علت جوش چانه، راه های پیشگیری و درمان آن

علت جوش چانه چیست؟
پر شدن منافذ پوست با چربی و سلول‌های مرده باعث جوش زدن می‌شود. سلول‌های مرده‌ی پوست باید به سطح منافذ پوست برسند و بریزند. وقتی پوست‌تان بیش از حد چربی تولید می‌کند، سلول‌های مرده بهم می‌چسبند. این ذرات کوچک چربی و پوست باعث بسته‌شدن منافذ پوست شما می‌شوند.

بعضی مواقع باکتری‌هایی که به‌طور طبیعی بر روی پوست وجود دارند، در این منافذ بسته گیر می‌افتند. رشد باکتری درون منافذ پوست‌ باعث قرمزی و التهابی می‌شود که اکثرا بر اثر جوش‌ها ایجاد می‌شود. بسته به تعداد باکتری‌ها و التهاب موجود، این جوش ممکن است به جوش سرسفید تبدیل شود یا حالت کیستیک پیدا کند.

همه ما اغلب جوش چانه را تجربه کردیم. اگر درباره‌ی نواحی مختلف صورت اطلاعات داشته باشید، متوجه می‌شوید جوش‌ زدن در نقاط مختلف صورت علل متفاوتی دارد. تحقیقات نشان‌می‌دهند جوش‌ها در نواحی چانه و فک، بخصوص در زنان، علل هورمونی دارند.

هورمون آندروژن «سبیوم» (sebum)، یا همان غدد چربی سفید در منافذ بدن را تحریک می‌کند. کار سبیوم، بستن منافذ پوست است. ترشح این هورمون در سنین نوجوانی افزایش می‌یابد، بنابراین آکنه یا جوش بین نوجوانان رایج است. ولی سطح ترشح هورمون در دوران بزرگسالی نوسان دارد.

جوش یا آکنه چانه و فک ممکن است با عادت‌های ماهانه‌ی شما دچار تغییر شود. ترشح آندروژن در برخی زنان بیشتر است. یکی از علل تولید زیاد آندروژن ممکن است «سندروم تخمدان پلی کیستیک» (PCOS) باشد.

آیا جوشِ‌ چانه همان آکنه است؟
همیشه همه‌ی جوش‌ها آکنه نیستند. اگر جوش‌های کوچک بسیاری روی چانه یا صورت‌تان دارید ممکن است «روزاسه» (rosacea) باشند. روزاسه ناراحتی پوستی متداولی است که موجب قرمزی و نمایان شدن رگ‌های خونی می‌شود. اغلبِ ما ترکیدن برجستگی‌های پر از چرکی را که شبیه آکنه هستند تجربه کرده‌ایم.

از موارد دیگر علت جوش چانه، موهای زیر‌پوستی است که بیشتر برای مردانی که صورت‌شان را اصلاح می‌کنند رخ می‌دهد. رشد موهای زیر‌پوستی برای همه می‌تواند اتفاق بیفتد. زمانی که تار مو به سمت داخل پوست رشد می‌کند موی زیر‌پوستی ایجاد می‌شود که باعث ایجاد التهاب و قرمزی پوست می‌شود. موی زیر‌پوستی ممکن است شبیه جوش چرکی بزرگ یا کوچک شود و خارش پوستی ایجاد کند یا باعث شود پوست آن ناحیه حساس شود.

درمان جوش چانه
راه‌کارهای مختلفی برای درمان آکنه وجود دارد که تمام آنها برای همه مؤثر نیستند، ولی بیشتر آکنه‌ها می‌توانند با اقدامات کوچکی از بین بروند. جوش‌های کوچک یا چرکی ضعیف به‌طور معمول با کرم‌های ضد آکنه درمان می‌شوند.

محصولاتی که دارای بنزوئیل پروکساید یا سالیسیلیک اسید هستند، جوش‌ها را ظرف چند روز یا چند هفته خشک می‌کنند.

شست و شو: صورت یا حداقل فک‌تان را با یک محلول شست‌وشوی ملایم بشویید.
یخ: برای درمان درد یا کاهش قرمزی، هر بار یخ را با پارچه‌ی تمیزی بپیچید و کمتر از پنج دقیقه به‌طور ملایم در اطراف محل فشار دهید.
پماد آکنه بزنید: بسیاری از مردم از مصرف پماد‌های معمولی که ۱۰ درصد بنزوئیل پروکساید دارند، راضی بودند.
جوش را نکنید: هرچه کمتر به پوست‌تان دست بزنید زودتر بهبود پیدا می‌کند.
برای درمان جوش‌هایی که ماندگاری بیشتری دارند باید به متخصص پوست مراجعه کرد. دکترتان با توجه به نوع و شدت جوش‌هایتان ممکن است یکی از راه‌های زیر را پیشنهاد کند:

درمان موضعی: ژل‌ها، کرم‌ها و پماد‌های موضعی باعث از بین رفتن باکتری‌های پوست می‌شوند و چربی پوست و منافذ باز پوست را کاهش می‌دهند. نسخه‌ای که دکتر تجویز می‌کند ممکن است شامل رتینوئید، بنزوئیل پروکساید یا انواع آنتی بیوتیک ها باشد.
آنتی بیوتیک ها: دکتر برای کاهش باکتری‌های پوست‌ ممکن است برای شما یک دوره آنتی بیوتیک‌های خوراکی تجویز کند.
قرص ضد بارداری: پزشک‌تان ممکن است برای تنظیم هورمون‌های تحریک‌کننده‌ی جوش، قرص‌های ضد بارداری هورمونی تجویز کند.
ایزوترتینوین (آکوتان): این دارو برای آکنه‌های وخیمی است که به درمان‌های دیگر پاسخ ندادند.
لیزر درمانی: درمان‌های لیزری و نوری باکتری‌های پوستی را که باعث ایجاد جوش می‌شوند کاهش می‌دهند.
لایه‌برداری شیمیایی: لایه‌برداری شیمیایی در مطب دکتر باعث کاهش جوش‌ها و همین‌طور جوش های سرسیاه می‌شود.
جراحی: کیست‌ها یا جوش‌های کورکی می‌توانند با جراحی خالی ‌شوند.

برای درمان مؤثر آکنه از انجام برخی کارها نیز باید اجتناب کرد. شیوه‌های بسیاری وجود دارند که ظاهرا خوب و کارآمد هستند اما در واقع آکنه‌ی شما را بدتر می‌کنند. برای مثال:

شست‌وشوی بیش از حد صورت: صورت‌تان را تنها دو بار در روز بشویید. شستن زیاد صورت باعث تحریک آکنه می‌شود.
استفاده از لیف‌ها، اسکراب‌ها و پاک‌کننده‌های خشن: لایه‌برداری زیاد پوست باعث بدتر شدن جوش می‌شود.
ترکاندن جوش‌های صورت‌: این کار باعث می‌شود التهاب جوش بیشتر شود و جای آن روی صورت‌تان بماند.
استفاده از پاک‌کننده‌های الکی: گرچه پوست چرب مشکل‌آفرین است اما پوست خشک هم مشکلات خودش را دارد. برای تمیز نگه‌داشتن پوست‌تان از محصولات حاوی الکل استفاده نکنید و از مرطوب کننده های طبیعی پوست استفاده کنید.
با آرایش خوابیدن: قبل از خواب حتما هرگونه آرایش را از پوست‌تان پاک کنید.
تغییر هفتگی درمان‌های آکنه: روش‌های درمانی‌تان را مرتبا تغییر ندهید و چند هفته صبر کنید تا داروهای آکنه و مراقبت‌های پوستی اثر کنند.

روزاسه و موهای زیر‌پوستی نیز می‌توانند با رعایت این نکات بهبود یابند. برای بهبود روزاسه اول از درمان‌های موضعی شروع می‌کنند و قرمزی پوست را کاهش می‌دهند‌؛ گاهی هم برای درمان نیاز است دارو مصرف شود. از دکترتان بپرسید کدام روش برای شما مناسب‌تر است.

پیشگیری از جوش‌ چانه
شما با چند پیشگیری ساده می‌توانید جوش‌ها را کاهش بدهید:

روزی دوبار، مخصوصا بعد از تعریق، پوست‌تان را بشویید.
موهای خود را همیشه تمیز نگه‌دارید یا نگذارید موهای چرب به کنار صورت و فک‌تان مالیده شود.
از محصولات مراقبت پوستی‌ استفاده کنید که منافذتان را نبندند.
استرس تعادل هورمون‌ها را به هم می‌ریزد از آن دوری کنید.
رژیم غذایی سالم داشته باشید.
هر روز از ضد آفتاب بدون چربی استفاده کنید.
ملحفه و روبالشتی‌های خود را مرتب تعویض کنید.
دست‌هایتان را به چانه و فک‌تان نمالید.
از روش‌های موزدایی ملایم استفاده کنید.
پیام آخر
جوش‌ چانه مشکل رایج خیلی‌هاست و راه‌کارهای درمانی زیادی دارد. اگر هیچکدام از این روش‌ها جواب نداد، به یک متخصص پوست مراجعه کنید تا بیشتر شما را راهنمایی کند.

68