مکانیزم عمل داروهای لاغری و عواقب آن
سوالی که در ذهن برخی افراد در مورد داروهای لاغری مطرح می‌شود این است که آیا این ترفندها برای لاغر شدن صحیح است و به سلامت انسان لطمه نمی‌زند؟ و آیا اصولاً این روش‌ها در کاهش وزن تأثیر دارد و موجب لاغری می‌شود یا نه؟
داروهایی که جهت لاغری مصرف می‌شوند، با چند مکانیزم ممکن است موجب کاهش وزن شوند:
1- افزایش متابولیسم در بدن
2- دفع چربی‌ها از بدن
3- داروهای ملین
4- داروهایی که بر مرکز اشتها تأثیر کرده و موجب کم‌اشتهایی می‌شوند.
5- داروهای دیورتیک که باعث افزایش دفع ادرار می‌شوند.
6- برخی افراد جهت کاهش وزن دارو مصرف نمی‌کنند، اما بعد از صرف غذا با انگشتان دست، حلق را تحریک کرده و این امر موجب برگرداندن غذا از معده به خارج و در واقع استفراغ می‌شود. به این ترتیب غذایی را که مصرف کرده‌اند، از معده خارج می‌کنند.
7- دسته‌ای دیگر از افراد در طول روز به ورزش‌های طولانی، سنگین و بسیار خسته‌کننده می‌پردازند و به این صورت از افزایش وزن و چاقی جلوگیری می‌کنند.
سراب داروهای لاغری ماهواره‌ای
سوالی که در اینجا در ذهن خوانندگان عزیز و علاقه‌مند مجله مطرح می‌شود، این است که آیا این ترفندها برای لاغر شدن صحیح است و به سلامت انسان لطمه نمی‌زند؟ و آیا اصولاً این روش‌ها در کاهش وزن تأثیر دارد و موجب لاغری می‌شود یا نه؟ قبل از پاسخ به این سؤال لازم است ابتدا هدف خود را از کاهش وزن مشخص نماییم.
آیا منظور از کاهش وزن صرفاً داشتن اندامی متناسب و زیبا است؟ آیا هدف مقطعی از این امر داریم؟ مثلاً جهت شرکت در یک میهمانی یا عروسی یا ... تصمیم به لاغری گرفته‌ایم؟ آیا در پی انتقاد اطرافیان از وزن بالایمان و در واقع مقابله با عیب‌جویی آنان کاهش وزن را ضروری می‌دانیم؟ آیا در پی چشم و هم‌چشمی و رقابت با دوستان و اطرافیان اقدام به کاهش وزن کرده‌ایم؟ آیا در مقایسه خود با مانکن‌های لباس و تمایل به داشتن وزنی مشابه آنها در پی گرفتن رژیم و کاهش وزن هستیم؟
در اکثر موارد هدف افراد چاق یا با وزن بالا، از کاهش وزن، هدف منطقی و سالمی نیست و با انگیزه‌هایی غیر واقعی و ناسالم، خود را به ورطه‌ای می‌اندازند که بعداً رهایی از آن امکان‌پذیر نیست یا بسیار مشکل و حتی محال است.
مهم‌ترین هدف از کاهش وزن و رسیدن به وزن نرمال باید حفظ سلامت بیشتر، مقاومت بیشتر در برابر بیماری‌ها و سهولت در تحرک و فعالیت‌های عادی روزمره باشد.
مسئله کاهش وزن و کم کردن کیلوهای اضافه، می‌تواند به آسانی انجام پذیرد و هر فرد عادی و بدون تخصص تغذیه نیز می‌تواند با روش‌های ناسالم و مضر به این خواسته جامه عمل بپوشاند، اما عاقبت امر چیست؟ و چه نتیجه‌ای پس از مدتی نه چندان طولانی عاید شخص می‌شود؟
تاثیر هر یک از روش‌های مورد استفاده در کاهش وزن بر سلامت
برای پاسخ به این سؤال لازم است پی‌‌آمدها و تاثیراتی را که هر یک از این روش‌ها بر سلامت انسان دارند، مورد بررسی قرار دهیم.
افزایش متابولیسم بدن
داروهایی که موجب افزایش سوخت مواد انرژی‌زا در بدن می‌شوند و در نتیجه موجب کاهش وزن می‌گردند، اکثراً دارای هورمون هستند. برخی هورمون‌ها از جمله هورمون تیروئید، چنانچه مازاد بر نیاز بدن مصرف شوند، موجب افزایش متابولیسم و کاهش وزن می‌شوند.
لازم به ذکر است که مصرف بی‌رویه و نابجای هورمون‌ها، بسیار زیان‌آور و حتی خطرناک است و منجر به عوارض مختلف و وخیم می‌شود، بنابراین این روش نه تنها مفید نیست، بلکه زیان‌های فراوانی نیز در بر دارد و شخص را مبتلا به عوارض مختلف و ناگوار می‌کند.
دفع چربی از بدن
بسیاری از افراد بر این باورند که اصولاً مصرف چربی برای انسان مفید نیست و باید این ماده مغذی را به هر طریق ممکن از بدن دفع کرد، البته افراط در مصرف چربی موجب افزایش وزن و چاقی می‌شود.
ضمناً نوع چربی نیز در سلامت انسان مؤثر است، مثلاً چربی‌های دارای اسیدهای چرب غیراشباع، مانند روغن‌های گیاهی که در حرارت محیط مایع هستند، از قبیل روغن زیتون، روغن کنجد و ... و نیز چربی موجود در مغز دانه‌ها جزء چربی‌های مفید محسوب می‌شوند و برای انسان ضروری هستند، اما افراط در مصرف این نوع چربی‌ها نیز موجب چاقی می‌شود.
چربی‌ها مهم‌ترین ذخیره تولید انرژی در بدن محسوب می‌شوند. مهم‌تر آنکه برخی از ویتامین‌ها محلول در چربی هستند و توسط چربی‌ها در بدن حمل شده و به مصرف سلول‌ها می‌رسند؛ از قبیل ویتامین‌های A, D, E, K، بنابراین با دفع چربی از بدن، این ویتامین‌ها نیز دفع شده و انسان دچار اختلالات گسترده ناشی از فقدان آنها می‌شود.
استفاده از داروهای ملین
یکی از ناسالم‌ترین و مضرترین اقداماتی که جهت کاهش وزن توسط بعضی از افراد صورت می‌گیرد، استفاده از داروهای ملین است. این داروها موجب تسریع در سرعت حرکت غذا در روده شده و باعث دفع مقدار زیادی از مواد مغذی موجود در غذا می‌شوند.
آیا تاکنون از خود پرسیده‌ایم که چرا غذا می‌خوریم؟ برای سیر شدن یا پر کردن معده؟ و یا صرفاً رفع گرسنگی؟ مهم‌ترین هدف از غذا خوردن، رساندن مواد مغذی ضروری به سلول‌ها است تا بدن بتواند وظیفه خود را در انجام اعمال و واکنش‌های داخلی و خارجی به خوبی انجام دهد و به حفظ سلامت، پیشگیری از بیماری‌ها و طول عمر کمک نماید. مصرف داروهای ملین موجب دفع این مواد مغذی ضروری از بدن شده و نتیجه آن بروز سوء‌تغذیه و عواقب زیانبار و گاه غیر قابل علاج آن است.
علاوه بر آن، مصرف داروهای ملین باعث اختلالات گوارشی شده و پس از مدتی نه چندان طولانی موجب بروز ناراحتی‌های گوارشی می‌شود.
ایجاد بی‌اشتهایی با مصرف دارو
بسیاری از افراد باورشان بر این است که برای کاهش وزن باید کم غذا خورد و در واقع معده را همیشه تقریباً خالی نگاه داشت. تصور این دسته از افراد این است که رژیم لاغری به معنای برنامه غذایی کم‌خوری است و به همین دلیل به ترفندهایی متوسل می‌شوند که اشتهای آنان را کاهش دهد و برای این منظور از داروهای کاهش‌دهنده اشتها استفاده می‌کنند.
این داروها موجب می‌شوند که شخص اشتهای طبیعی خود را از دست بدهد و رغبتی برای خوردن غذا نداشته باشد.
کم‌اشتهایی و نخوردن غذای کافی منجر به کاهش وزن می‌شود، بنابراین این افراد در ابتدا از اینکه اصولاً تمایلی به خوردن غذا ندارند و وزنشان پایین می‌آید، بسیار خوشحال و راضی هستند، ولی پس از مدت کوتاهی به تدریج عوارض سوء‌تغذیه در آنان بروز می‌کند که ابتدایی‌ترین علائم عبارت است از احساس خستگی و ضعف، تغییرات خلقی از قبیل بی‌حوصلگی، عصبانیت، افسردگی و ... .
توجه داشته باشیم که بدن انسان نیازمند تغذیه کافی، متعادل و متنوع است و هر نوع کم‌خوری یا بدخوری می‌تواند تعادل سلامت انسان را دچار اختلال نماید.
مصرف داروهای دیورتیک
مصرف داروهای دیورتیک موجب افزایش دفع ادرار و در نتیجه دفع مقدار زیادی آب از بدن می‌شود.
این امر موجب کاهش آب میان‌بافتی شده و منجر به کم شدن وزن می‌گردد. لازم به ذکر است که پایین آمدن وزن به علت از دست دادن آب بدن در واقع لاغری محسوب نمی‌شود، به این معنا که موجب سوخت چربی‌های اضافی بدن نمی‌گردد و فقط با دفع یکی از ترکیبات بسیار ضروری و حیاتی یعنی آب، وزن را پایین نشان می‌دهد.
با توجه به نقش بسیار مهم و سازنده‌ای که آب در حفظ سلامت انسان به عهده دارد، متوجه می‌شویم که مصرف داروهای دیورتیک می‌تواند بسیار زیان‌آور و خطرناک باشد.
آب یکی از مواد بسیار مفید و ضروری برای انسان است. با نگاهی اجمالی به وظایفی که آب در بدن انسان به عهده دارد، متوجه می‌شویم که تا چه حد به آن نیاز داریم.
برگرداندن غذا از معده
این عادت غلط و مضر می‌تواند عواقب زیانبار و گاه لاعلاجی در بر داشته باشد. یکی از اشکالاتش این است که مواد غذایی به جای آنکه در دستگاه گوارش هضم و جذب شده و به مصرف سلول‌ها برسند، بدون استفاده از بدن دفع می‌شوند که نتیجه آن پس از مدتی نه چندان طولانی، سوء‌تغذیه است.
اشکال دیگر این عمل، ایجاد اختلال و ناراحتی در دستگاه گوارش است و حالت تهوع و اغتشاش در دستگاه گوارش به طور دائم شخص را رنج می‌دهد، که این امر در هضم و جذب غذا در دستگاه گوارش اختلال ایجاد می‌کند.
پس از چندی، حالت تهوع و استفراغ حتی بدون تحریک حلق، به صورت یک عادت درآمده و حالتی بسیار ناراحت کننده و ناگوار برای شخص به بار می‌آورد، بنابراین بهتر است به هیچ وجه و تحت هیچ شرایطی جهت کاهش وزن به چنین عمل نامناسب و زیان‌آوری مبادرت ننمود.
انجام ورزش‌های بسیار طولانی و سنگین
یکی از توصیه‌های رژیم‌شناسان این است که حتماً همراه رژیم صحیح لاغری، از ورزش‌های مناسب استفاده شود. انواع ورزش علاوه بر روحیه‌سازی و ایجاد شادی و نشاط در شخص، موجب سوخت چربی‌های اضافی ذخیره شده در بدن گردیده و به کاهش وزن کمک می‌کند، اما نظر به اینکه در تمام امور رعایت اعتدال ضروری است، در ورزش نیز نباید افراط نمود و لازم است همیشه از ورزش‌های مناسب در حد اعتدال استفاده کرد.
ورزش هرگز نباید خیلی سنگین، طولانی و خسته‌کننده باشد، زیرا به اندام‌ها و بافت‌های بدن آسیب رسانده و ضمناً قابل ادامه دادن نیست و تحمل چنین ورزش‌هایی در دراز مدت بسیار مشکل است، ضمن آنکه بعد از کنار گذاردن ورزش سنگین، پس از مدتی کوتاه، وزن شخص افزایش پیدا کرده و حتی بیش از زمان قبل از ورزش خواهد شد.
منبع: زندگی آنلاین
46
