چه عواملی اختلال «وحشت» و «راه رفتن» در خواب را تشدید می‌کند؟

غلامرضا معصومی با بیان اینکه حملات ترس، جیغ و داد در طول خواب، وحشت خواب یا وحشت شبانه نامیده می‌شود که اغلب با راه رفتن در خواب همراه است، گفت: این اختلال با کابوس متفاوت است. کابوس ناشی از رویا‌های کودکی است و اغلب بعد از بیدار شدن، فرد کاملا کابوس را بخاطر می‌آورد، اما وحشت خواب را به خاطر نمی‌آورد.

وی افزود: این اختلال در درصد بسیار کمی از کودکان به خصوص در سنین چهار تا ۱۲ سال دیده می‌شود و در کودکان شایع‌تر از بزرگسالان است. مدت زمان حملات معمولا در حد چند ثانیه تا دقیقه بوده و در اکثر موارد با رسیدن به سن نوجوانی از بین می‌رود. احتمال ارثی بودن این اختلال نیز وجود دارد.

معصومی با بیان اینکه این اختلال معمولا در یک سوم اول خواب رخ می‌دهد و فرد ممکن است از جا بلند شده و حتی روی تخت بنشیند و یا جیغ و فریاد کند، افزود: این اختلال معمولا با تعریق و تنفس‌های تند همراه است، اما فرد به سختی از خواب بیدار می‌شود. حتی ممکن است فرد به صورت غیر قابل کنترلی از تخت بلند شده و دور خانه بچرخد و فریاد بکشد، درحالیکه چشمانش کاملا باز و خیره است. احتمال بروز رفتار خشن به خصوص در بزرگسالان نیز وجود دارد.

این متخصص طب اورژانس گفت: در صورت تکرار زیاد اختلال وحشت خواب به خصوص اگر فرم مشخصی داشته و یا مزاحم خواب خود و دیگران شده و یا احتمال آسیب زدن به خود یا دیگران وجود داشته باشد، باید به پزشک مراجعه شود.

معصومی در ادامه درباره اختلال راه رفتن در خواب، گفت: این اختلال که با راه افتادن در خواب مشخص می‌شود، اغلب در کودکان سنین چهار تا هشت سال دیده می‌شود و نشان‌دهنده مشکلی جدی نیست. باید توجه کرد که این رفتار معمولا با افزایش سن کاهش یافته و از بین می‌رود.

وی با بیان اینکه اختلال راه رفتن در خواب می‌تواند در هر سنی اتفاق افتد، افزود: این اختلال می‌تواند با رفتار‌های خطرناکی مانند بالا رفتن از بلندی یا پنجره و یا ادرار کردن همراه باشد. احتمال ارثی بودن این اختلال نیز وجود دارد.

این متخصص طب اورژانس درباره علائم راه رفتن در خواب، اظهار کرد: این بیماری اغلب در یک یا دو ساعت بعد از شروع خواب و در زمان خواب عمیق اتفاق می‌افتد و فرد هیچ موردی را در صبح فردا به خاطر نمی‌آورد. این اختلال به این صورت است که بیمار با چشمان باز از رختخواب بیرون می‌آید و در حالیکه به اطراف خیره شده، دور خانه می‌چرخد و حتی در‌ها را باز و بسته کرده و لامپ‌ها را خاموش و روشن می‌کند. در عین حال کار‌های روزمره حرکت و حتی رانندگی انجام داده و به صورت نامفهوم صحبت می‌کند. اگر این اختلال با وحشت خواب هم باشد، ممکن است این رفتار‌ها با جیغ و فریاد همراه باشد. در این شرایط بیدار کردن فرد بسیار مشکل است.

معصومی با بیان اینکه تکرار زیاد راه رفتن در خواب، احتمال آسیب زدن فرد به خود یا دیگران، همراهی با علائم و نشانه‌های بیماری‌های دیگر و ادامه یافتن اختلال تا سنین نوجوانی از جمله مواردی هستند که مراجعه به پزشک را الزامی می‌کنند، افزود: خستگی، استرس، اضطراب، خوابیدن در محل ناشناس، اختلالات دیگر خواب به‌خصوص اختلال‌هایی که روی تنفس تاثیر دارند، سندرم پای بی قرار، میگرن و ضربه به سر و یا تب به خصوص در کودکان می‌تواند منجر به بروز این اختلال شود. البته مصرف الکل، دارو‌های غیرمجاز و یا برخی دارو‌های مجاز، آنتی‌هیستامین‌ها، آرام بخش‌ها و یا خواب آور‌ها نیز می‌تواند باعث این حملات شوند.

وی تاکید کرد: درمان خاصی برای این اختلال لازم نیست و به ندرت در بزرگسالان مجبور به استفاده از دارو می‌شویم. معمولا برخی خواب‌آور‌ها یا دارو‌های ضد افسردگی می‌توانند باعث قطع حملات اختلال راه رفتن در خواب شوند. در عین حال در صورت وجود بیماری زمینه‌ای، درمان آن بیماری موجب رفع اختلال نیز خواهد شد.

معصومی همچنین گفت: در عین حال ایمن کردن محیط اطراف در منزل، افزایش زمان استراحت، داشتن برنامه منظم ریلکس کننده قبل از خواب، دور کردن استرس از خود و بیدار کردن فرد در زمان خواب عمیق و مجددا به خواب رفتن او، می‌تواند در کاهش و برطرف شدن این اختلال کمک کند.

منبع: باشگاه خبرنگاران

15