌گیرد که هرگاه منافع گروه تهدید شود اعضای گروه برای جلوگیری از خطر احتمالی و اضمحلال گروه با هم همکاری می‌کنند و برای بقای آن می‌کوشند.
وی توضیح می‌دهد: با توجه به این موضوع، ضروری است که بحث گردشگری و رونق آن را به ارزشی گروهی تبدیل کنیم. در واقع با درونی کردن اهمیت موضوع آن را جزئی از هویت فردی و گروهی خود بدانیم تا آسیب به این بخش را آسیب به خود تلقی کنیم و با احساس تعهد برای مقابله با این آسیب‌ها تمهیداتی بیندیشیم و برنامهریزی کنیم.
این روان‌شناس تصریح می‌کند: بررسی‌های میدانی ثابت کرده است که قالب‌های فکری ما درباره موضوع گردشگری در سطح کلان قالب فکری مثبتی نیست و حتی گاه مشاهده شده است که با تمسخر یک فرد یا گروه موجب شکل دادن نوعی نگرش منفی در گردشگران درباره شهر خود شده‌ایم. بنابراین ضروری است که از هر نوع پیش‌داوری منفی در مورد افرادی که به هر دلیل به منطقه ما سفر می‌کنند خودداری کنیم، زیرا معمولا پیش‌داوری‌ها از نوع منفی و حاصل نگرش و تعمیم‌های حاصل از اطلاعات نارسا یا نادرست است.
حاتمی می‌گوید: همین قالب‌های فکری را که از اطلاعات نادرست برایمان حاصل می‌شود به منافع افراد و سیاست‌گذاران نسبت می‌دهیم و نقش خود را در شکل‌گیری موضوع ناچیز می‌دانیم یا حتی دخیل نمی‌دانیم در حالی‌که با اندکی تأمل می‌توان دریافت بخش اساسی بسیاری از مباحث اجتماعی از جمله تعامل با گردشگران، چه به صورت صحیح و چه غلط، خود ما هستیم. تا زمانی که رونق نیافتن صنعت گردشگری را به سیاست‌گذاری غلط و مانند این نسبت دهیم و این باور را نپذیریم که باید خودمان برای رونق این موضوع تلاش کنیم به سرمنزل مقصود نخواهیم رسید.
24
