استرس مزمن میتواند پوست‌تان را خراب کند!
همه‌ی ما از این ور و آن ور شنیده‌ایم که زیبایی از درون نشات می‌گیرد، و دلیل خوبی هم دارد: پوست شما، بزرگترین اندام بدن شماست. جلوه‌های بیرونی می‌توانند علامت گویایی از جنگی باشند که در درون‌تان آشوب به پا کرده است.
هرچند انواع و اقسام ابزارهای زیبایی تا حدودی به کمک‌تان می‌آیند اما باز هم برای ایجاد تعادل در هورمون‌هایی که زیر لایه‌ی ظاهری پوست در جدالند کافی نیستند. استرس باعث می‌شود پوست‌تان ناخواسته وارد نبردی سخت شود. افزایش کورتیزول، پیامهایی را که عصب‌های‌تان تصمیم می‌گیرند بفرستند مختل کرده و موجب جوش و کهیر و خطوط ریزی از چین و چروک روی پوست می‌شود. البته رژیم غذایی و محصولات مراقبت از پوست نیز می‌توانند مشکلاتی برای پوست ایجاد کنند اما نمی‌توانند نقش استرس را به عنوان عاملی بالقوه بپوشانند، مخصوصا وقتی که سایر عوامل را تحت کنترل گرفته‌اید و نمی‌دانید یک جوش بدنما ناگهان از کجا پیدایش شده! در ادامه به تغییرات پوستی اشاره می‌کنیم که استرس‌های فیزیکی و روحی و هورمونی در آن دخیلند.
نور خورشید و تضعیف دفاع پوست
یک عامل بسیار قوی فیزیکی که میتواند به پوست‌تان استرس وارد کرده و دفاعش را تضعیف کند، اشعه‌ی فرابنفش خورشید است. این پرتو، عامل سرطانزایی است که میتواند تاثیر بسیار منفی بر پوست بگذارد. پرتو فرابنفش چه به شکل طبیعی آن باشد و چه به صورت مصنوعی (اتاقک‌های سولاریوم)، جذب آن توسط پوست میتواند به سلولهای خون سیگنال دهد که به سمت قسمت مورد نظر حمله ور شده و آن را ترمیم کنند. این اتفاق موجب آفتاب سوختگی می‌شود اما ماجرا همینجا تمام نمی‌شود! زیاد قرار گرفتن در معرض پرتو فرابنفش خورشید میتواند منجر به لکه‌های تیره، خال و حتی سرطان پوست شود.
بهترین راه مقابله با اشعه‌های مضر خورشید، استفاده‌ی مداوم از ضد آفتاب است. از برندهای معتبری استفاده کنید که فاقد چربی‌اند و می‌توانید هر روز از آنها استفاده کنید. همچنین خیلی خوب است که لایه‌ای از روغن‌های طبیعی روی پوست‌تان قرار دهید. طبق پژوهش‌ها، روغن زیتون، روغن نارگیل و روغن نعنا فلفلی، بیشترین میزان SPF را دارند. هر چند این روغنها نمی‌توانند جای ضد آفتاب را بگیرند اما می‌توانند کمک زیادی به مراقبت از پوست بکنند.
علاوه بر استفاده‌ی موضعی از کرمها و روغنها، از درون نیز می‌توانید با آسیب‌های ناشی از نور خورشید بجنگید. برخی از مواد مغذی این توانایی را دارند که دفاع طبیعی پوست را تقویت کنند. مثلا لیمونن که ماده‌ی شیمیایی مشتق شده از پوست مرکبات است چنین خاصیتی دارد. همچنین خوردن این میوه‌ها، بویژه پوست مرکبات نیز میتواند دفاع طبیعی پوست‌تان را قوی کند. میوه‌هایی که آنتی اکسیدان و ویتامین C فراوانی دارند ،مانند انار و توت فرنگی، این قابلیت را دارند که از سلولهای‌تان در برابر آسیب‌های ناشی از نور خورشید مراقبت کنند.
التهاب و پوست بینهایت حساس
کهیر، پسوریازیس، اگزما، درماتیت، رزاسه و ...، اغلب نتیجه‌ی التهاب هستند اما مطالعات نیز نشان داده‌اند وقتی مغزتان بیش از اندازه فعال است میتواند توانایی دفاعی پوست را سرکوب کند. به عبارتی دیگر، استرس باعث می‌شود پوست سخت‌تر بتواند تنظیم و تعادلش را برقرار کند. بنابراین تعجبی ندارد اگر بعد از یک هفته بدخوابی یا بعد از یک جروبحث شدید، چند جوش روی صورت‌تان پیدا شود.
التهاب هم میتواند موجب جوش و آکنه شود اما یادتان باشد برخی از بیماریهای پوستی مانند رزاسه می‌توانند شبیه آکنه به نظر برسند. دانستن علت بروز جوش و آکنه، در انتخاب درمان لازم است. مثلا آیا علت حساسیت و جوش‌تان استرس و آلرژیست یا استفاده از محصول پوستی نامناسب؟
مبارزه با التهاب ناشی از استرس با برطرف کردن علت آن شروع می‌شود. پیدا کردن دلیل اصلی استرس میتواند سخت و یا حتی ناممکن باشد اما راههایی برای کنترل آن وجود دارد مثلا از طریق غذا، ورزش یا درمان دارویی.
افزایش ترشح چربی پوست
چه از آزمونی که آخر هفته دارید ترس و دلهره داشته باشید و چه در حادثه‌ای ناگهانی دل‌تان شکسته باشد به هر حال در معرض جوش و آکنه قرار خواهید گرفت. علم دریافته که نوعی از استرس که ارتباط زیادی با آکنه دارد (مخصوصا در خانمها)، میتواند سیگنال‌های عصبی پوست را مختل کرده و موجب بهم خوردن تعادل هورمونها و مواد شیمیایی شود که ترشح چربی پوست را افزایش می‌دهند.
البته نمی‌توانیم استرس را کاملا از زندگی حذف کنیم اما می‌توانیم کنترلش کنیم. خوب است تکنیکی مناسب شرایط و روحیه خودتان پیدا کنید تا هر وقت لازم شد با کمک آن، استرس خود را تحت کنترل بگیرید. خوشبختانه بیشتر آکنه‌ها به درمانهای موضعی جواب می‌دهند. عامل پنهان در بیشتر محصولات ضد جوش و آکنه،
بتاهیدروکسید اسید است که به نام اسید سالیسیلیک معروف است. این ماده شیمیایی محلول در چربی، خیلی خوب در حفره‌های پوستی نفوذ کرده و آنها را پاکسازی می‌کند اما عوارضی هم دارد. اسید سالیسیلیک اگر زیاد مصرف شود یا خیلی قوی باشد میتواند پوست را خشک و حساس کند. بنابراین با کاربرد مناسب باید قسمت مورد نظر را بدون اینکه به پوست اطراف آسیب برسانید.
ریزش مو، پوسته شدن پوست سر و لایه لایه شدن ناخن‌ها
تا به حال شده ناخودآگاه موی سرتان را بکشید، ناخن‌تان را بجوید یا اصلا هر دو کار را انجام دهید؟ این هورمون کورتیزول است که واکنش جنگ یا گریز را در بدن‌تان برانگیخته می‌کند. پیش از اینکه تصور کنید مشکل‌تان استرس است، باید با متخصص پوست مشورت کنید تا سایر علت‌ها را بررسی کنید. مثلا در مورد پوسته شدن پوست سر، ممکن است علت اگزما باشد. در مورد ریزش مو یا لایه لایه شدن ناخن هم ممکن است مشکل از تغذیه‌ی نادرست باشد.
فعلا بهتر است برای حمام کردن از آب خیلی داغ استفاده نکنید تا بیشتر از این به پوست و کف سرتان آسیب نزنید. با ورزش منظم و داشتن رژیم غذایی متعادل و سالم شامل میوه‌ها و سبزی‌ها نیز مواد مغذی لازم را برای بدن‌تان تامین کنید.
نازک و حساس شدن پوست
اگر میزان کورتیزول بالا باشد پوست ممکن است نازک و حساس شود. کورتیزول منجر به تخریب پروتئین‌های پوستی می‌شود که میتواند ظاهر پوست را نیز نازک‌تر جلوه دهد و حتی باعث کبودی یا پارگی پوست شود.
البته این علائم بیشتر مرتبط با سندرم کاشینگ هستند که به نام هيپركورتيزوليسم نیز شناخته می‌شود. این بیماری هورمونی شامل علائم بیشتری مانند عدم تحمل گلوکز، ضعف عضلانی و ضعف سیستم ایمنی می‌شوند. اگر فکر می‌کنید سندرم کاشینگ دارید، به پزشک مراجعه کنید. در بیشتر موارد داروهای تجویزی پزشک میتواند سطح کورتیزول را کنترل کند.
تاخیر در ترمیم زخم
در مواجهه با استرس شدید، اپیدرمیس یا همان لایه‌ی ظاهری پوست‌تان میتواند فورا ضعیف شده و ریسک عفونت و آلوده شدن به پاتوژنهای محیطی را بالا ببرد. ضمنا توانایی طبیعی پوست برای ترمیم زخم و آکنه نیز افت می‌کند. برای ترمیم لایه‌ی محافظ پوست، می‌توانید از محصولاتی که حاوی گلیسرین و اسید هیالورونیک هستند استفاده کنید.
می‌توانید از محصولات ضد آفتاب نیز برای ترمیم پوست استفاده کنید. خوردن غذاهای آنتی اکسیدان‌دار نیز تاثیر مشابهی دارند و ترمیم را تقویت می‌کنند. با نوشیدن آب فراوان، بدن را هیدراته نگه دارید و از غذاهای زینک‌دار بیشتر استفاده کنید تا هم پوست‌تان رطوبت طبیعی‌اش را حفظ کند و هم زودتر زخمش را ترمیم نماید.
خستگی چشم و حلقه‌های تیره پای چشم
تقریبا همه‌ی ما این تجربه را داریم که به دنبال حتی یک شب کم خوابی، حلقه‌های تیره پای چشمها خودنمایی می‌کنند، و باید بدانید که استرس نیز میتواند چنین کاری بکند. بدن ما تحت شرایط جنگ یا گریز، آدرنالین زیادی تولید می‌کند و جریان ترشح آن را ادامه می‌دهد که شامل ساعتهایی از شب که نیازی به آن نداریم هم می‌شود.
اگر مشکل بدخوابی و کم خوابی دارید حتما به فکر راهکارهایی برای رفع این مشکل باشید. الگوی خواب‌تان را منظم نگه دارید و تکنیک آرامسازی مناسب با روحیه‌تان را انتخاب کنید و به تمرین آن ادامه دهید تا نتیجه بگیرید.
خطوط ریزی از چین و چروک
استرس روحی و روانی برای اینکه مدرک غرقابل انکاری از هیجانات و احساسات ما به بقیه‌ی دنیا ارائه دهد، هر کاری می‌کند؛ از خط اخم و خط لبخند گرفته تا شیارهایی ریز میان ابروها و کنار چشمها. حرکات مکرر صورت ناشی از هیجانات و احساسات می‌توانند ردپایی جلوه گر از خود به جا بگذارند.
می‌توانید عضلات صورت را که در طول روز ناخودآگاه بارها از آن استفاده می‌کنید با تکنیک‌های ماساژ در نواحی مانند پیشانی، ابروها و خط آرواره هدف بگیرید. این ورزش‌ها میتواند خطوط در حال شکل گرفتن را منقبض کرده و مقامت و انعطاف بیشتری به پوست بدهند.
چرخه‌ی استرس را متوقف کنید
استرس روی همه‌ی افراد اثر یکسان نمی‌گذارد اما همه در نهایت به نحوی از آن تاثیر می‌گیریم. به جای اینکه میزان استرس خود را با دیگران مقایسه کنید، شیوه‌ی خود مراقبتی مناسب خودتان را پیدا کنید تا هر وقت لازم شد به راحتی از آن استفاده کنید.
منبع: برترینها
1980
