پیشگیری و درمان استرس با بررسی پرندگان آوازخوان

یکی از زیست‌شناسان "دانشگاه ایالتی لوئیزیانا"(LSU)، پژوهشی انجام داده که شاید بتواند با بررسی پرندگان آوازخوان، به درک نقش "دوپامین"(Dopamine) در استرس کمک کند. این پژوهش در صورت موفقیت می‌تواند به پیشگیری و درمان اختلالات مرتبط با استرس منجر شود.

دوپامین، یک ماده شیمیایی در مغز است که نقش مهمی در یادگیری و حافظه دارد. "کریستین لاتین"(Christine Lattin)، استادیار بخش علوم زیستی دانشگاه لوئیزیانا و همکارانش با بررسی پرندگان آوازخوان نشان دادند که دوپامین، نقش مهمی در واکنش به استرس مزمن بر عهده دارد. این پژوهش می‌تواند به تلاش‌ها و پژوهش‌های حوزه حیات وحش در مورد عوامل استرس‌زای محیطی از جمله از بین رفتن محل سکونت، بلایای طبیعی، آب و هوای ناملایم و افزایش تعداد شکارچیان نیز کمک کند.

لاتین و گروهش، از یک فناوری تصویربرداری موسوم به "برش‌نگاری با گسیل پوزیترون" یا "پت اسکن" (PET scan) استفاده کردند که معمولا برای انسان و به ندرت برای حیوانات به کار می‌رود. آنها با این فناوری توانستند گیرنده‌های دوپامین را در گنجشک خانگی بررسی کنند.

لاتین در این باره گفت: این پژوهش، بسیار هیجان‌انگیز است زیرا این، نخستین باری است که پت اسکن برای بررسی گیرنده‌های دوپامین مغز، در حیات‌وحش به کار می‌رود. به کار بردن این روش، به ما امکان می‌دهد تا حیوانات را اسکن کنیم و سپس آنها را به طبیعت بازگردانیم. ما باید بدانیم که پرندگان چگونه با عوامل استرس‌زا کنار می‌آیند و نسبت به تغییرات محیطی واکنش نشان می‌دهند تا بتوانیم به بهترین راه محافظت از آنها پی ببریم.

پژوهشگران علاوه بر اسکن پرندگان، تغییرات شاخص توده بدنی و سطح هورمون‌های آنها را بررسی کردند و رفتار آنها را از راه دور با کمک یک دوربین مورد بررسی قرار دادند تا واکنش آنها را طی چهار هفته زیر نظر داشته باشند. پرندگان، یک بار پس از آمدن به آزمایشگاه و یک بار پس از چهار هفته اسکن شدند. پژوهشگران با استفاده از پت اسکن توانستند نحوه تاثیر استرس را بر پرندگان به مرور زمان بررسی کنند.

در بررسی‌های این پژوهش، نوعی گیرنده دوپامین کشف شد که نشان می‌دهد پرندگان به مرور زمان، انعطاف و قدرت خود را در برابر استرس از دست می‌دهند. هرچه کاهش گیرنده‌های دوپامین کاهش یابد، پرندگان بیشتر رفتارهای مربوط به اضطراب را نشان می‌دهند؛ در نتیجه شاخص توده بدنی آنها کاهش می‌یابد و نشانه‌هایی مانند آشفته شدن پرها در آنها ظاهر می‌شود.

لاتین افزود: این تغییرات فیزیولوژیکی، عصبی و رفتاری نشان می‌دهند که پرندگان آوازخوان نمی‌توانند به زندانی شدن عادت کنند. دانشمندانی که استرس را در حیات‌وحش مطالعه می‌کنند، باید به راه‌هایی برسند تا پرندگان را در سکونت‌گاه طبیعی آنها مورد بررسی قرار دهند.

این پژوهش، در مجله "Scientific Reports" به چاپ رسید.

منبع: مدیکال اکسپرس

24