خالق باتری های لیتیوم-یونی درگذشت

اگرچه ممکن است نام او را نشنیده باشیم، اما او عملاً مسئول تولد تلفن‌های همراه، لپ‌تاپ‌ها و وسایل نقلیه الکتریکی کاربردی است.

دانشمندان و پژوهشگران دیگری قبل از گودیناف باتری‌های لیتیومی را بررسی کرده بودند. به عنوان مثال، دکتر استنلی ویتینگهام طرحی از ترکیب لیتیوم با تیتانیوم دی‌سولفید طراحی کرد. با این حال، نیویورک تایمز خاطرنشان می‌کند که این گودیناف بود که در سال ۱۹۸۰ در دانشگاه آکسفورد به یک موفقیت بزرگ دست یافت.

جان گودیناف یک کاتد با لایه‌های لیتیوم و اکسید کبالت ساخت که ولتاژ قوی‌تری تولید می‌کرد و در عین حال ایمنی را تا حد زیادی بهبود می‌داد و ظرفیت آن نسبت به باتری‌های پیش از آن مانند اسید سرب(مورد استفاده در خودروها) و نیکل-کادمیم(موجود در بسیاری از وسایل الکترونیکی قابل حمل) بسیار بیشتر بود.

البته این فناوری تا زمانی که دکتر آکیرا یوشینو لیتیوم خام را با یون‌های لیتیوم که ایمن‌تر هستند، جایگزین کرد، شکوفا نشد. این دانشمند طرحی عملی برای شرکتی موسوم به آساهی کاسی(Asahi Kasei) ایجاد کرد و شرکت سونی اولین باتری لیتیوم یونی قابل شارژ مناسب مصرف کننده را در سال ۱۹۹۱ ارائه کرد.

این نوع از باتری از آن پس عملکرد دستگاه‌های تلفن همراه را بهبود بخشید و به کوچکتر و کم‌حجم‌تر شدن آنها و قابلیت حمل بهتر آنها کمک کرد. ضمن اینکه اکنون تلفن‌های همراه و لپ‌تاپ‌ها می‌توانستند شیک‌تر، سریع‌تر و پایدارتر شوند. از این نوع باتری در نهایت در خودروهای برقی نیز به دلیل بادوام بودن استفاده شد.

جان گودیناف نقش عمده‌ای در ابداع و توسعه باتری‌های لیتیوم یونی دارد. وی در طول مدت حضورش در موسسه فناوری ماساچوست(MIT) در دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ میلادی به توسعه این فناوری پیشگام کمک کرد، کاری که در نهایت به حافظه دسترسی تصادفی(RAM) تبدیل شد که امروزه در بسیاری از محصولات محاسباتی مشاهده می‌کنیم.

او به طور معمول اختراعاتش را با همکارانش به اشتراک می‌گذاشت. وی همچنان در دهه ۹۰ زندگی خود یک پژوهشگر فعال بود و تا چند سال پیش در حال توسعه فناوری باتری نسل بعدی بود که نوید عملکرد موفقیت آمیز را برای انرژی‌های تجدیدپذیر و خودروهای الکتریکی می‌داد.

گودیناف در حالی که در محافل عمومی نسبتاً ناشناخته بود، در حرفه خود بسیار شناخته شده بود. وی موفق به دریافت معتبرترین جایزه علمی دنیا یعنی جایزه نوبل شیمی در سال ۲۰۱۹ شده و مدال ملی علم ایالات متحده در سال ۲۰۱۱ را در کنار بسیاری از جوایز دیگر دریافت کرده است.

اکنون صنایع به آرامی در حال گذر از باتری‌های لیتیوم یونی هستند. خودروسازان در حال برنامه‌ریزی خودروهای برقی با باتری‌های حالت جامد هستند که چگالی بالاتر، شارژ سریع‌تر و هزینه‌های کمتری را ارائه می‌کنند.

با این حال، می‌توان با اطمینان گفت که چشم انداز فناوری مدرن بدون تلاش‌های گودیناف مبهم بود و میراث او برای سالیان آینده پابرجا خواهد ماند.