چرا وایکینگ ها همگی پوسیدگی شدید دندان داشتند؟
تحلیل هزاران دندان وایکینگ متعلق به اواخر دوران جمعیت واکینگ‌های سوئدی نشان می‌دهد که نیمی از این جمعیت هیچ آثاری از پوسیدگی دندان نداشته است.
نیم دیگر (49درصد) دچار شکلی از پوسیدگی دندان و در حدود 4درصد دچار نوعی عفونت بوده است.
محققان دانشگاه گوتنبرگ در سوئد 3292دندان واکینگ را که در جریان کاوش‌ها در قدیمی‌ترین ویرانه‌های شناخته‌شده یک کلیسای سنگی مسیحی و قبرستان نزدیک به آن در وارنهایم ابی در سوئد به دست آمده بودند، بررسی کردند.
نویسنده این مقاله، کارولینا برتیلسون، می‌گوید: «ازآنجایی که دندان‌ها، به دلیل غنی بودن از مواد معدنی، بعد از مرگ سالم می‌مانند، منبع منحصربه‌فردی از اطلاعات محسوب می‌شوند. پوسیدگی دندان یک بیماری است که قویا با رژیم غذایی مرتبط است، بنابراین می‌تواند اطلاعاتی درباره عادات غذایی و نوع غذای مصرفی جمعیت‌های باستانی به دست دهد.
او توضیح می‌دهد: «بیماری پوسیدگی دندان از گذشته تغییری نکرده است. اکنون می‌دانیم دندان درد یا وقتی چیزی در لای دندان‌ها گیر می‌کند چه حسی دارد. وقتی این نشانه‌ها را در جمعیت وایکینگ کشف می‌کنیم می‌توانیم بین زمان حال و گذشته پل بزنیم.»
بررسی فک و دندان 171 نفر که به قرن‌های دهم تا دوازدهم میلادی تعلق داشتند، توانسته فهمی منحصربه‌فرد درباره زندگی و مرگ جمعیت وایکینگ‌های مسیحی اولیه به دست بدهد و نشان می‌دهد که پوسیدگی دندان، از دست دادن دندان و عفونت و دندان‌درد در این جمعیت شایع بوده است.»
نویسندگان می‌گویند: «محتمل است که هیچ اقدام و روش بهداشتی‌ای غیر از کشیدن دندان‌ها وجود نداشته است. اما همین کار نیز ظاهرا بسیار موفق بوده زیرا هیچ عارضه‌ای در محل کشیدگی دندان مشاهده نشده است.»
علاوه بر کشیدن دندان‌ها، شواهدی از برش‌دادن دندان‌ها هم مشاهده شده است.
محققان می‌گویند مشخص نیست که چرا وایکینگ‌ها دندان‌هایشان را برش می‌دادند اما احتمالا شیوه‌ای برای نشان دادن هویت‌شان بوده است.
تجزیه‌وتحلیل‌ها شامل معاینه بالینی دندان‌ها توسط یک دندان‌پزشک با استفاده از یک پروب دندان‌پزشکی زیر نور قوی بود. محققان همچنین به صورت تصادفی 18نفر را برای معاینات رادیوگرافی انتخاب کردند تا بتوانند یافته‌ها را با استفاده از این روش تأیید کنند.
بقایای یافت شده شامل 133 فرد با دندان‌های دائمی (احتمالا 12سال به بالا) می‌شد. در این گروه 62درصد نشانه‌هایی از پوسیدگی دندان و 4درصد نشانه‌هایی از عفونت را نشان دادند. در حدود یک‌چهارم (23درصد) از دندان‌ها نیز از دست رفته بودند.
تحلیل‌ها نشان می‌دهد که در میان جمعیت بزرگسال میانگین سن مرگ 35سال بود که جمعیتی بین 14 تا 50سال را در بر می‌گرفت.
هیچ‌کدام از 38فردی که زیر 12سال سن داشتند نشانه‌ای از پوسیدگی دندان نشان ندادند. این مقاله می‌گوید جمعیت وارنهایم نیز مثل بسیاری از وایکینگ‌های سوئدی در جوامع مبتنی بر کشاورزی زندگی می‌کردند. رژیم غذایی آن‌ها شامل گوشت مانند گوشت گاو، گوسفند، ماهی، لبنیات، نان، پوره و سبزیجات شامل کلم، شلغم، تره‌فرنگی، قارچ و فندق بوده است.
آن‌ها احتمالا آبجو و گاهی شیر و شهدآب مصرف می‌کردند.
برتیلسون می‌گوید شیوع پوسیدگی دندان در میان وایکینگ‌های سوئد مثل سایر کشورهای اروپایی در همان دوران بوده است.
جالب اینجاست که میزان پوسیدگی دندان در جوامع معاصر هم شیوع یکسانی دارد، هرچند که علت ایجاد پوسیدگی در این دو دوره تفاوت داشته است.
سازمان بهداشت جهانی می‌گوید تقریبا نیمی از جمعیت جهان دچار پوسیدگی دندان است که آن را به یکی از شایع‌ترین عوارض بهداشتی تبدیل می‌کند. امروز افزایش مصرف قند دلیل اصلی پوسیدگی دندان در جهان است.
برتیلسون می‌گوید مقایسه مستقیم دشوار است: «زیرا در جوامع پیشاتاریخی ما اثر تجمعی پوسیدگی دندان را مشاهده می‌کنیم که نهایتا به از دست رفتن دندان منجر می‌شود.»
«درحالیکه در جوامع امروزی ما شیوه‌های پیشگیری و درمانی مثل استفاده از خمیردندان‌های فلوراید را داریم که الگوی پوسیدگی دندان را تغییر می‌دهد. ما همچنین مقادیر زیادی کربوهیدرات‌‌های فراوری شده و قند در رژیم غذایی‌مان داریم که خطر پوسیدگی دندان را افزایش می‌دهد.»
