با افزایش جمعیت در کلانشهرها و تقاضا برای سکونت در آپارتمانها روند کوچک شدن فضای خانهها آغاز شد. زندگی در محیطی کوچک در کنار سختیهایش چالشهایی نیز در پی داشت. چگونه میتوان فضای کوچک خانه را با کمترین وسایل و ابزارها تزئین کرد؟ استفاده از گیاهان کوچک آپارتمانی پیشنهاد ماست. گیاهان کوچک آپارتمانی نیاز به مراقبت کمتری دارند. این گیاهان علاوه بر اشغال فضایی کم موجب پاکسازی و تصفیه هوای خانه میشوند.
نگهداری از گیاهان کوچک نسبت به پرورش گیاهان سریعالرشد و غول پیکر در محیط محدود و کوچک آپارتمان بسیار آسان و بیدردسر است. گیاهان دیر رشد و کوچک آپارتمانی برای جابجایی مشکل ساز نیستند و فضای کمی را اشغال میکنند. این گیاهان زیبا با همان نور کم پشت پنجره به آرامی رشد کرده و هیچگاه بر روی دیگر گیاهان سایه نمیاندازد.
با اینکه ممکن است این گیاهان از فاصله دور به چشم نیایند، اما به محیط کوچک زندگی، ظاهری سرسبز و مدرن میبخشند. در این مطلب قصد داریم به معرفی ده نمونه از این گیاهان کوچک و دیر رشد آپارتمانی بپردازیم.
۱. گیاه یشم (Jade plant)
کراسولا نقرهای یا گیاه یشم یکی از زیباترین گیاهان کوچک و دیر رشد آپارتمانی است. یشم با نامهای دیگری همچون درخت شانس یا پول گیاهی گوشتی است که در گروه ساکولنتها طبقهبندی میشود. گونههای مختلفی از گیاه یشم در گلفروشیها وجود دارد که معروفترین آن کراسولا خرفهای است. گیاه یشم نیاز به مراقب چندانی ندارد. اکثر ارقام گیاه یشم به نور مستقیم خورشید نیاز دارند؛ اما در محیط پر نور پشت پنجره آپارتمان نیز قابل نگهداری هستند. این گیاه به خشکی خاک مقاوم است. بهتر است زمانی به گیاه آب بدهید که خاک گلدان خشک شده باشد.
بهترین خاک برای گیاه یشم خاک سبک همچون خاک کاکتوسهاست. زیستگاه گیاه یشم مناطق گرم آفریقای جنوبی است؛ در نتیجه هوای گرم محیط را بیشتر میپسندد. تکثیر این گیاه به سه روش آسان، تکثیر با قلمه، برگ و بذر صورت میگیرد. گیاه یشم در محیط آپارتمان رشد چندانی ندارد. با هرس مداوم گیاه میتوان به آن شکل دلخواه داد.
۲. گیاه گلسنگ (Polka dot plant)
گیاه پولکا با نام ایرانی گلسنگ یکی از زیباترین و البته کوچکترین گیاهان آپارتمانی است؛ به طوری که حداکثر تا ۳۰ سانتیمتر رشد میکند. گلسنگ بومی مناطق گرم و مرطوب ماداگاسکار و نیجریه است. تاکنون ارقام دیگری از این گیاه در دیگر مناطق دنیا از جمله استرالیا و جنوب شرق آسیا مشاهده شده است. این گیاه زیبا تنها به دلیل داشتن برگهای لکهای و رنگارنگ پرورش داده میشود. رنگ برگها در ارقام مختلف متفاوت است. با نگهداری از یک گلدان کوچک گلسنگ قرمز با پس زمینه سفید خانه منظره مدرنی را خلق خواهید کرد.
برای نگهداری از گیاه کوچک گلسنگ کافی است نور غیرمستقیم متوسط، آبیاری منظم، رطوبت کافی و خاک زهکشدار را در اختیار گیاه قرار بدهید. بین دو آبیاری اجازه بدهید خاک سطحی گلدان کمی خشک شود. گلسنگ علاقه زیادی به رطوبت هوا دارد. به دلیل کوچک بودن گیاه با کمترین امکانات میتوان رطوبت کافی را برای گلسنگ تامین کرد. تکثیر این گیاه به دو روش بذر و قلمه امکان پذیر است.
۳. سانسوریا پاکوتاه (Sansevieria)
سانسوریا پاکوتاه یکی از انواع پرطرفدار گیاه سانسوریا یا شمشیری است که اکثرا در محیطهای اداری و آپارتمانها از آن نگهداری میشود. بیشتر این گیاهان بومی آفریقا هستند، اگرچه برخی از گونهها از جنوب آسیا نشات گرفتهاند.
جالب است بدانید که این گیاه کوچک آپارتمانی علاوه بر کاربرد زینتی به عنوان گیاه تصفیه کننده هوا نیز شناخته میشود. طبق تحقیقات صورت گرفته ناسا انواع ارقام سانسوریا قادرند مونوکسید کربن و سرب را از هوای محیط بزدایند. سانسوریا پاکوتاه گیاهی بسیار مقاوم است.
برای نگهداری از این گیاه زیبا و مقاوم کافیست نور غیرمستقیم متوسط، خاک سبک و زهکشدار، گلدان متناسب با اندازه گیاه و آبیاری منظم را فراهم کنید. این گیاه به خشکی خاک مقاوم است. بهترین زمان آبیاری موقعی است که خاک گلدان کمی خشک شده باشد. تکثیر سانسوریا پاکوتاه به روشهای مختلف از جمله ازدیاد با برگ و تقسیم پاجوش امکان پذیر است.
۴. هاورتیا گورخری (Haworthiopsis attenuata)
یکی از کوچکترین گیاهان آپارتمانی با ظاهری زیبا و مدرن گیاه هاورتیا گورخری است. هاورتیا گورخری رشد کمی دارد و ارتفاع آن نهایتا تا ۲۰ سانتیمتر میرسد. این گیاه زیبا با برگهای گوشتی، نوک تیز و تیره و رگههای برجسته سفید گیاهی چند ساله و مقاوم محسوب میشود.
هاورتیا گورخری بومی آفریقای جنوبی است. برگهای ضخیم هاورتیا موجب شده است که نیاز آبی گیاه بسیار کم باشد. ساختار درونی ساقه و برگها آب را درون خود ذخیره میکند. تا زمانی که خاک گلدان خشک نشده باشد، گیاه را آبیاری نکنید.
برای نگهداری از گیاه هاورتیا گورخری نیاز است تا نور غیرمستقیم و زیاد را برایش فراهم کنید. بهترین مکان برای قرار دادن گلدان پشت پنجرههای شرقی یا غربی است. خاک مناسب برای گیاه هاورتیا گورخری ترکیبی از ماسه دانه ریز و درشت، کمی پرلیت، کودبرگ جنگلی و سنگریزه است. شیوه تکثیر گیاه معمولا به روش تقسیم پاجوش صورت میگیرد.
۵. گیاهان پیرومیا (Peperomia)
جنس پیرومیا دارای بیش از ۱۰۰۰ گونه متفاوت از گیاهان همیشه سبز و متعلق به خانواده پیپراسه است. برخی از گونههای پیرومیا بالارونده و برخی دیگر بوتهای کوچک و اپیفیت (زندگی بر روی دیگر گیاهان) هستند. ارقام بوتهای معمولا دارای دمبرگهای قرمز و برگهای گوشتی و قلبی شکل هستند. گیاه برگ قاشقی، پیرومیا روسو، پیرومیا کاپراتا، پیرومیا پول چینی و پیرومیا هندوانهای از معروفترین ارقام گروه بزرگ پیرومیا بوتهای هستند. زیستگاه اکثر گونههای پیرومیا بوتهای آمریکای مرکزی و آفریقاست.
اکثر این گیاهان به آرامی رشد میکنند و جثه کوچکی دارند. برای نگهداری از پیرومیاها باید نور فراوان، اما غیرمستقیم خورشید را در اختیار گیاه قرار بدهیم. بهترین دما برای نگهداری از این گیاه بین ۱۵ تا ۳۰ درجه سانتیگراد است. ریشه گیاهان پیرومیا عمیق نیست، در نتیجه آبیاری زیاد ریشههای ضعیف گیاه را از بین میبرد. اجازه بدهید بین دو آبیاری یک سوم خاک سطحی گلدان خشک شود.
پیرومیا گیاهانی رطوبت دوست هستند. تا جای ممکن رطوبت هوای اطراف گیاه را با دستگاه بخور سرد یا غبارپاشی روزانه افزایش بدهید. برای کاشت گیاهان پیرومیا از خاک سبک و زهکشدار استفاده کنید.
۶. گیاه اِشوریا یا اِچوریا (Echeveria)
گیاه اشوریا یکی از ساکولنتهای دیر رشد، کوچک و بسیار زیبای آپارتمانی با صدها گونه مختلف است. تاکنون ۱۵۰ گونه از این گیاه چندساله شناخته شده است که همه آنها بومی آمریکای لاتین هستند. از مشخصات ظاهری گیاه اشوریا برگهای گوشتی، قاشقی یا مثلثی شکل است که شبیه به گلبرگهای گل رز در کنار هم قرار گرفتهاند. نگهداری از گیاه اچوریا مانند بسیاری از ساکولنتها و کاکتوسها کار راحتی است. نور زیاد غیر مستقیم، آبیاری کم و منظم، خاک غنی، سبک و زهکشدار از اصلیترین نیازها برای نگهداری از گیاه اچوریاست.
بهترین مکان برای نگهداری از این گیاه پشت پرنورترین پنجره خانه و بهترین زمان برای آبیاری موقعی است که سطح خاک گلدان به اندازه ۲ تا ۳ بند انگشت خشک شده باشد. تکثیر گیاه کوچک و دیر رشد اشوریا از ۴ روش اصلی ازدیاد با کاشت بذر، با روش قلمه برگ، پاجوش و کاشت قلمه ساقه امکان پذیر است.
۷. سمپریوم تار عنکبوتی (Sempervivum Arachnoideum)
سمپریوم تار عنکبوتی گیاهی بسیار کوچک، تقریبا به اندازه یک یا دو بند انگشت و بومی مناطق کوهستانی اروپاست. این گیاه علاقه زیادی به هوای خنک دارد. اوج زیبایی و رشد گیاه سمپریوم فصل پاییز و زمستان است.
اما باید گیاه را از یخبندان حفظ کرد. این گیاه کوچک را علاوه بر فضای بسته آپارتمان میتوان در محیط بیرون نیز پرورش داد. برگهای کوچک مثلثی با تارهایی سفید بر روی گیاه از مشخصات سمپریوم تار عنکبوتی است. نور فراوان، آبیاری متوسط، خاک سبک و زهکشدار و هوای خنک از شرایط نگهداری و پرورش گیاه سمپریوم تار عنکبوتی است.
میتوانید گلدانهای کوچک سمپریوم را در طبقات دکوری، روی میز و قفسه کتابخانه و نزدیک به پنجره نگهداری کنید. اگر خانه شما نورگیر نیست، از نورهای مصنوعی مخصوص گیاهان استفاده کنید. روشهای تکثیر سمپریوم تارعنکبوتی از طریق تقسیم پاجوش و کاشت بذر امکانپذیر است.
۸. زامیفولیا (Zanzibar gem)
گیاه آپارتمانی بسیار زیبا و مقاوم زامیفولیا یکی از گیاهان دیر رشد و کوتاه آپارتمانی است که در محیط بسته حداکثر تا ۵۰ سانتیمتر رشد میکند. زامیفولیا با برگهای چرمی و براق و ظاهری مدرن مخصوص منازلی است که به نور کافی دسترسی ندارند.
زامیفولیا بومی مناطق گرم و مرطوب شرق آفریقا است؛ در نتیجه محیط زندگی گیاه باید تا حدی شبیه به زیستگاه اصلی آن باشد. خاک سبک و زهکشدار، نور متوسط غیر مستقیم خورشید و آبیاری متوسط در کنار غبارپاشی منظم از نیازهای اصلی گیاه زامیفولیا محسوب میشوند.
ترکیب خاک گیاه باید به گونهای باشد که در هنگام آبیاری آب را به راحتی از خود عبور بدهد. خاک زامیفولیا باید همیشه مرطوب بماند؛ اما رطوبت خاک با غرقابی کردن متفاوت است. اجازه بدهید بین هر آبیاری کمی از خاک سطحی گلدان خشک شود. دمای نگهداری از گیاه زامیفولیا دمای معمولی محیط خانه بین ۱۹ تا ۲۷ درجه سانتیگراد است. برای تکثیر این گیاه معمولا دو روش وجود دارد. یکی تکثیر از طریق برگچهها و دیگری تقسیم بوته و جداسازی غدههای زیرزمینی از گیاه مادر است.
۹. پر سیاوشان (Maidenhair fern)
ما اغلب گیاه پر سیاوشان را به عنوان یک گیاه دارویی که در کنار آبشارها یا بدنه صخرهها و شکاف سنگهای مرطوب میروید، میشناسیم. پر سیاوشان از خانواده سرخسها و بومی مناطق گرمسیری و مرطوب دنیاست.
اخیرا پرورشدهنگان گل و گیاه گونهای از گیاه پر سیاوشان وحشی را اهلی کردند و به عنوان گیاه آپارتمانی پرورش میدهند. گیاه پر سیاوشان در گلدان و محیط آپارتمان ظاهری سرزنده و با طراوت به خود میگیرد. با اینکه گیاه مقاومی است؛ اما نگهداری از آن در آپارتمان نیاز به مراقبتهای خاصی دارد.
محیط سایه آفتاب با فاصله ۲ متری از پنجره، آبیاری زیاد، خاک سبک، زهکشدار و مغذی، دمای ۲۱ درجه سانتیگراد و رطوبت بالا از مهمترین شرایط زیستی برای نگهداری از گیاه پر سیاوشان است. تکثیر این گیاه معمولا از طریق جداسازی پاجوش یا تقسیم بوته و ریزوم صورت میگیرد. گیاه کوچک پر سیاوشان در محیط آپارتمان رشد کمی دارد؛ در نتیجه میتوانیم آن را در لیست گیاهان کوچک آپارتمانی قرار بدهیم.
۱۰. کالانکوئه تومنتوسا (Kalanchoe tomentosa)
کالانکوئه تومنتوسا با نامهای دیگری همچون کالانکوئه لب سوخته، گیاه پاندا و گوش گربهای گیاهی با رشد بسیار کم و کوچک است که در دسته بندی ساکولنتها و کاکتوسها جای میگیرد. این گیاه زیبا بومی جزیره ماداگاسکار و جنوب شرق آفریقاست.
برگهای کالانکوئه لب سوخته، گوشتی و کرکدار با ظاهری شبیه به گوش گربه است. لبههای برگ به رنگ کاغذ سوخته است.
این گیاه را میتوانید علاوه بر محیط بسته آپارتمان در فضای باز حیاط یا تراس خانه نیز نگهداری کنید. آبیاری کم، نور زیاد غیرمستقیم یا نور متوسط مستقیم و خاک سبک و زهکشدار از مهمترین شرایط نگهداری از گیاه کالانکوئه لب سوخته است.
محیط پر نور پشت پنجره شرقی یا غربی برای قرار دادن گلدان کوچک کالانکوئه لب سوخته مناسب است. بهتر است بین هر آبیاری خاک گلدان گیاه خشک شود. میتوانید از خاک مخصوص کاکتوس یا ساکولنت برای کاشت این گیاه استفاده کنید. از جمله روشهای تکثیر گیاه کوچک کالانکوئه تومنتوسا روش ازدیاد با بذر، تکثیر با برگ و تقسیم قلمه است.