تاریک و روشن زندگی پرفسور محمود حسابی/ آیا حسابی با انیشتین عکس گرفته است؟

به گزارش خبر فوری ، پرفسور محمود حسابی، فیزیکدان و بنیانگذار فیزیک دانشگاهی، بیست و پنج سال پیش در چنین روزی درگذشت.

محمود حسابی، لیسانس ادبیات، مهندسی برق، ستاره شناسی و فیزیک را از دانشگاه های معتبری نظیر پرینستون، شیکاگو، سوربن و تهران اخذ کرد.
بیشتر ما محمود حسابی را به سبب داشتن دکترای فیزیک، دیدار او با انیشتین و نظریه حساسیت سلولهای فوتو الکتریک می شناسیم. اما بد نیست بدانید که پرفسور حسابی مناصب سیاسی هم داشته، وی مدتی وزیر آموزش و پرورش کابینه محمد مصدق نیز بوده است.

گفتارهای ضدونقیض پیرامون زندگی اسن شخصیت علمی بسیار شنیده می شود، یکی از همین گفتارها درخصوص دیدار پرفسور حسابی با انیشتین و عکس او با این دانشمند فقید است که خبرفوری قصد بررسی بیشتر این مساله را دارد.

دکتر رضا منصوری فیزیکدان و استاد دانشگاه صنعتی شریف در مقاله ای به نام « حسابی آن چیزی که به ما می گویند نیست» در باره همین دیدار گفته است: «اخيراً مشتي دروغ و اكاذيب كه در كنار عكسي از انيشتين با شخصي كه ادعا شده است مرحوم حسابي است در رسانه ها چاپ شده يا منعكس شده است . اين اكاذيب به نام خاطرات ايرج حسابي، فرزند آن مرحوم، به چاپ رسيده است . شخصي كه در عكس كنار انيشتين ايستاده است گودل (رياضي دان مشهور ) است و نه حسابي.»

البته این مقاله بازتاب های متفاوتی داشت، تاحدی که رضا منصوری ادعا می کند بعد از انتشار این مقاله وب سایت او مدتی مسدود شد.

این پایان ماجرا نبود و این‌بار ایرج حسابی، پسر دکتر حسابی -که عده ای او را فردی می دانند که با خاطرات دروغینش شخصیت پدرش را خدشه دار می کند وارد عمل شد- و در مصاحبه ای اعلام کرد که رضا منصوری وی در اینباره گفت: دکتر حسابی عکسی با آلبرت اینشتین ندارد. این عکس را هم آقای منصوری یک شب با دوستانش بحث می کرده که ما چه کار کنیم تا آبروی دکتر حسابی را ببریم. یکی از دوستان ایشان، که مرا قسم داده اسمش را نگویم، به من گفت این آقا در آن جلسه، عکس کورت گودل را آورد و گفت این عکس را به عنوان عکس دکتر حسابی و اینشتین منتشر می کنیم. دوستانش به او گفته اند صاحب این عکس لاغر است ولی دکتر حسابی لاغر نیست. آقای منصوری هم گفته است اشکالی ندارد، مثلاً عکس دوران جوانی دکتر حسابی است. به من چه مربوط است؟ چرا من باید پاسخگوی این عکس جعلی باشم؟

اظهارنظرهای متفاوت درباره بخش های دیگر زندگی پرفسور حسابی وجود دارد از تدریس او در دانشگاه بگیرید تا نظریه علمی او، بسیاری از افراد ایرج حسابی را فردی می دانند که تاثیرمنفی در بازشناسی این شخصیت فرهیخته داشته و عده ای دیگر هم فیزیکدانانی را مقصر می دانند که نتوانستند به جایگاه او دست پیدا کنند را بزرگترین دشمنان این دانشمند می دانند.

اما چیزی که عیان است، شخصیت فرهیخته و بدور از حاشیه پرفسور حسابی است. این دانشمند در زمان حیات خود هیچ ادعایی نداشت، به طوریکه یکی ازشاگردان وی، دکتر ضیا موحد ادعا می کند:« بنده شاگرد دکتر حسابی بودم و دو تا درس با او داشتم. این نبوغ ادعایی، در دکتر حسابی وجود نداشت و هیچ کس چنین ادعایی نداشت و اصلاً نام دکتر حسابی هم در تاریخ علم فیزیک، به عنوان یک دانشمند بزرگ ثبت نشده است.»

پرفسور حسابی با سختی زیادی درس خواند، مادرش گوهرشاد یکی از کسانی بود که باوجود درآمد کم خودش همیشه حامی فرزندش بود و او را به تحصیل تشویق می کرد، این دانشمند فقید به جایگاه بزرگی در علم کشور دست پیدا کرد و هیچکدام ازاین ادعاها نمیتواند جایگاه والای او را خدشه دار کند، اما توجه به این مقوله که باید سعی کنیم از ساختن بت از شخصیت های بزرگ خودداری کنیم هم امری ضروری است، توجه و احترام به شخصیت های بزرگ ضروری است اما بت سازی شاید تاثیر منفی در بازشناسی شخصیت های علمی داشته باشد.

33