۴ راهکار برای غلبه بر افکار بی‌سروته
شاید روزهایی وجود داشته باشد که افکار غیرمنطقی ظاهر می‌شوند و ناگهان در ذهن شروع به چرخش می‌کنند و باعث می‌شوند که احساس فشار، ناراحتی، ناامیدی یا سایر احساسات پیچیده و مختلف را تجربه کنید.
وقتی این افکار حل‌نشده رهاشده یا نادیده گرفته می‌شوند، می‌توانند بر زندگی روزمره شما تأثیر بگذارند و در برخی موارد، می‌توانند بر سلامت روان و همچنین بدن شما تأثیر گذاشته و باعث خستگی یا احساس فرسودگی شوند.
چه چیزی باعث افکار غیرمنطقی می‌شود؟
دلایل زیادی وجود دارد که می‌تواند باعث شود یک فرد افکار غیرمنطقی داشته باشد، اما بیشتر این دلایل را می‌توان به اضطراب نسبت داد. هنگامی‌که در مورد چیزی مضطرب هستید، احتمالاً ذهن شما شروع به ایجاد سناریوهایی می‌کند (مثلاً پیش‌بینی) و درنهایت به افکار غیرمنطقی تبدیل می‌شود. چنین افکاری ممکن است زمانی که بیش‌ازحد در مورد چیزهای کوچک مطالعه می‌کنید، ذهن شما را به خود مشغول کند.
یکی دیگر از مواردی که می‌تواند باعث ایجاد افکار غیرمنطقی شود، زمانی است که فرد در یک وضعیت روانی خاص مانند افسردگی، اختلال حمله عصبی، اختلال دوقطبی، اختلال اضطرابی یا اختلال مصرف مواد به سر می‌برد.
به‌طورکلی هرکسی می‌تواند افکار غیرمنطقی را تجربه کند. خوشبختانه چند راهکار وجود دارد که انجام آن‌ها می‌تواند به شما کمک کند بر چنین افکاری غلبه کنید به‌جای اینکه اجازه دهید آن‌ها شما را تحت‌فشار قرار دهند.
چگونه بر افکار غیرمنطقی غلبه کنیم؟
اجازه دادن به این افکار غیرمنطقی برای کنترل زندگی می‌تواند شما را عقب نگه دارد و در برخی موارد ممکن است شما را به سمت انتخاب‌های نامناسبی سوق دهد که می‌تواند تأثیر منفی در زندگی‌تان بگذارد. در اینجا چهار روش را مرور می‌کنیم که به شما کمک می‌کند بر افکار غیرمنطقی غلبه کنید و تصمیم‌های بهتر و عقلانی‌تری در زندگی خود بگیرید.
افکار خود را بشناسید و بپذیرید
نادیده گرفتن یا پاک کردن افکارتان تنها می‌تواند وضعیت را بدتر کند زیرا آن‌ها دوباره برمی‌گردند. وقتی در مقابلشان مقاومت می‌کنید، بیشتر ذهن شما را تسخیر می‌کنند؛ بنابراین اولین قدم برای غلبه بر چنین افکاری، شناخت و پذیرش آن‌هاست. به‌عنوان‌مثال اگر متوجه شدید که شروع به پروراندن یک فکر غیرمنطقی کرده‌اید، به‌آرامی یا با صدای بلند به خود بگویید و بگویید: من یک فکر غیرمنطقی دارم.
به یاد داشته باشید که داشتن افکار غیرمنطقی شما را به یک فرد بد یا ضعیف تبدیل نمی‌کند، بنابراین مجبور نیستید از خود متنفر باشید یا به خاطر آن‌ها خود را موردحمله و سرزنش قرار دهید. بپذیرید که در حال حاضر یک فکر غیرمنطقی در ذهن شماست و آن را تصدیق کنید. ممکن است در ابتدا چالش‌برانگیز باشد، پس چند دقیقه به خود فرصت دهید تا مکث کرده و آن فکر را پردازش کنید و اجازه دهید احساس منفی از بین برود. به‌این‌ترتیب می‌توانید احساسات خود را کنترل کنید و اجازه ندهید افکار غیرمنطقی بر اعمال شما تأثیر منفی بگذارد.
به دنبال درمان باشید
اگر در تشخیص این افکار غیرمنطقی مشکل‌دارید، ممکن است رفتن نزد مشاور به شما کمک کند این افکار را سالم‌تر بررسی و تفسیر کنید. احتمال دارد مشاور شما نوعی درمان را پیشنهاد کند که برای مقابله و غلبه بر افکار غیرمنطقی طراحی‌شده است، به نام رفتاردرمانی عقلانی- عاطفی.
هدف اصلی رفتاردرمانی عقلانی- عاطفی چیست؟ اساساً این درمان یک نوع خاص از درمان شناختی- رفتاری (CBT) است که هدف آن مواجهه با باورهای منطقی و غیرمنطقی است. با این نوع درمان، مشاور به شما کمک می‌کند تا این افکار غیرمنطقی را شناسایی کرده و در تبدیل آن‌ها به افکار منطقی و معقول‌تر راهنمایی‌تان می‌کند.
به‌عنوان‌مثال اگر فکر غیرمنطقی شما همیشه در مورد مرگ است، مشاور شما می‌تواند به کشف دلیل پشت این فکر یا ترس کمک کند. شاید مدام به خاطر آسیب‌های گذشته به مرگ فکر می‌کنید. مثال دیگر این است که احتمال دارد افکار غیرمنطقی در مورد طرد شدن داشته باشید. در آن صورت مشاور می‌تواند به شما کمک کند تا این احساسات و افکار را پردازش کرده و علت آن را کشف کنید. شاید این ترس یا باور ریشه در تجربیات گذشته ناشی از آزار و اذیت یا طرد شدن داشته باشد و باعث شود شما احساس بی‌لیاقتی یا کم‌ارزشی کنید.
صرف‌نظر از نوع افکار غیرمنطقی و دلیل پشت آن‌ها، مشاور به شما کمک خواهد کرد تا چنین افکاری را به‌درستی هدایت کرده و به روشی سالم بر آن‌ها غلبه کنید.
افکار غیرمنطقی خود را بنویسید
راه دیگری که به شما کمک می‌کند بر این افکار غلبه کنید، یادداشت‌برداری روزانه است. وقتی همه چیزهایی که شما را آزار می‌دهد یادداشت می‌کنید، می‌توانید درک بهتری ازآنچه در ذهن خود دارید و چگونگی تغییر آن‌ها داشته باشید. علاوه بر این فرآیند نوشتن چنین افکاری می‌تواند درمانی نیز باشد، زیرا می‌توانید با این روش به‌جای گفتن یا انجام کارهایی که ممکن است بعداً پشیمان شوید، خود را از شر این افکار مزاحم خلاص کنید.
بنابراین اگر متوجه شده‌اید که دائماً خود را با الگوهای فکری غیرمنطقی آزار می‌دهید، یک خودکار و دفترچه همراهتان داشته باشید. به‌این‌ترتیب هر بار که یک فکر مزاحم به ذهن شما خطور کند، می‌توانید آن را یادداشت کنید.
هنگامی‌که همه آن‌ها روی کاغذ آمد، می‌توانید این افکار را دوباره قالب‌بندی و آن‌ها را به چیزی مثبت تبدیل کنید. به‌عنوان‌مثال اگر بیش‌ازحد در مورد کار فکر می‌کنید، می‌توانید جمله‌ای مانند این بنویسید: «من می‌دانم که اکنون تمام تلاشم را در کار می‌کنم و می‌توانم بازهم بهتر شوم. باگذشت زمان و با ادامه این کار، غلبه بر این افکار غیرمنطقی و داشتن دیدی بهتر و خوش‌بینانه‌تر نسبت به خود، زندگی و دنیای اطرافتان آسان‌تر می‌شود.
خود را به سبک زندگی سالم عادت دهید
به‌جای اینکه اجازه دهید این افکار کیفیت زندگی شما را خراب کنند، می‌توانید از آن‌ها به‌عنوان انگیزه‌ای در زندگی استفاده کنید و بیشتر مراقب خودتان باشید.
به‌عنوان‌مثال، می‌توانید شروع به ایجاد عاداتی برای داشتن سبک زندگی سالم مانند پختن وعده‌های غذایی سالم، مدیتیشن، ورزش منظم یا تفریح و سرگرمی کنید. ورزش، مدیتیشن و انجام سرگرمی‌هایتان می‌تواند به منحرف کردن ذهن شما از تفکر غیرمنطقی و تمرکز بر بهبود خود کمک کند. درعین‌حال تغذیه سالم، خواب کافی و انجام تمرینات مدیتیشن نه‌تنها سلامت عمومی شما را بهبود می‌بخشد، بلکه می‌تواند استرس و اضطراب را نیز کاهش دهد.
با ذهن و بدن سالم‌تر، می‌توانید افکار غیرمنطقی خود را بهتر مدیریت کنید
در آخر، قابل‌درک است که داشتن افکار غیرمنطقی در سر می‌تواند طاقت‌فرسا، ترسناک یا گیج‌کننده باشد. وقتی این افکار مدیریت نمی‌شوند، می‌توانند زندگی‌تان را تسخیر و شما را از زندگی در لحظه حال دور کنند.
اما به یاد داشته باشید شما هرگز تنها نیستید و هرکسی ممکن است گاهی اوقات افکار غیرمنطقی داشته باشد؛ بنابراین هر زمان که برخی از این افکار شروع به آزار شما کردند، می‌توانید نکات ذکرشده در بالا را امتحان کنید. اگر ای ن افکار زندگی روزمره شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد، می‌توانید برای کمک و راهنمایی حرفه‌ای بیشتر به پزشک یا مشاور خود مراجعه کنید.
