مهدی صباغ‌زاده: با حسادت‌ها فضای جشنواره را آلوده نکنیم

فیلم سینمایی «خانه کاغذی» در بخش رقابتی جلوه‌گاه شرق (پانورامای سینمای کشورهای اسلامی و آسیایی) جشنواره جهانی فجر برای نخستین‌بار به نمایش درآمد. داستان این فیلم درباره پدر و دختر روزنامه‌نگاری است که همپای هم کار می‌کنند. دختر در یک نشریه کار می‌کند و پدر هم بعد از مدتی دوباره دست به قلم می‌شود. تینا پاکروان تهیه‌کننده و بازیگر این فیلم و مهدی صباغ‌زاده کارگردان «خانه کاغذی»است. صباغ‌زاده را بعد از چهار سال دوری از سینما ساخته است. صباغ‌زاده که موضوع فیلمش را پرالتهاب می‌داند در گفت‌وگو با خبرآنلاین از فیلم جدیدش و حضور آن در جشنواره جهانی فجر و نحوه برگزاری این جشنواره گفت

حواشی زیادی بر سر حضور نداشتن «خانه کاغذی» در جشنواره ملی فیلم فجر به وجود آمد، چطور شد که تصمیم گرفتید فیلم‌تان را به جشنواره جهانی ارائه کنید؟

در جشنواره فجر متاسفانه در حق فیلم اجحاف کردند و آنطور که شایسته این فیلم بود به آن توجه نشد. به هر دلیل «خانه کاغذی» را نمایش ندادند. در جشنواره امسال سعی کردند فیلم‌هایی که موضوعاتی بسیار تکراری دارند و سال‌ها و بارها این موضوعات را دیده‌ایم پخش کنند و به نوعی به فیلم ما ظلم شد. در جشنواره جهانی هم نه من و نه خانم پاکروان، تهیه‌کننده فیلم، مایل نبودیم که فیلم‌مان حضور داشته باشد و برای شرکت در این جشنواره هم نام‌نویسی نکرده بودیم چون خانم پاکروان قصد داشتند ابتدا فیلم را در خارج از کشور نمایش بدهند. اما به هر حال دوستان من از جمله آقای کیوان کثیریان چون فیلم را دیده بودند مایل بودند که دبیر جشنواره نیز فیلم را ببیند. در نهایت به خاطر دوستان و آقای میرکریمی پذیرفتم که فیلمم را برای دیدن ارائه دادم تا نظر این دوستان را هم بدانم.

به چه دلیل راغب نبودید «خانه کاغذی» در جشنواره جهانی شرکت کند؟

من می‌دانستم این فیلم فیلم بسیار خوبی است ولی وقتی پیش از این دیده بودم در جشنواره فجر چگونه با فیلم برخورد شد احتمال می‌دادم که ممکن است اینجا هم همان اتفاق‌ها بیفتد چون اینجا هم امکان دارد همان نگاهی که در جشنواره ملی فجر وجود دارد در اینجا هم باشد کهبا ح در نهایت تصمیم‌گیری‌ها همان شود. به همین دلیل راغب نبودم اما بعد از ایانکه آقای میرکریمی فیلم را دیدند به شدت از آن خوششان آمده بود. البته یک مقدار نگران بودند که چطور فیلم را نمایش دهند اما به هر حال تصمیم نهایی را گرفتند.

نگرانی دبیر جشنواره از بابت محتوای فیلم بود؟

بله، حتی شاید من یک مقطعی مطمئن شدم که امکان نمایش فیلم برایشان وجود ندارد اما همینکه خودشان فیلم را دیدند و نظرشان را به من اعلام کردند برای من کافی بود. اما بعد متوجه شدم قرار است فیلم در جشنواره حضور داشته باشد، به نظرم آقای میرکریمی ریسک بزرگی کردند و به عنوان یک کارگردان برجسته سینمای ما که در کسوت دبیر جشنواره خیلی هم خوب این جشنواره را برگزار می‌کند این فیلم را برای جشنواره انتخاب کردند. حضور «خانه کاغذی» در جشنواره برای خود من هم بهت انگیز بود و فکر نمی‌کردم فیلم را در جشنواره نمایش دهند. من از آقای میرکریمی از بابت اینکه اجازه دادند این فیلم فرصت نمایش در جشنواره جهانی را پیدا کند تشکر می‌کنم. به نظرم این انتخاب نشان داد که وقتی یک فیلم با سرمایه خصوصی در راس یک جشنواره قرار می‌گیرد، می‌تواند فضا را برای جشنواره جهانی بهتر کند. یادم می‌آید زمانیکه من فیلم «مارال» را ساختم که در زمان خودش اثری ساختارشکنانه بود و دقیقا روی خط قرمز قرار گرفته بود وقتی مرحوم سیف‌الله داد این فیلم را دید و خوششان آمد به من گفتند آقای صباغ‌زاده من می‌خواهم از این فیلم حمایت کنم. فقط تنها ایرادشان این بود که من یک پلان از فیلم را در بیاورم و من هم موافقت کردم ولی تهیه‌کننده فیلم زیر بار نرفت و فیلم به جشنواره نیویورک فرستاد. البته «مارال» جایزه اول فیلم را از این جشنواره گرفت. آقای داد هم فیلم را در جشنواره فجر نمایش داد و خانم ثریا قاسمی توانستند سیمرغ را برای این فیلم بگیرند. البته فیلم «خانه خلوت» من هم در جشنواره مورد بی مهری قرار کرفت و با اینکه در 13 رشته کاندید دریافت جایزه بود اما فقط یک جایزه گرفت. من از همان از جشنواره فجر دلزده شدم و متوجه شدم روابط این جشنواره برای انتخاب فیلم‌ها و دیگر مسائل آن روابط سالم و صحیح نیست.

چطور شد که بعد از 4 سال تصمیم گرفتید «خانه کاغذی» را بسازید و سراغ سوژه این فیلم رفتید؟

سینمای ما سالهاست به سمت و سوی موضوعات تکراری رفته، موضوعاتی که از روی هم و مثل یک دست‌نوشته تکراری ساخته می‌شوند، من در این سالها خیلی کم با موضوعی تازه مواجه شدم که در حین تازگی به مسائل روز جامعه، مسائل سیاسی و مشکلات و دغدغه‌های مردم بپردازد. اما در «خانه کاغذی» این اتفاق افتاد. موضوع فیلم هم اساس‌اش نویسندگان هستند، مثل شما روزنامه‌نگاران و نویسندگان. در کشور ما برخی از روزنامه‌نگاران و نویسندگان وقتی دست به قلم می‌برند و از حقیقت می‌نویسند مشکلاتی برایشان به وجود می‌آید و همین موضوع ممکن است در آنها ترس از دست به قلم بردن ایجاد کند. در «خانه کاغذی» به همه این موضوعات و مشکلات پرداخته شده است.

ارزیابی کلی‌تان از جشنواره جهانی فیلم فجر و نحوه برگزاری آن چیست؟ به نظرتان حضور فیلم‌های ایرانی در این جشنواره به اندازه است؟

در حال حاضر به نظر من این جشنواره به درست ترین شکل ممکن‌اش در حال برگزاری است. من از قبل از انقلاب در جشنواره‌های مختلف بین‌المللی حضور پیدا می‌کردم و فیلم می‌دیدم. با اینکه آن زمان سینمای ما سینمای فیلمفارسی بود و به تعداد خیلی خیلی کم فیلم خوب و فرهنگی ساخته می‌شد با این حال اما همان چند اثر را هم در کنار ساخته‌های خارجی نمایش می‌دادند. در جشنواره جهانی امسال هم 6 فیلم ایرانی حضور دارد که به نظرم تعداد زیادی نیست. جشنواره جهانی امسال با اینکه روزهای زیادی از شروع برگزاری‌اش نمی‌گذرد اما تا به حال نظم و ترتیب دقیقی داشته. در بحث نمایش فیلم‌ها هم انتخاب‌ها خوب بوده و سراغ فیلم‌هایی رفتند که تا به حال نمایش داده نشده‌اند و تکراری نیستند. مهمانان خارجی زیادی از کشورهای مختلف مثل سایر جشنواره‌های دنیا در این جشنواره که متعلق به کشور ماست حضور پیدا کردند و در برخوردهایی که من با آنها داشتم کیفیت برگزاری جشنواره را مطلوب ارزیابی می‌کنند. احساس رضایت مهمانان و شرکت‌کنندگان خارجی از جشنواره‌ جهانی فجر اعتبار برای کشور و سینمای ماست و نباید با برخی رفتارها و اظهارنظرهای مغرضانه شرایط را به گونه دیگری تغییر بدهیم. من در چندین جشنواره مهم دنیا از جمله، جشنواره برلین، جشنواره فیلم ونیز ایتالیا، چین، کره شمالی و ... حضور داشتم و وقتی جشنواره امسال را با دیگر جشنواره‌هایی که دیدم مقایسه می‌کنم متوجه می‌شوم رشد بسیار خوبی داشتیم و رضا میرکریمی توانسته فضای بسیار خوبی را برای برگزاری استاندارد جشنواره جهانی ایجاد کند. تنها چیزی که من را یک مقدار نگران کرد این بود که وقتی به اینجا آمدم دیدم بسیاری از فیلمسازان کشور خودمان در جشنواره حضور پررنگی ندارند. به نظرم باید رفت و آمد کرد و با فضا جشنواره، فیلمسازانی که از کشورهای دیگر به اینجا آمده اند و برنامه‌های جشنوارع و فیلم‌هایش آشنا شد و فضا را گرم‌تر کرد و میرکریمی‌هایی که قرار است جشنواره برگزار کنند را دلگرم کنند. متاسفانه حسادت‌ها و بخل‌هایی وجود دارد که فضا را آلوده می‌کند، همه فکر می‌کنند فیلم‌شان باید در جشنواره جهانی حضور داشته باشد در حالیکه اینطور نیست و معلوم است که تعداد محدودی فیلم از میان همه آثار انتخاب می‌شود. اینجا مثل جشنواره فیلم فجر نیست که 40 فیلم را نمایش بدهند، آن یک جشن برای سینمای ایران است اما اینجا رقابت میان فیلم‌ها به وجود می‌آید.

برخی معتقدند حضور تعدادی از فیلم‌ها که نتوانستند در جشنواره فیلم فجر حضور پیدا کنند و حالا در جشنواره جهانی به نمایش در می‌آیند به نوعی دلجویی از سازندگان آن اثر است. نظر شما در اینباره چیست؟

من فکر نمی‌کنم چنین مسئله‌ای مطرح باشد و اصلا دلجویی در جشنواره جهانی فجر معنایی ندارد، همانطور که سیاست هم معنایی ندارد. به نظر من یک اثر خوب جایگاهش را در هر شرایطی پیدا می‌کند. «خانه کاغذی» اگر در جشنواره جهانی هم نمایش داده نمی‌شد مطمئن باشید در اکران و نمایش خارجی‌اش جایگاه خودش را پیدا می‌کرد. البته اینکه در کشور خودمان این فرصت را پیدا کرد حتما برای من به عنوان کارگردان این فیلم جای افتخار است.

استقبال از نمایش فیلم در جشنواره جهانی بود؟ چه بازخوردهایی از مخاطبان گرفتید؟

استقبال از فیلم در اولین شب نمایش‌اش در سینما فلسطین فوق‌العاده بود، ساختار فیلم، قصه، کار نو و تازه‌ای که برای سینمای ما بسیار حائز اهمیت است نکاتی بود که من از کسانی که فیلم را دیده بودند درباره «خانه کاغذی» می‌شنیدم. امیدورام در ادامه نمایش‌های این فیلم در جشنواره هم این کار مورد استقبال و حمایت قرار بگیرد. «خانه کاغذی» بازگشتی به سینمای نوستالژیک و قصه‌گوست که ما الان سالهاست آن را نداریم است. این فیلم توانسته موضوعاتی را مطرح کند که با وجود اینکه ما ممکن است ببینیم خیلی راجع به آن بحث می‌کنند ولی در سینما تا به حال مطرح نشده است. بارها بارها رهبری فرمودند که جلوی فساد اقتصادی را بگیرید ولی این اتفاق نیفتاده و فساد اقتصادی بدترین بلاها را سر این کشور آورده. ما در این فیلم به همه این موضوعات پرداخته‌ایم.

منبع: خبرآنلاین

27