ریزپلاستیک‌ها از راه تنفس می‌توانند وارد مغز شوند
ریزپلاستیک‌ها برای اولین بار در مرکز بویایی مغز انسان شناسایی شده‌اند، که نشان می‌دهد مقدار واقعی این ذرات ریز در بدن ممکن است از آنچه تصور می‌شد بسیار بیشتر باشد.
این پژوهش که روز دوشنبه در نشریه «جاما نتورک اوپن» (JAMA Network Open) منتشر شد، نشان داد که داخل پیاز بویایی مغز هشت نفر از ۱۵ بزرگسالی که در آلمان و برزیل کالبدشکافی شدند، ریزپلاستیک وجود دارد.
پژوهشگران دانشگاه سائو پائولو در برزیل گفتند احتمالا افراد فوت‌شده در طول عمرشان این ذرات پلاستیکی ریز، را که اکنون در هوا نیز یافت می‌شوند، استنشاق کرده‌اند.
در حالی که پژوهش‌های پیشین ریزپلاستیک‌ها را در ریه‌ها، روده‌ها، کبد، خون و بعضی اعضای دیگر انسان یافته بودند، تصور می‌شد که سد خونی‌ـ‌مغزی از ورود این ذرات بالقوه سمی به مغز جلوگیری می‌کند.
پژوهش‌هایی که طی این سال‌ها انجام شده است بر آثار مضر این ذرات سمی بر سیستم ایمنی تاکید داشته‌اند و این ذرات را با برخی انواع سرطان، به‌ویژه در افراد جوان‌تر، مرتبط دانسته‌اند.
این پژوهش جدید نشان داده است که «مسیری احتمالی برای انتقال ریزپلاستیک به مغز» از طریق پیاز بویایی وجود دارد، که نگرانی‌ها در مورد نقش احتمالی ذرات پلاستیک در بروز اختلال‌های عصب‌شناختی مانند زوال عقل را افزایش می‌دهد.
دانشمندان مغز ۱۵ فرد متوفی‌ــ ۱۲ مرد و سه زن‌ــ را که بیش از پنج سال ساکن سائو پائولو بودند بررسی کردند و در پیاز بویایی هشت نفر آن‌ها ۱۶ فیبر و ذره پلیمری مصنوعی یافتند.
اندازه این ذرات بین ۵.۵ میکرون تا ۲۶.۴ میکرون متغیر بود.
دانشمندان گفتند حفره‌های کوچک موجود در استخوانی، موسوم به صفحه غربالی، که در پایه جمجمه قرار دارد احتمالا به‌عنوان مسیری برای ورود ذرات پلاستیک از مجاری بینی به مغز عمل کرده است.
پیاز بویایی درست بالای این صفحه قرار دارد.
در این پژوهش آمده است: «با توجه به حضور گسترده ریزپلاستیک‌ها در هوا، شناسایی ریزپلاستیک‌ها در بینی و اکنون در پیاز بویایی، همراه مسیرهای کالبدشناختی آسیب‌پذیر، این نظر را تقویت می‌کند که مسیر بویایی یک ورودی مهم برای راهیابی ذرات خارجی به مغز است.»
پژوهشگران گقتند که ذرات پلاستیکی حتی کوچک‌تر می‌توانند با سهولتی بیشتر از آنچه پیش‌تر تصور می‌شد وارد بدن شوند و ممکن است در بروز عارضه‌های عصب‌شناختی و روانپزشکی مانند زوال عقل نقش داشته باشند.
آن‌ها گفتند: «با توجه به آثار احتمالی مسمومیت عصبی که ریزپلاستیک‌ها در مغز ایجاد می‌کنند، و آلودگی گسترده محیط زیست به پلاستیک، نتایج پژوهش ما باید نگرانی‌هایی در زمینه افزایش شیوع بیماری‌های زوال عصبی برانگیزد.»
با این حال، دقیقا مشخص نیست که این ذرات چگونه می‌توانند بر سلامت مغز اثر بگذارند.
دانشمندان گفتند برای شناخت بهتر اثر ریزپلاستیک‌ها بر سلامت مغز، ضروری است تحقیق‌هایی با استفاده از اسکن‌های ام‌آرآی مغز انجام شود.
