مطالب خواندنی درباره کابوس شبانه

خواب یکی از موضوعاتی است که با سلامت انسان رابطه مستقیم دارد. در شرایطی که خواب کافی و دیدن رویا‌هایی شاد می‌توانند انرژی انسان را افزایش دهند، خواب کم و دیدن کابوس درست در جبهه مقابل قرار می‌گیرند. کابوس رویایی ناخوشایند است که یک واکنش احساساتی قوی از ذهن، به طور معمول ترس یا وحشت را موجب می‌شود. در ادامه با چند حقیقت درباره کابوس بیشتر آشنا می‌شویم.

به گفته کارشناسان رویا، انسان پنج تا ده دقیقه بعد از مشاهده رویا یا کابوس باید از خواب بیدار شود تا آن را به یاد آورد. غذا‌های تند یا هر چیزی که باعث سوء هاضمه شوند به احتمال زیاد می‌توانند بیدار شدن ما طی شب را موجب شوند. بر همین اساس، امکان یادآوری رویا‌های ترسناک نیز بیشتر می‌شود. مصرف غذا یا تنقلات پیش از زمان خواب نیز می‌تواند اثری مشابه داشته و خواب آرامی را تجربه نکنید.

هنگام خواب، انسان مراحل خواب REM و غیر REM را تجربه می‌کند. هنگام خواب REM حرکت سریع چشم‌ها رخ می‌دهد و در همین مرحله است که ما رویا می‌بینیم. در برخی مواقع کابوس‌ها به اندازه‌ای می‌توانند بد باشند که فرد را بیدار کنند.

کابوس دیدن بین کودکان رایج‌تر است، اما نیمی از بزرگسالان نیز گاهی اوقات کابوس می‌بینند. حدود ۲ تا ۸ درصد بزرگسالان هنگامی که شب به خواب می‌روند با مشکل جدی کابوس دیدن بر مبنایی منظم مواجه هستند.

ماری گادوین طی یکی از سفر‌های خود در اروپا با پرسی شلی (بعدا با ماری ازدواج کرد) و نویسندگان دیگری طی یک شب توفانی تصمیم گرفتند تا رقابتی ترتیب داده و فردی که بهترین داستان ترسناک را تعریف می‌کند، انتخاب کنند. این داستان‌های ترسناک به کابوس دیدن ماری شلی منجر شد و این کابوس زمینه ساز شکل گیری داستان "فرانکشتاین" شد.

رایج‌ترین موضوع کابوس‌ها تحت تعقیب قرار گرفتن است. بزرگسالان به طور معمول کابوس تعقیب شدن توسط یک مرد ناشناس را می‌بینند در شرایطی که کودکان کابوس تحت تعقیب قرار گرفتن توسط حیوانات یا برخی موجودات خیالی را می‌بینند.

واژه کابوس (Nightmare) از «Mare» یا «Mara» اصطلاحاتی از زبان انگلیسی قدیمی و اسکاندیناوی قدیمی به معنای شیاطین یا دیو‌هایی اساطیری که افراد خواب را شکنجه می‌کردند، گرفته شده است.

پژوهشگران رویا درباره این که کابوس دیدن از چه سنی آغاز می‌شود اطمینان کامل ندارند. بیشتر روانشناسان شناختی معتقدند انسان رویا‌ها و کابوس‌های واقعی با داستان‌هایی حقیقی را از حدود پنج تا هفت سالگی تجربه می‌کند. اما برخی دیگر از کارشناسان بر این باورند که نوزادان نیز رویا می‌بینند.

انواع مختلف دارو‌ها می‌توانند موجب شکل گیری کابوس شوند و یا آن‌ها را بدتر کنند. مصرف دارو‌های ضد افسردگی و مسکن‌ها دارو‌هایی که روی مغز تاثیرگذار هستند - اغلب با کابوس‌ها مرتبط هستند. اما دارو‌های غیر مرتبط با مغز مانند آنتی هیستامین ها، ملاتونین و برخی دارو‌های فشار خون نیز می‌توانند موجب کابوس دیدن در بزرگسالان شوند.

به نظر می‌رسد کابوس دیدن در میان دختر‌ها رایج‌تر از پسر‌ها است و این مساله تا بزرگسالی نیز ادامه می‌یابد. گزارش کابوس دیدن در میان بانوان بیشتر از آقایان است.

استرس می‌تواند موجب کابوس دیدن شود، اما آیا کابوس دیدن نیز می‌تواند موجب استرس شود؟ پژوهش‌های جدید نشان داده اند کابوس‌ها ممکن است موجب افزایش اضطراب و استرس در زندگی واقعی افراد شوند.

مرد‌ها و زن‌ها به گونه‌ای متفاوت رویا می‌بینند. بنابر پژوهش‌های صورت گرفته مرد‌ها بیشتر درباره بلایای طبیعی و تحت تعقیب قرار گرفتن کابوس می‌بینند در شرایطی که زن‌ها بیشتر درباره کشمکش میان فردی مانند دعوا با یک دوست یا همسر کابوس می‌بینند.

منبع: باشگاه خبرنگاران

1980