انحراف دولت دوم ترامپ از مسیر نتانیاهو؛ تغییر فضای ایران

نیکول گراجوسکی، عضو اندیشکده کارنگی برای صلح در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: مذاکرات مستقیم بین ایالات متحده و جمهوری اسلامی ایران نشانه خوبی است. به نظر می‌رسد که دولت ایالات متحده، تا حد زیادی تروئیکای اروپا (انگلیس، فرانسه و آلمان) را کنار گذاشته است. همچنین هنوز مشخص نیست که دولت ایالات متحده چارچوب یا درک روشنی از آنچه از ایران می‌خواهد، دارد یا خیر. اما با این حال، اعلام این مذاکرات مستقیم نشانه خوبی است. هم‌چنین این موضوع که این اظهارات در جریان ملاقات با نتانیاهو منتشر شد، نشانه‌ای از انحراف دولت دوم ترامپ از مسیر نتانیاهو است، که این باید برای ایران دلگرم‌کننده باشد؛ حتی اگر این اظهارات احتمالاً باعث ایجاد واکنش‌های زیادی در داخل ایالات متحده شود.

علی هاشم، خبرنگار لبنانی الجزیره هم در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که اظهارات ترامپ درمورد آغاز مذاکرات با ایران در روز شنبه عمدتاً پیامی به نتانیاهو بود که «سرخود عمل نکن».

تریتا پارسی، معاون اجرایی موسسه کوئینسی هم در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: روند زمانی روابط آمریکا ایران تحت ترامپ دوم، آنطور که من درک می‌کنم:

۱. ایران پس از انتخاب پزشکیان آماده مذاکرات مستقیم با آمریکا بود، از جمله با ترامپ. در دوران انتقال، تهران چندین مسیر برای ارتباط مستقیم با ترامپ جستجو کرد. این موضوع با تأکید ترامپ بر اینکه سلاح هسته‌ای تنها خط قرمز اوست، اینکه به دنبال تغییر رژیم نیست، و اینکه هیچ اشاره‌ای به مسائل منطقه‌ای یا موشک‌ها نکرده، تقویت شد.

۲. ترامپ یادداشت ۴ فوریه را امضا می‌کند که سیاستی کاملاً متفاوت را مطرح می‌کند - بازگشت به تحریم‌های فشار حداکثری همراه با خواسته‌های حداکثری نه تنها در جبهه هسته‌ای (برچیدن به سبک لیبی) بلکه همچنین درباره موشک‌ها و روابط ایران با شرکای منطقه‌ای‌اش.

۳. در ظرف ۴۸ ساعت، رهبری مذاکره با آمریکا را رد می‌کند و پزشکیان تکرار می‌کند که با توجه به موضع ترامپ، مذاکرات اکنون از روی میز برداشته شده است.

۴. ترامپ نامه‌ای به ایران می‌فرستد که به نظر می‌رسد به اندازه کافی با یادداشت متفاوت بوده که تهران را واداشته واکنشی به اندازه کافی متفاوت نسبت به آن نشان دهد.

۵. استیو ویتکاف مصاحبه‌ای با تاکر کارلسون در ۲۱ مارس انجام می‌دهد که در آن اشاره می‌کند آمریکا به دنبال توافقی مبتنی بر راستی‌آزمایی با ایران خواهد بود که بسیار فنی باشد . یعنی نه برچیدن لیبی بلکه چیزی شبیه‌تر به برجام.

۶. نامه و اظهارات ویتکوف به تغییر فضا در تهران کمک می‌کند، و ایرانی‌ها شروع به نشان دادن آمادگی برای مذاکرات غیرمستقیم می‌کنند، در حالی که در صورت پیشرفت خوب امور، راه را برای ارتقای مذاکرات به دیپلماسی مستقیم باز می‌گذارند.

۷. موفقیت یا شکست مذاکرات عمدتاً به چگونگی تعریف خطوط قرمز توسط دو طرف بستگی دارد. اگر هر یک از طرفین مواضع حداکثری اتخاذ کنند (مانند برچیدن لیبی یا غنی‌سازی صفر)، مهم نیست که مذاکرات مستقیم باشند یا غیرمستقیم. آنها شکست خواهند خورد. اما اگر تمرکز بر جلوگیری از بمب باشد، نه تنها مذاکرات می‌توانند موفق شوند، بلکه ترامپ احتمالاً می‌تواند امتیازات بیشتری از تهران بگیرد اگر مایل باشد هویج‌های بزرگتری روی میز بگذارد، مانند تسکین تحریم‌های اولیه.