آیا «ربات‌های قاتل» روسیه از پس تانک‌های آمریکایی در اوکراین بر می آیند؟
مقامات مسکو گفته‌اند ربات‌های رزمی جدید خود موسوم به «مارکر» را برای مقابله با تانک های آمریکایی و آلمانی، به منطقه دونباس در شرق اوکراین اعزام کرده‌اند.
در پی اعلام رسمی ورود تانک‌های پیشرفته آمریکایی و آلمانی به صحنه نبرد در اوکراین، مقامات مسکو گفته‌اند ربات‌های رزمی جدید خود موسوم به «مارکر» را برای مقابله با آن‌ها به منطقه دونباس در شرق اوکراین اعزام کرده‌اند.
این تازه‌ترین صحنه از رویارویی روسیه با غرب در جنگ اوکراین است. در پی اعلام خبر ارسال تانک‌های آلمانی لئوپارد-۲ به کی‌یف، ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه با تشبیه نیروی مقابل به نازی‌ها در جنگ جهانی دوم گفته است نیروهای روسی «پس از ۸۰ سال بار دیگر در مقابل تانک‌های آلمانی قرار گرفته‌اند».
اما ربات‌های رزمی که روسیه روی آن‌ها حساب کرده است چه هستند و آیا می‌توانند با تانک‌های غربی مقابله‌ای موثر کنند؟
مارکر چیست؟
ربات‌های رزمی موسوم به «مارکر»، نسلی جدید از وسیله‌های نقلیه زمینی بدون‌سرنشین (UGV) هستند. این ربات‌ها در ظاهر شبیه یک تانک به نظر می‌آیند هرچند از نظر کارکرد و نوع تجهیزات شباهت دقیقی به آن ندارند. در واقع این خودروها می‌توانند به مجموعه‌ای از سنسورها و تسلیحات از جمله محفظه پرتاب پهپاد، برجک تیربار، نارنجک‌انداز و همینطور موشک‌های ضدتانک مجهز شوند.
ربات رزمی مارکر وزنی بیشتر از سه تن دارد و طبق اظهارات سازندگانش با بهره‌گیری از یک سیستم جهت‌یاب چندطیفی مدولار، که داده‌ها را با استفاده از روش‌های شبکه عصبی پردازش می‌کند، برای اقدام در صحنه جنگ بی‌نیاز از دخالت انسان است. این سامانه مجهز به یک پیشرانه هیبریدی است که به آن اجازه می‌دهد تا سه روز به طور مستقل کار کند. مارکر همچنین می‌تواند چندین کیلومتر بدون کمک انسان حرکت کرده و گلوله شلیک کند.
این ربات‌های رزمی بسیار جدید هستند و تنها در همین ماه گذشته بود که مقامات دفاعی روسیه اعلام کردند ساخت آن‌ها در دو مدل تکمیل شده و می‌خواهند این سامانه‌ها را در عملیات نظامی در اوکراین آزمایش کنند.
اوگنی دودوروف، مدیر اجرایی شرکت اندرویدنیا تکنیکا، گفته است که به تازگی ربات رزمی مارکر را ارتقا داده‌اند. نسل جدید این ربات‌ها توانایی برقراری ارتباط مستقل با گروهی از روبات‌های زمینی دیگر را پیدا کرده‌اند. همچنین قرار است این خودرو به قابلیت ارسال امواج پارازیت ضد‌پهپاد مجهز شود. همچنین یک سیستم صوتی تدافعی برای هشدار نسبت به نفوذ الکترونیک در این خودرو تعبیه خواهد شد.
آندری گریگوریف، مدیرعامل مرکز تحقیقات پیشرفته روسیه، می‌گوید مارکر علاوه بر اینکه به عنوان یک سامانه تسلیحاتی بدون‌سرنشین عمل می‌کند، آزمایشگاهی برای پیشرفته‌ترین فناوری‌های مرتبط با ربات‌های جنگی نیز برای پژوهشگران به شمار می‌رود تا ببینند کدام فناوری‌ها به درد توسعه بیشتر در آینده خواهند خورد.
بنابراعلام این مقامات تا کنون چهار ربات مارکر وارد منطقه شده‌اند.
مارکر در مصاف با تانک‌های غربی
پس از هفته‌ها تلاش دیپلماتیک، ایالات متحده و آلمان در ۲۵ ژانویه اعلام کردند که تانک‌های پیشرفته آبرامز و لئوپارد-۲ خود را به اوکراین تحویل خواهند داد.
از زمان اعلام این خبر مقامات روسی کارزاری را برای مقابله با این تانک‌ها به راه انداخته‌اند. برای مثال شرکت‌های روسی اعلام کرده‌اند سربازانی که بتوانند تانک آبرامز آمریکایی را نابود کنند میلیون‌ها دلار پاداش خواهند گرفت. مقامات مسکو می‌گویند ربات‌های جدید نیز برای همین هدف استفاده می‌شوند و قرار است در ماه فوریه در اوکراین مستقر شوند تا «تانک‌های غربی ناتو را از بین ببرند.»
به گفته آنان، پایگاه داده کامپیوتری و سیستم الکترونیک مادون قرمز ربات مارکر به این سامانه امکان می‌دهد تا تانک‌های آبرامز و لئوپارد-۲ را شناسایی کند و بلافاصله آن‌ها را به طور خودکار با یک موشک ضدتانک هدف قرار دهند.
بنا به گفته دیمیتری روگوزین، مدیر سابق سازمان فضایی روسیه و رئیس کنونی گروه مشاوره نظامی «گرگ‌های تزار»، این سامانه می‌تواند همچنین اهداف را اولویت‌بندی کند. برای مثال اگر در آنالیز میدان نبرد به یک تانک و یک نفربرزرهی برخورد، می‌تواند بر اساس اینکه کدام‌یک مهم‌تر است هدف‌گیری و شلیک کند.
آیا این ربات‌ها می‌توانند از پس تانک‌های آبرامز، که بنابه گفته جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا «قوی‌ترین تانک‌های جهان» هستند بربیایند؟
کارشناسان غربی به ادعاهای مقامات مسکو با تردید نگاه می‌کنند و می‌گویند علیرغم ادعاهای سازنده این ربات‌ها، بعید است چنین سامانه‌هایی بتوانند تانک‌های غربی را مغلوب کنند. ساموئل بندت، تحلیلگر نظامی، می‌گوید به نظر نمی‌رسد این ربات‌ها برای محیط بسیار پیچیده نبرد در اوکراین حاضر باشند.
وی اضافه کرد: «این ربات‌ها در نهایت بخشی از ساختار تسلیحات ترکیبی محسوب می‌شوند و به صورت تک و مجزا نمی‌توانند تعیین‌کننده باشند. برای مثال اگر در خط مقدم ظاهر شوند، نیروهای اوکراینی می‌توانند با یک پهپاد آن‌ها را هدف بگیرند.»
وضع قوانین در ایالات متحده برای مقابله با ربات‌های قاتل
مارکرها هرچند نمونه تولیدی جدیدی محسوب می‌شوند، اما کاربرد صنعت رباتیک و هوش مصنوعی در جنگ‌افزارهایی نظیر آن چند سالی است که توسط دیگر کشورها دنبال شده و از این رو وزارت دفاع آمریکا قوانین مخصوصی را در مورد نحوه مواجهه با ربات‌های مبتنی بر هوش مصنوعی وضع کرده است.
به گزارش یورونیوز، مقامات پنتاگون می‌گویند این دستورالعمل به دلیل نگرانی‌ها در خصوص خطرات احتمالی کاربرد این سامانه‌ها صادر شده است.
کاتلین هیکس، معاون وزیر دفاع آمریکا، در این خصوص می‌گوید: «با توجه به پیشرفت‌های چشمگیر فناوری که در اطراف ما اتفاق می‌افتد، به‌روزرسانی دستورالعمل سیستم‌های تسلیحاتی خودکار به ما کمک خواهد کرد تا اطمینان حاصل کنیم که نه تنها در توسعه و استقرار سیستم‌های جدید، بلکه در مسائل ایمنی نیز سطح یک جهان باقی می‌مانیم.»
بنابر این دستورالعمل، فن‌آوری پیشرفته باید طوری طراحی شود که به فرماندهان و اپراتورها اجازه دهد تا سطح مناسبی از الزامات اخلاقی انسانی را در مورد استفاده از زور اعمال کنند. در مورد مارکرهای روسی اما از وجود چنین دستورالعمل‌هایی اطلاعی در دسترس نیست.
