آشنایی با آداب و رسوم غذا خوردن در ایران باستان
سکوت در هنگام غذا خوردن یکی از مهم ترین اصول و قوانینی بود که ایرانیان باستان به آن اعتقاد داشته اند و امروز نیز خیلی از افراد، معتقدند که صحبت کردن در حین خوردن غذا، از حرمت سفره کم می کند و کار درستی نیست.
در آداب و رسوم ایرانی، غذا از اهمیت بسیار خاصی برخوردار است و عموما هر خانواده قوانین خاص خودش را برای سرو غذا دارند. با اینکه ایران از اقوام مختلفی تشکیل شده، اما تقریبا آداب رسوم غذاخوردن در تمامی این اقوام به یک شکل نمایان می شود و شما می تواند ردی از این رسوم اصیل و قدیمی ایرانی را بر سر اقوام، ترک ، لر، کرد، گیل، مازنی و غیره مشاهده کنید.
در گذشته، قوت غالب ایرانیان، گندم و جو بود که به واسطه ی آرد کردن آن با کمک آسیاب های آبی، آن ها را به غذاهای دلخواهشان تبدیل می کردند. البته در کنار گندم و جو، انواع گوشت تازه، حیوانات اهلی، پرندگان شکاری، تخم پرندگان، انواع سبزیجات، شیرینی جات، شیر مادیان و انواع میوه و شربت هم قرار داشت.
مهم ترین چیزی که در آداب و رسوم غذا خوردن در ایران باستان تاثیر زیادی میگذاشت، دین و مذهب و آموزه های دینی و فرهنگی مردم هر منطقه بود. البته این موضوع تنها در ایران نبود که از اهمیت زیادی برخوردار بود، بلکه اروپا و سایر مناطق نیز، با توجه به آموزه های فرهنگی و دینی که داشتند، برای صرف غذا و یا تهیه ی غذا اقدام می نمودند.
البته باید بدانید که آداب و رسوم غذا خوردن در ایران باستان با توجه به پیدایش دین ها، حکومت و وقایع تاریخی مختلف، دستخوش تغییراتی هم شد. اما یک سری اصول اولیه و ثابت وجود دارند که از آن زمان تا کنون، دچار تحریف نشده و هنوز هم به صورت منطقی می توانند جزو یک قانون مهم در صرف غذا محسوب شوند.
در ادامه برایتان از آداب و رسوم غذا خوردن در ایران باستان بیشتر خواهیم گفت پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید :
• با دست غذا می خوردند : ایرانیان باستان نیز مانند تمام مردم در سراسر دنیا در آن زمان، با دست غذا می خوردند و اصلا فرهنگ خوردن با قاشق و چنگال از قرن یازده میلادی آغاز شد.
• رعایت سکوت در زمان خوردن غذا : سکوت کردن در حین خوردن غذا، یکی از مهم ترین اصولی بود که ایرانیان باستان به آن اعتقاد داشتند و هنوز هم دارند. آن ها معتقد بودن که اگر فرد در هنگام صرف غذای خود صحبت کند، از میزان خوراک و نحوه ی غذا خوردن خود غافل می شود، این غفلت باعث می شود تا تمامی اعضا و جوارح بدن نتوانند، از جذب غذا، نهایت لذت را ببرند.
آن ها معتقد بودند که سکوت در حین غذا خوردن باعث می شود تا تمام تمرکز خود فرد و بدنش بر روی غذایی که میل می کند برود و همین تمرکز باعث می شود تا غذا بر دل و جان خورنده بنشیند و به اصطلاح معروف، نوش جانش شود.
• تمرکز بر غذا : خیلی از افراد، این بخش از آداب غذاخوری را با سکوت اشتباه میگیرند. یادتان باشد که هر سکوتی به نشانه ی تمرکز نیست. اینکه شما سکوت کنید اما متوجه غذای خود نباشید، نمی تواند به معنای تمرکز بر غذا خوردن باشد. تمرکز بر روی جز به جزء خوراک باعث می شود تا تمام اعضا و جوارح بدن، بتوانند از غذایی که بدن میل می کند، سهم خود را دریافت کنند و مراحل هضم غذا، آسان تر صورت گیرد.
• اجتناب از پرخوری : یکی دیگر از ارزش های فرهنگی ایرانیان باستان، اجتناب از پرخوری بود. نیاکان ما متوجه شده بودن که پرخوری و مصرف بیش از اندازه ی غذا تا چه حد می تواند بر روی بدن انسان اثر بدی بگذارد. در واقع آن ها سرمنشا تمام بیماری ها را از زیاده روی و عدم دقت در مصرف غذا می دانستند و از این رو، پرخوری را مذمت می کردند.
• خوردن غذای به موقع : اجداد ما در ایران باستان می دانستند که اگر در زمان تعیین شده و همیشگی غذا نخورند، صدمات جدی زیادی به بدن وارد می شود. از این رو تاکید داشتند که هر وعده باید بر سر زمان معین و مشخص خودش خورده شود. چرا که بی نظمی در میل کردن غذا، می توانست عواقب بدی برای معده و روده داشته باشد.
خوردن غذا در زمان اشتها : آن ها عقیده داشتند که اگر غذا در زمان اشتها خورده شود، فرد آن را خورده و اگر در زمان بی اشتهایی میل شود، غذا فرد را خورده است. این جمله بسیار مهم است و نشان می دهد که هر فرد باید به اندازه و در زمان اشتها و نیاز بدنش به غذا، به سمت غذا برود.
خوردن غذا دور هم : هنوز هم در اکثر خانواده های ایرانی می توانید مشاهده کنید که آن ها تاکید بسیار زیادی بر این دارند که در هنگام صرف غذا، تمامی اهالی خانواده دور هم جمع باشند. این اصل یکی از اصول مهم آداب و رسوم غذا خوردن در ایران باستان می باشد و هنوز هم خیلی از افراد معتقدند که خوردن غذا به تنهایی، نباید انجام شود.
• ذکر دعا بعد و قبل از صرف غذا : حتما این صحنه را در کارتون ها و یا برنامه های تلویزیونی دیده اید که قبل از صرف غذا، خدا را از بابت نعماتی که به بندگانش عطا کرده شکر می کنند و دعا می کنند که تمامی گرسنگان هم سیر شوند. این موضوع در بین مردم قدیم ایرانی بسیار مرسوم بوده و هنوز هم خیلی از افراد هستند که مراسم شکرگزاری قبل و بعد از غذا را به جای می آورند.
• اجتناب از خوردن غذا در معابر عمومی : این عادت را زشت می دانند و معتقد بودن که غذا باید در زمان مشخص خود، در مکان مشخص خود و در خانه و یا در یک محیط معین صرف شود و از این رو، خوردن غذا و تنقلات در معابر عمومی را زشت و توهین آمیز تلقی می کردند.
